Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Autor: Katarzyna Maćkowska

Przedmiot: Filozofia

Temat: Jak brać miarę z natury, by nadać miarę ludzkim sprawom? Pitagorejczycy

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

XII. Początki estetyki. Uczeń:

1) objaśnia dominujące w starożytności pojęcia sztuki (jako umiejętności wytwarzania czegoś według reguł) i porównuje je z wybranym (nowożytnym lub współczesnym) pojęciem sztuki;

2) dyskutuje na temat „co stanowi kryterium piękna?” i w jego kontekście przedstawia Wielką Teorię pitagorejczyków (proporcja jako kryterium piękna);

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele lekcji (językiem ucznia):

  • Poznasz podstawowe informacje o Pitagorasie i założonej przez niego wspólnocie filozoficznej.

  • Poznasz pitagorejską koncepcję zasady-arché.

  • Poznasz kosmologiczne przekonania pitagorejczyków wyrażone w pojęciu harmonii.

  • Dowiesz się, jakie znaczenie wychowawcze pitagorejczycy przypisywali muzyce, tańcowi i śpiewowi.

  • Na podstawie samodzielnie zdobytych informacji zanalizujesz wychowawczy potencjał wybranych tańców.

  • Poznasz wpływ koncepcji kosmologicznych pitagorejczyków na estetykę i sztukę.

  • Zastanowisz się nad skutkami powszechności estetyzacji w życiu codziennym.

  • Poznasz przykład sztuki ściśle opartej na geometrii.

  • Dokonasz lektury wybranych tekstów filozoficznych związanych z pitagoreizmem.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • dostrzega w poglądach filozofów paradygmaty myślowe, które są obecne w kulturze na przestrzeni wieków;

  • rozpoznaje znaczenie filozofii jako istotnej części dziedzictwa kultury śródziemnomorskiej;

  • rozpoznaje związki między filozofią a innymi działami kultury europejskiej, zwłaszcza między filozofią a sztuką (w tym literaturą piękną), religią i nauką.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • dyskusja;

  • burza mózgów;

  • gra dydaktyczna;

  • praca z multimedium;

  • ćwiczenia przedmiotowe.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel, po zalogowaniu na platformie, wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika temat lekcji. Nawiązując do zagadnień opisanych w sekcji „Wprowadzenie”, omawia zaprezentowane cele. Uczniowie ustalają kryteria sukcesu.

  2. Dyskusja wprowadzająca. Nauczyciel, za pomocą raportu dostępnego w panelu użytkownika, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji i na tej podstawie dobiera uczniów w pary. Prosi o przygotowanie pytań związanych z wyświetlonym tematem zajęć i udostępnionym przed zajęciami e‑materiałem. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z zakresem lekcji? Omówienie pytań przygotowanych przez uczniów, dyskusja wstępna na ich podstawie.

Faza realizacyjna:

  1. Burza mózgów. Nauczyciel informuje, że pierwsza część zajęć będzie przeprowadzona metodą burzy mózgów. Określa jej zasady oraz podaje czas przeznaczony na realizację zadania. Następnie zadaje uczniom pytanie: Czym według ciebie jest piękno? Wszyscy pracują indywidualnie i zapisują swoje pomysły, następnie prezentują je na forum klasy. Nauczyciel wyznacza osobę, która zapisuje na tablicy propozycje uczestników zajęć. Następuje wspólna ocena zebranych pomysłów na drodze dyskutusji, w wyniku której uczniowie wybierają uznane przez siebie za najbardziej wartościowe.

  2. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Gra edukacyjna”. Uczniowie po zapoznaniu się z treścią polecenia dobierają się w grupy dwuosobowe. Nauczyciel może wprowadzić elementy rywalizacji między grupami np. nagradzając dobrymi ocenami uczniów, którzy rozwiążą quiz jako pierwsi.

  3. Ćwiczenia przedmiotowe. Nauczyciel wyświetla na tablicy ćwiczenie nr 2. Uczniowie wykonują zadanie wspólnie.

  4. Ćwiczenia nr 3, 4 i 7 uczniowie rozwiązują w grupach 4‑osobowych. Po jego wykonaniu i uzgodnieniu przez każdą grupę wspólnego oraz jednoznacznego wyboru następuje omówienie rezultatów na forum klasy.

  5. Nauczyciel wybiera osobę, która odczytuje na forum treść ostatniego ćwiczenia nr 8. Uczeń, prowadząc na forum analizę problemu, podaje swoją propozycję rozwiązania. Nauczyciel zachęca do dyskusji pozostałych uczniów, jeśli jest to koniecznie, naprowadza na prawidłowe rozwiązanie.

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel rozdaje uczniom ankietę ewaluacyjną z oceną lekcji, pracy własnej oraz pracy klasy. Udziela im też informacji zwrotnej.

  2. Uczniowie, na podstawie wiedzy zdobytej przed lekcją oraz podczas lekcji, układają trzy zadania quizowe związane z tematem zajęć, które następnie dają do rozwiązania wybranej osobie z klasy. W ten sposób utrwalają zdobytą wiedzę i umiejętności.

Praca domowa:

  1. Uczniowie wykonują ćwiczenia nr 1, 5 i 6 zawarte w sekcji „Sprawdź się”. Przygotowują uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.

Materiały pomocnicze:

  • Krokiewicz A., Zarys filozofii greckiej, Warszawa 2000.

  • Tatarkiewicz W., Historia filozofii, tom 1, Warszawa 2005.

  • Gajda J., Główne stanowiska myśli filozoficznej starożytności: filozofia archaiczna: szkoła jońska, eleaci i pitagorejczycy: wybór teksów, Wrocław 1992.

  • Gajda J., Pitagorejczycy, Warszawa 1996.

  • Grzybowski J. i inni, Sposób na filozofię. Kluczowe zagadnienia z dydaktyki przedmiotowej, Warszawa 2016.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

  • Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Gra edukacyjna” do podsumowania lekcji.