Autor: Krzysztof Kowaluk

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Wspólność i różnorodność wartości w społeczeństwach europejskich

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

I. Wiedza i rozumienie

Uczeń:

4) przedstawia – z wykorzystaniem wyników badań opinii publicznej – katalog wartości afirmowanych w społeczeństwie polskim i dokonuje jego analizy; analizuje rolę wartości w światopoglądzie.

Zakres rozszerzony

II. Różnorodność kulturowa.

Uczeń:

4) przedstawia – z wykorzystaniem wyników badań opinii publicznej – wspólność i różnorodność wartości afirmowanych w społeczeństwach europejskich.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie przedsiębiorczości;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• przedstawia wspólne wartości kulturowe Europy;

• opisuje historyczne uwarunkowania różnorodności europejskich wartości;

• wyjaśnia problemy interpretacyjne związane z aksjologią.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• lekcja odwrócona.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• debata oksfordzka.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed zajęciami

Uczniowie zapoznają się z sekcją Przeczytaj bieżącej lekcji oraz – ewentualnie – innymi materiałami poleconymi przez nauczyciela. Mogą to być np. fragmenty książki Normana Daviesa Europa lub Tony’ego Judta Powojnie.

Faza wstępna

1. Uczniowie oglądają film będący częścią lekcji oraz – z pomocą nauczyciela – wykonują zamieszczone pod nim polecenie.

2. Nauczyciel przedstawia przedmiot i cele zajęć.

Faza realizacyjna

1. Rozpoczynają się przygotowania do debaty typu oksfordzkiego na temat: „Jedna Europa czy wiele Europ? Spór o wartości europejskie“. Celem debaty jest skonfrontowanie ze sobą dwóch stanowisk:

• A. Istnieje spójny system wartości, podzielany przez wszystkie społeczeństwa europejskie;

• B. Każde europejskie społeczeństwo ma swój własny system wartości.

Uczniowie wybierają osobę prowadzącą oraz sekretarza obrad. Rzecznicy stanowiska A siadają po jednej stronie klasy, rzecznicy stanowiska B po drugiej. Nauczyciel przypomina zasady dyskusji i poucza osobę prowadzącą o obowiązku ich pilnowania.

2. Odbywa się debata. Głos zabierają, na zmianę, przedstawiciele jednej i drugiej frakcji. Debata kończy się przeprowadzeniem głosowania. Jego przedmiotem jest pytanie postawione w tytule debaty. Sekretarz obrad zlicza głosy, osoba prowadząca ogłasza werdykt.

3. Nauczyciel przedstawia swoje uwagi dotyczące zakończonej dyskusji. Prezentuje argumenty obu stron, które powinny zostać użyte w toku dyskusji. Ocenia pracę osoby prowadzącej obrady.

Faza podsumowująca

1. Na podstawie zakończonej debaty przedstawiciele obu „partii” wymieniają po cztery najważniejsze argumenty, jakie padły podczas dyskusji. Zostają one zapisane na tablicy.

2. Uczniowie wykonują ćwiczenia 5‑8.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują ćwiczenia 1‑4.

Materiały pomocnicze:

Tony Judt, Powojnie. Historia Europy od roku 1945, tłum. Robert Bartołd, Poznań 2008.

Samuel P. Huntington, Zderzenie cywilizacji, tłum. Hanna Jankowska, Warszawa 2001.

Norman Davies, Europa. Rozprawa Historyka z Historią, tłum. Elżbieta Tabakowska, Warszawa 1996.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Film może zostać wykorzystany przez uczniów indywidualnie lub podczas zajęć w charakterze podsumowania.