Imię i nazwisko autora:

Ewelina Kędzierska

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Na czym polegają miraże?

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości.

II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.

Zakres podstawowy

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:

4) przeprowadza obliczenia liczbowe posługując się kalkulatorem;

15) wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu;

IX. Fale i optyka. Uczeń:

8) opisuje przykłady zjawisk optycznych w przyrodzie.

Zakres rozszerzony

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:

4) przeprowadza obliczenia liczbowe posługując się kalkulatorem;

19) wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu;

X. Fale i optyka. Uczeń:

19) opisuje przykłady zjawisk optycznych w przyrodzie: miraże, czerwony kolor zachodzącego Słońca, zjawisko Tyndalla.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. wyjaśni, czym jest miraż,

2. omówi mechanizm powstawania tego zjawiska,

3. wymieni rodzaje miraży,

4. rozpozna to zjawisko w życiu codziennym.

Strategie nauczania:

Strategia Kształcenia Wyprzedzającego

Metody nauczania:

merytoryczna dyskusja wprowadzająca, obserwacja, doświadczenia, podsumowująca rozmowa kierowana

Formy zajęć:

– praca w parach,
– praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

rzutnik / tablica multimedialna

Materiały pomocnicze:

zabawka edukacyjna „Miraż 3D”

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Nauczyciel przed rozpoczęciem lekcji wręcza uczniom fragmenty utworów literackich opisujące miraże oraz skłania ich do samodzielnego odszukania podobnych tekstów.

Nauczyciel zaciekawia uczniów poprzez nawiązanie do najciekawszych przykładów fatamorgany w historii (np. do historii z 1898 roku, w której załoga statku Matador zauważyła inny, tonący okręt znajdujący się w odległości ponad 1700 km od nich; czy sytuację z 1815 roku, gdy mieszkańcy miejscowości Verviers obserwowali na niebie bitwę pod odległym o 105 km Waterloo).

Nauczyciel rozpoznaje wiedzę wejściową uczniów w kontekście realizowanego tematu w merytorycznej dyskusji wprowadzającej. Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie informacji na temat propagacji światła w przyrodzie.

Faza realizacyjna:

• Konstruowanie wiedzy z zakresu nowego tematu:

Nauczyciel pokazuje zabawkę edukacyjną „Miraż 3D” lub prezentuje uczniom filmik ukazujący jej wykorzystanie (dostępny na stronach podmiotów sprzedających).

Uczniowie na podstawie obserwacji wysuwają wnioski dotyczące powstawania obrazów pozornych.

Nauczyciel opowiada uczniom o powstających na pustyni mirażach dolnych oraz występujących nad powierzchnią wody mirażach górnych.

Uczniowie słuchają nauczyciela i zadają pytania dotyczące kwestii problemowych lub niezrozumiałych.

• Rekonstruowanie wiedzy uczniów:

– uczniowie dobierają się w pary i na podstawie informacji uzyskanych od nauczyciela rozwiązują osiem zadań z zestawu ćwiczeń.

– po wykonaniu zadań uczniowie łączą się w grupy czteroosobowe i wzajemnie omawiają rozwiązania.

– nauczyciel podchodzi do każdej z grup, kontroluje wykonanie zadania i sprawdza poprawność jego realizacji oraz (w razie potrzeby) poprawia błędy i tłumaczy zagadnienia problematyczne.

Faza podsumowująca:

Nauczyciel:

- przeprowadza z uczniami rozmowę, podczas której omawiają poznane w trakcie lekcji zagadnienia,

- przeprowadza w klasie krótki quiz, podczas którego uczniowie powinni wykazać się znajomością tematu.

Praca domowa:

Zapoznanie się z animacją dołączoną do materiału w celu utrwalenia mechanizmu powstawania miraży.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Grafika może być wykorzystana w pracy samodzielnej ucznia przed lekcją lub na początku lekcji w celu sprowokowania dyskusji.