Imię i nazwisko autora:

Jerzy Ginter i Michał Kurek

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Moc źródła

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne
II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.
III. Planowanie i przeprowadzanie obserwacji lub doświadczeń oraz wnioskowanie na podstawie ich wyników.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
4) przeprowadza obliczenia liczbowe posługując się kalkulatorem;
10) przeprowadza wybrane obserwacje, pomiary i doświadczenia korzystając z ich opisów; planuje i modyfikuje ich przebieg; formułuje hipotezę i prezentuje kroki niezbędne do jej weryfikacji;
19) wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu.
X. Fale i optyka. Uczeń:
2) posługuje się pojęciem natężenia fali wraz z jej jednostką (W/m2) oraz proporcjonalnością do kwadratu amplitudy;
3) opisuje zależność natężenia fali i amplitudy fali kulistej od odległości od punktowego źródła.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. opisze energię fali;

2. przedstawi zależność natężenia fali od mocy źródła;

3. omówi zależność natężenia i amplitudy fali od odległości od źródła;

4. zastosuje poznane zależności do rozwiązywania zadań.

Strategie nauczania:

strategia eksperymentalno‑obserwacyjna – dostrzeganie i definiowanie problemów oraz odkrywanie rzeczywistości poprzez eksperymenty

Metody nauczania:

wykład informacyjny, pokaz, pogadanka

Formy zajęć:

praca indywidualna

Środki dydaktyczne:

głośnik niewbudowany w komputer, komputer z melodią

Materiały pomocnicze:

e‑materiał „Jak opisać zależność natężenia i amplitudy fali od odległości od punktowego źródła?”

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Nauczyciel w formie pogadanki sprawdza wiedzę uczniów na temat dźwięku i jego falowej natury.

Faza realizacyjna:

Nauczyciel uruchamia melodię z komputera poprzez zewnętrzny głośnik. Zmienia ustawienie głośnika, stawiając go: w kierunku uczniów, w przeciwnym kierunku, membraną do góry oraz membraną do dołu. Uczniowie przy każdym ustawieniu opisują zmianę w odbieranym dźwięku. Następnie, przy głośniku ustawionym membraną do góry, uczniowie porównują dźwięk dobiegający z głośnika z małej i z dużej odległości.
Nauczyciel w formie wykładu, nawiązując do doświadczeń, opisuje uczniom głośnik jako punktowe źródło dźwięku wprowadzając pojęcia mocy źródła oraz natężenia fali. Opisuje również, w jaki sposób natężenie maleje z odległością, jaką przebyła fala.
Uczniowie oglądają film samouczek i wykonują powiązane z nim polecenia.

Faza podsumowująca:

W ramach utrwalenia zdobytych wiadomości uczniowie rozwiązują zadania 1, 2 i 5 z zestawu ćwiczeń e‑materiału.

Praca domowa:

W ramach pracy domowej uczniowie rozwiązują zadania 4, 7 i 8 z zestawu ćwiczeń e‑materiału.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Film samouczek może posłużyć jako przypomnienie zagadnienia mocy źródła i jego wpływu na natężenie fali.