Imię i nazwisko autora:

Elżbieta Kawecka

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Klasyfikacja układów termodynamicznych

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia - wymagania ogólne
I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości; 
II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych;
Zakres rozszerzony
Treści nauczania - wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach;
VI. Termodynamika. Uczeń:
4) opisuje przykłady współistnienia substancji w różnych fazach w stanie równowagi termodynamicznej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. opisze klasyfikację układów termodynamicznych,

2. poda przykłady różnych układów termodynamicznych,

3. nauczy się klasyfikować układy termodynamiczne,

4. przeanalizuje i uzupełni mapę pojęciową z klasyfikacją układów termodynamicznych.

Strategie nauczania:

concept mapping / mind mapping - tworzenie i wykorzystywanie map pojęciowych / map myśli

Metody nauczania:

- rozwiazywanie problemów,
- dyskusja.

Formy zajęć:

praca w parach

Środki dydaktyczne:

mapa pojęciowa „Klasyfikacja układów termodynamicznych”, zestaw zadań interaktywnych

Materiały pomocnicze:

e‑materiały: „Jak definiuje się układ termodynamiczny”, „Na czym polega stan równowagi termodynamicznej?”, „Warunki równowagi stanu termodynamicznego”.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Zaciekawienie: Pogadanka na temat gór lodowych.
Rozpoznanie wiedzy wyjściowej uczniów w kontekście realizowanego tematu oraz nawiązanie do tej wiedzy:
- Czym zajmuje się termodynamika?
- Jakie znasz układy termodynamiczne? Podaj przykłady.

Faza realizacyjna:

Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2‑osobowe (na przykład metodą losowania) i omawia sposób pracy z mapą pojęciową.
Praca w parach:
- Uczniowie oglądają i bawią się mapą pojęciową z klasyfikacją układów termodynamicznych rozwijając kolejne gałęzie. Po rozwinięciu wszystkich gałęzi uzupełniają brakujące opisy na podstawie e‑materiału.
- Uczniowie przyporządkowują podane przykłady układów do różnych kategorii.
- Rozwiązują zadania nr: 2, 4 i 6.
Nauczyciel pełni rolę doradcy, obserwuje i kontroluje pracę uczniów.

Faza podsumowująca:

Uczniowie w parach przeprowadzają dyskusję podsumowującą w oparciu o rozwiązanie zadań nr: 5 i 7. Nauczyciel obserwuje pracę uczniów, wspiera w realizacji zadania.

Praca domowa:

Uczniowie utrwalają wiedzę i umiejętności zdobyte w czasie lekcji przez rozwiązanie w domu zadań nr: 1, 3 i 8.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Mapa pojęciowa może być samodzielnie wykorzystana przez uczniów po lekcji do przypomnienia, powtórzenia klasyfikacji układów termodynamicznych.