SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Włodzimierz Juśkiewicz

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Powstawanie Karpat Wewnętrznych

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa II

Podstawa programowa

XIII. Człowiek a środowisko geograficzne – konflikty interesów: wpływ działalności człowieka na atmosferę na przykładzie smogu, inwestycji hydrologicznych na środowisko geograficzne, rolnictwa, górnictwa i turystyki na środowisko geograficzne, transportu na warunki życia i degradację środowiska przyrodniczego, zagospodarowania miast i wsi na krajobraz kulturowy, konflikt interesów człowiek – środowisko, procesy rewitalizacji i działania proekologiczne.

Uczeń:

2) ocenia wpływ wielkich inwestycji hydrologicznych (np. Zapory Trzech Przełomów na Jangcy, Wysokiej Tamy na Nilu, zapory na rzece Omo zasilającej Jezioro Turkana) na środowisko geograficzne.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

• kompetencje cyfrowe.

Cele operacyjne

Uczeń:

• definiuje, czym są Karpaty Wewnętrzne,

• wie, z jakich jednostek się składają,

• zna ogólną historię geologiczną Karpat Wewnętrznych.

Strategie nauczania: asocjacyjna, operacyjna

Metody i techniki nauczania: metoda tekstu przewodniego, dyskusja, debata, burza mózgów

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: zasoby multimedialne zwarte w e‑materiale, atlasy świata

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel wprowadza uczniów w temat zajęć, zadając pytania: Jakie są najwyższe góry w Polsce? Gdzie się one znajdują? Kiedy one powstały?

• W przypadku nietrafionych odpowiedzi uczniów nauczyciel naprowadza ich pytaniami szczegółowymi, które wprowadzą w temat powstawania Karpat Wewnętrznych: Czy wiecie, jak powstają góry? Co się dzieje, gdy zderzają się ze sobą dwie płyty tektoniczne?

• Nauczyciel informuje, jakie cele będą realizować podczas lekcji.

• Następnie prowadzący pyta klasę, co rozumie pod pojęciem Karpat Wewnętrznych. Następuje burza mózgów. Każdy uczeń może wymieniać swoje pomysły. Te, które są prawidłowe lub z niewielkimi błędami, nauczyciel zapisuje na tablicy.

• Po zakończeniu burzy mózgów nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z wybranymi fragmentami e‑materiału (z części „Przeczytaj”). Następuje dyskusja. Uczniowie dzielą się swoimi uwagami pod postacią notatek na tablicy.

Faza realizacyjna

• Uczniowie dobierają się w pary. Każda grupa otrzymuje atlas Polski, wydrukowaną mapę regionów fizyczno‑geograficznych, podkładową mapę województwa małopolskiego oraz mapę szlaków w TPN. Zadanie uczniów jest dwuczęściowe. Najpierw mają nanieść na mapę województwa małopolskiego z większej mapy całej Polski Tatry, Zapadlisko i Pieniny, a także miasto Kraków. W drugiej części sporządzają notatkę omawiającą (na podstawie mapy szlaków i opisu z e‑materiału), jakimi szlakami należy się poruszać, by przejść po skałach krystalicznych. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z animacją.

• Nauczyciel wyjaśnia zadanie uczniom i określa czas na jego wykonanie na około 10 minut. Po rozpoczęciu nauczyciel może pomóc uczniom, skupiając ich uwagę na:

  • odmienności skał w Tatrach Wschodnich i Zachodnich,

  • doborze szlaków, które są możliwe do analizy ze względu na ich trasę,

  • skupieniu uwagi na rejonie Morskiego Oka i skał trzonu krystalicznego.

• Gdy wszystkie grupy skończą, nauczyciel prosi wybrane lub wszystkie zespoły o przedstawienie własnej pracy i uzasadnienie swojego wyboru (zależnie od ilości uczniów). Na koniec nauczyciel podsumowuje wszystkie odpowiedzi i objaśnia, jak znaczący jest wzrost badanych przed chwilą parametrów w ostatnich latach. Następnie uczniowie są proszeni o wykonanie ćwiczeń z e‑materiału.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel zadaje uczniom następujące pytania:

  • Czego dowiedzieliście się podczas dzisiejszej lekcji?

  • Co było dla was najciekawsze?

  • Chcielibyście dowiedzieć się czegoś więcej?

• Następuje krótka dyskusja podsumowująca treści poruszone podczas lekcji. W razie potrzeby prowadzący wyjaśnia kwestie sporne i problematyczne oraz odpowiada na dodatkowe pytania uczniów. Uczniowie przystępują do indywidualnego rozwiązywania ćwiczeń z części „Sprawdź się”. Zadania, których uczniowie nie zdążą rozwiązać w klasie, można zadać jako pracę domową.

Praca domowa:

• Rozwiąż ćwiczenie 7 i 8 z e‑materiału.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Animacja może posłużyć jako element lekcji dotyczące tektoniki i geologii.

Materiały pomocnicze

Załączniki do pracy na lekcji