Dla nauczyciela
Przedmiot: geografia
Imię i nazwisko autora: Magdalena Fuhrmann
Temat: Znaczenie kapitału ludzkiego w rozwoju społeczno‑gospodarczym
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy, klasa II
PODSTAWA PROGRAMOWA
cele kształcenia – wymagania ogólne
Wiedza geograficzna
Poznawanie terminologii geograficznej.
Zaznajomienie z różnorodnymi źródłami i metodami pozyskiwania informacji geograficznej.
Poznanie zróżnicowania środowiska geograficznego, głównych zjawisk i procesów geograficznych oraz ich uwarunkowań i konsekwencji.
Poznanie podstawowych relacji między elementami przestrzeni geograficznej (przyrodniczej, społeczno‑gospodarczej i kulturowej) w skali lokalnej, regionalnej, krajowej i globalnej.
Rozumienie prawidłowości w zakresie funkcjonowania środowiska geograficznego oraz wzajemnych zależności w systemie człowiek – przyroda.
Rozumienie zasad racjonalnego gospodarowania zasobami przyrody i zachowania dziedzictwa kulturowego.
Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce
Korzystanie z planów, map fizycznogeograficznych i społeczno‑gospodarczych, fotografii, zdjęć lotniczych i satelitarnych, rysunków, wykresów, danych statystycznych, tekstów źródłowych, technologii informacyjno‑komunikacyjnych oraz geoinformacyjnych w celu zdobywania, przetwarzania i prezentowania informacji geograficznych.
Interpretowanie treści różnych map.
Identyfikowanie relacji między poszczególnymi elementami środowiska geograficznego (przyrodniczego, społeczno‑gospodarczego i kulturowego).
Formułowanie twierdzeń o podstawowych prawidłowościach dotyczących funkcjonowania środowiska geograficznego.
Ocenianie zjawisk i procesów politycznych, społeczno‑kulturowych oraz gospodarczych zachodzących w Polsce i w różnych regionach świata.
Przewidywanie skutków działalności gospodarczej człowieka w środowisku geograficznym.
Krytyczne, odpowiedzialne ocenianie przemian środowiska przyrodniczego oraz zmian społeczno‑kulturowych i gospodarczych w skali lokalnej, regionalnej, krajowej i globalnej.
Wykonywanie obliczeń matematycznych z zakresu geografii fizycznej i społeczno- ekonomicznej w celu wnioskowania o zjawiskach i procesach geograficznych.
Rozwijanie umiejętności komunikowania się i podejmowania konstruktywnej współpracy w grupie.
Wykorzystywanie zdobytej wiedzy i umiejętności geograficznych w życiu codziennym zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.
Kształtowanie postaw
Rozwijanie zainteresowań geograficznych, budzenie ciekawości świata.
Docenianie znaczenia wiedzy geograficznej w poznawaniu i kształtowaniu przestrzeni geograficznej.
Dostrzeganie aplikacyjnego charakteru geografii.
Treści nauczania
Uwarunkowania rozwoju gospodarki światowej: rola poszczególnych sektorów gospodarki w rozwoju cywilizacyjnym, procesy globalizacji, współpraca międzynarodowa, gospodarka oparta na wiedzy, społeczeństwo informacyjne.
Kształtowane kompetencje kluczowe
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne
Uczeń:
potrafi zdefiniować pojęcie kapitału ludzkiego,
uczeń rozumie znaczenie kapitału ludzkiego dla gospodarki,
uczeń potrafi wskazać dane powiązane z kapitałem ludzkim i omówić ich zmiany na przykładzie Polski.
Strategie nauczania: asocjacyjna
**Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE
Formy pracy: praca indywidualna / praca w parach / praca w grupach
Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, zeszyt
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wstępna
Nauczyciel przedstawia cele lekcji.
Faza realizacyjna
Uczniowie zapoznają się z wprowadzeniem do materiału. Nauczyciel sprawdza zrozumienie tekstu przez uczniów.
Uczniowie dzielą się na małe zespoły (3‑4 osobowe) i zapoznają się z grafiką interaktywną. W zeszycie notują swoje spostrzeżenia i wnioski.
Na forum klasy poszczególne zespoły prezentują swoją pracę. Pozostali uczniowie weryfikują swoje spostrzeżenia, a różnice poddają dyskusji. Nauczyciel czuwa nad poprawnością pracy. Uczniowie uzupełniają swoje notatki.
Następnie uczniowie pracują w parach. Zastanawiają się nad innymi wskaźnikami, które mogą charakteryzować kapitał społeczny. Na mapie myśli tworzą listę danych/wskaźników (łącznie z tymi przedstawionymi w grafice). Następnie zastanawiają się, jakie znaczenie dla rozwoju mają poszczególne zjawiska. Swoje spostrzeżenia zapisują w określonym miejscu na mapie myśli. W trzecim kroku uczniowie zastanawiają się nad czynnikami, które mogą wpływać pozytywnie i negatywnie na omówione elementy kapitału ludzkiego.
Uczniowie prezentują swoje prace na forum klasy. Pozostali uczniowie weryfikują i uzupełniają swoje mapy myśli. Nauczyciel czuwa nad poprawnością pracy.
Faza podsumowująca
Przypomnienie celów lekcji.
Podsumowanie wiedzy zaprezentowanej na lekcji.
Utrwalenie najważniejszych pojęć, szczególnie tych, które sprawiały uczniom najwięcej problemów podczas zajęć.
Ocena pracy uczniów podczas lekcji.
Praca domowa
Przygotowanie pracy pisemnej będącej ilustracją tekstową mapy myśli przygotowanej podczas lekcji.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium
Film zawarty w e‑materiale pozwala na przejrzyste przekazanie tematu, systematyzuje wiedzę ucznia i wpływa na jej poszerzenie. Może być wykorzystany jako samodzielne multimedium. Film można wykorzystać w np. materiale „Prawidłowości dotyczące przestrzennego zróżnicowania dostępności do usług edukacyjnych oraz nakładów na prace badawczo‑rozwojowe na świecie”.