Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Wielka licytacja w sprawie polskiej

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• analizuje stosunek obcych mocarstw do sprawy polskiej w czasie I wojny światowej;

• wyjaśnia, dlaczego państwa europejskie zainteresowały się sprawą polską i które wydarzenie było przełomowe;

• ocenia Akt 5 listopada i jego następstwa.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Wielka licytacja w sprawie polskiej”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i następnie rozwiązanie ćwiczenia nr 1 zawartego w sekcji „Sprawdź się”.

Faza wstępna:

1. Przybliżenie przez nauczyciela wyświetlonych na tablicy: tematu i celów lekcji. Określenie wiążących dla uczniów kryteriów sukcesu.

2. Raport z przygotowań. Na ostatniej lekcji historii nauczyciel poleca uczniom przygotować się do zajęć w dzień poprzedzający lekcję. Następnie, przy użyciu dostępnego w panelu użytkownika raportu, weryfikuje przygotowanie: sprawdza, którzy uczestnicy zajęć zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem. Nauczyciel poleca uczniom, aby zgłaszali swoje propozycje pytań do wspomnianego tematu. Jedna osoba może zapisywać je na tablicy. Gdy uczniowie wyczerpią swoje pomysły, a pozostały jeszcze jakieś ważne kwestie do poruszenia, nauczyciel uzupełnia informacje.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel zadaje uczniom pytania dotyczące tematu lekcji i tekstu, z którym się zapoznali przed zajęciami, m.in.: Jaka była sytuacja ziem polskich i Polaków przed wybuchem I wojny światowej? Kiedy i dlaczego zmienił się stosunek państw zaborczych do sprawy polskiej?

2. Praca z multimedium („Audiobook”). Nauczyciel odtwarza nagranie, a następnie poleca wybranemu uczniowi, aby przeczytał polecenie 2: „Na jakie elementy kładzie nacisk ten dokument, a co pozostaje w nim nieokreślone? Jak uważasz, czy zapewniał on Polakom konkretną wizję takiej Polski, jakiej oczekiwali?”. Poleca uczniom, aby przygotowali indywidualnie odpowiedź, jedna z osób prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie się do niej ustosunkowują.

3. W kolejnym kroku nauczyciel poleca, aby uczniowie w parach wykonali polecenie 3: „Oceń Akt 5 listopada z punktu widzenia dwóch głównych działaczy niepodległościowych: Romana Dmowskiego i Józefa Piłsudskiego”. Uczniowie przygotowują swoje odpowiedzi, a następnie przedstawiciel(ka) wybranej lub wylosowanej pary udziela odpowiedzi. Nauczyciel w razie potrzeby może ją uzupełnić o istotne informacje.

4. Dyskusja. Nauczyciel przywołuje stwierdzenie „Akt 5 listopada – prolog niepodległości” i pyta, czy uczniowie zgadzają się z tym stwierdzeniem. Może zorganizować głosowanie, a następnie poprosić dwóch uczniów, którzy głosowali na odmienne opcje, o uzasadnienie swojego stanowiska.

5. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel wyświetla treść ćwiczeń 2 i 3 z sekcji „Sprawdź się”. Uczniowie rozwiązują je indywidualnie. Po zalogowaniu się na telefonie, tablecie lub komputerze przystępują do rozwiązywania zadania. Nauczyciel obserwuje postęp pracy i rezultaty.

6. Kolejne ćwiczenia 4 i 6 wyświetlone przez nauczyciela na tablicy uczniowie rozwiązują w grupach czteroosobowych. Po jego wykonaniu i uzgodnieniu przez każdą grupę wspólnego oraz jednoznacznego wyboru następuje omówienie rezultatów na forum klasy.

Faza podsumowująca:

1. W ramach podsumowania zajęć uczniowie wykonują ćwiczenie 7, analizują dwie odezwy – Rządu Tymczasowego oraz Akt 5 listopada. Rozwiązują je wspólnie na forum klasy.

2. Zalogowany na platformie nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wybrany uczeń odczytuje cele lekcji, następuje wspólne omówienie: co udało się osiągnąć, do czego warto wrócić, czego nie udało się zrealizować i dlaczego. Później nauczyciel analizuje przebieg lekcji i przeprowadza ewaluację, z której wnioski wykorzysta w przyszłości.

Praca domowa:

Wykonaj ćwiczenie 8 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczyciela historii, studentów i uczniów, oprac. M. Sobańska‑Bondaruk, S.B. Lenard, PWN, Warszawa 1998.

A. Chwalba, Historia Polski 1795–1918, Wydawnictwo Literackie 2001.

A. Chwalba, Wielka wojna Polaków 1914–1918, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2018.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie mogą zapoznać się z audiobookiem przed zajęciami i przygotować odpowiedzi. W szkole następuje czytanie i ocena koleżeńska odpowiedzi uczniów (uczniowie udzielą informacji zwrotnej dotyczącej pracy swoich kolegów).