Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Chiny wyzwaniem dla świata
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa II
Podstawa programowa
IX. Uwarunkowania rozwoju gospodarki światowej: rola poszczególnych sektorów gospodarki w rozwoju cywilizacyjnym, procesy globalizacji, współpraca międzynarodowa, gospodarka oparta na wiedzy, społeczeństwo informacyjne.
Uczeń:
wyjaśnia przyczyny i formułuje twierdzenia o prawidłowościach w zakresie zmiany roli sektorów gospodarki (rolnictwa, przemysłu i usług) w rozwoju cywilizacyjnym dla wybranych krajów świata, w tym Polski.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne
Uczeń:
uzasadnia, że Chiny są wyzwaniem dla współczesnego świata,
wymienia przyczyny sukcesu Chin,
wymienia pozytywne i negatywne skutki sukcesu Chin,
proponuje prognozę dotyczącą rozwoju Chin w najbliższych latach.
Strategie nauczania: konektywizm
Metody nauczania: dyskusja, praca z e‑materiałem, praca z materiałami źródłowymi
Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca w parach, praca całego zespołu klasowego
Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (i/lub tablety z dostępem do internetu), zeszyt przedmiotowy, atlas geograficzny, mapa Azji
Materiały pomocnicze:
P. Bielski, Chiny – kraj kontrastów i wyzwań w skali mega, [online], dostępny w internecie: https://globalna.ceo.org.pl/geografia/artykuly/chiny-kraj-kontrastow-i-wyzwan-w-skali-mega (dostęp 15.02.2021).
Chiny – wyzwaniem dla świata?], [online], dostępny w internecie: http://www.chronmyklimat.pl/projekty/klimapolka/wiadomosci/27/chiny-wyzwaniem-dla-swiata, 22.06.2015, chronmyklimat.pl (dostęp 15.02.2021).
B. Góralczyk, Trzecia rewolucja. Chiny rzucają technologiczne wyzwanie Zachodowi, [online], dostępny w internecie: https://forsal.pl/artykuly/1334477,trzecia-rewolucja-chiny-rzucaja-technologiczne-wyzwanie-zachodowi.html, 11.11.2018, forsal.pl (dostęp 15.02.2021).
Informacje o Chinach – CIA World Factbook, [online], dostępny w internecie: https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/china/, cia.gov (dostęp 15.02.2021).
PRZEBIEG LEKCJI
Kilka lekcji wcześniej nauczyciel prosi uczniów o sprawdzenie kraju produkcji wybranych przedmiotów w domu. Mogą to być przedmioty codziennego użytku, np. ubrania, buty, sprzęt elektroniczny, tkaniny, naczynia, urządzenia nieelektryczne, zabawki, dodatki itd. Uczeń ma za zadanie przedstawić te informacje w zeszycie, np. w formie tabeli.
Faza wprowadzająca
Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie obecności).
Sprawdzenie zadania domowego.
Dialog z uczniami mający na celu usystematyzowanie podstawowych wiadomości na temat rozwoju gospodarczego.
Przedstawienie celów lekcji.
Faza realizacyjna
Nauczyciel prosi uczniów, żeby odnaleźli na mapie świata Chiny oraz wypisali ich sąsiadów, zwrócili uwagę np. na ukształtowanie terenu, rozmieszczenie ludności i gęstość zaludnienia (uczniowie korzystają z atlasów geograficznych oraz map zawartych w e‑materiale) po czym prosi o wykonanie charakterystyki tego kraju. Następnie nauczyciel prosi uczniów, aby zapoznali się z częścią „Przeczytaj” e‑materiału oraz wykonali w parach polecenia zawarte w tym bloku. Po zakończonej pracy chętni uczniowie podchodzą do tablicy i zapisują w formie schematu najważniejsze treści, które udało im się zapamiętać. Następuje także wspólna dyskusja nad odpowiedziami do poleceń z części „Przeczytaj”. Nauczyciel, korzystając z fragmentu tej części e‑materiału wyświetlonego na ekranie, wyjaśnia uczniom trudniejsze kwestie.
Następnie nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z grafiką interaktywną i wykonanie poleceń (również w parach). Po zakończonym zadaniu chętni uczniowie przedstawiają na forum klasy swoje odpowiedzi. Następuje klasowa dyskusja. Nad jej przebiegiem czuwa nauczyciel.
W kolejnym etapie nauczyciel prosi uczniów o zaprezentowanie przygotowanych informacji dotyczących pochodzenia wybranych przedmiotów w swoim domu. Uczniowie dyskutują nad miejscem Chin wśród głównych producentów tych przedmiotów. Zapisują na tablicy główne ich grupy.
Następnie nauczyciel dzieli uczniów na kilka grup (np. cztery), w zależności od potrzeb i liczebności klasy. Prosi, żeby każda z grup zapoznała się z prezentacją multimedialną i wykonała wybrane przez nauczyciela polecenia do tej częsci e‑materiału. Po zakończonym zadaniu grupy przedstawiają wyniki swojej pracy. Powołują się na odpowiednie elementy multimedium. Po wystąpieniu każdej z grup następuje wspólna dyskusja i wyjaśnienie trudniejszych treści przez nauczyciela.
Faza podsumowująca
Uczniowie dzielą kartkę w zeszycie na trzy części. W pierwszej części zapisują trzy informacje, które przyswoili, w drugiej – dwie rzeczy, które chcieliby poznać jeszcze lepiej, a w trzeciej – jedno pytanie, które chcieliby zadać. Chętni uczniowie prezentują swoje notatki na forum klasy. Następuje wśród uczniów próba odpowiedzi na postawione pytania.
Nauczyciel ocenia pracę uczniów, biorąc pod uwagę ich zaangażowanie i możliwości, przypomina cele zajęć.
Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.
Praca domowa
Znalezienie odpowiedzi na nurtujące ich pytania postawione w fazie podsumowującej – notatka w zeszycie.
Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended learning).
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium
Multimedia mogą posłużyć zarówno w trakcie lekcji (w fazie realizacyjnej i podsumowującej), jak i przed lekcją (do strategii odwróconej klasy) oraz po lekcji (w celu utrwalenia wiadomości). Mogą także znaleźć swoje zastosowanie na lekcji powtórzeniowej, a także jako studium przypadku podczas omawiania zagadnień dotyczących gospodarki światowej, handlu międzynarodowego czy geografii regionalnej świata.