Autorka: Małgorzata Krzeszowska

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Przemiany aktywności społeczno‑politycznej

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

VI. Społeczeństwo obywatelskie i kultura polityczna.

Uczeń:

1) przedstawia idee społeczeństwa obywatelskiego i charakteryzuje jego rozwój w XX‑wiecznym państwie polskim;

11) analizuje – z wykorzystaniem danych o frekwencji wyborczej – problem absencji wyborczej; wyjaśnia przyczyny tego zjawiska; wyjaśnia, jakie czynniki wpływają na zmianę preferencji politycznych wyborców w Rzeczypospolitej Polskiej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• definiuje pojęcie społeczeństwa obywatelskiego;

• omawia rozwój społeczeństwa obywatelskiego w Polsce XX i XXI w.;

• ocenia stan aktywności społeczno‑politycznej w Polsce.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• metoda kuli śniegowej;

• debata „za i przeciw”;

• rozmowa nauczająca.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• karteczki, pisaki.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Podanie tematu i celów lekcji.

2. Uczniowie poznają definicję społeczeństwa obywatelskiego – metoda kuli śniegowej. Uczniowie w parach ustalają definicję, zapisują na karteczce, potem łączą się w czwórki i ósemki pracujące dalej nad definicją społeczeństwa obywatelskiego. Na koniec wspólnie decydują i wybierają definicję spośród zaproponowanych.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie zapoznają się z treścią lekcji. Na jej podstawie omawiają rozwój społeczeństwa obywatelskiego w Polsce w XX i XXI w., zwracając szczególną uwagę na przejawy aktywności obywatelskiej.

2. Następnie uczniowie zapoznają się z mapą myśli. Oceniają przy tym, co jest, a co nie jest przejawem społeczeństwa obywatelskiego, podają też własne propozycje aktywności do wpisania w schemat.

3. Uczniowie wykonują ćwiczenia 6, 7 i 8.

4. Następuje podział na dwie grupy. Wykorzystując zdobytą wcześniej wiedzę, uczniowie przygotowują się do debaty na temat: „Czy w Polsce istnieje społeczeństwo obywatelskie?”, przy czym jedna z grup zwraca uwagę na argumenty za istnieniem społeczeństwa obywatelskiego, a druga – przeciw istnieniu.

5. Następuje debata „za i przeciw”. Uczniowie siadają naprzeciwko siebie i dyskutują. Po zakończonej dyskusji nauczyciel pyta, czy ktoś chce zmienić grupę, i daje na to czas. Następnie wyznaczona osoba podsumowuje debatę.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie zapisują wnioski z debaty w ćwiczeniu 2 do multimedium.

2. Uczniowie wypowiadają się jednym zdaniem, co było dla nich w tej lekcji najważniejsze.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe e‑ćwiczenia.

Materiały pomocnicze:

Diagnoza społeczna 2015. Warunki i jakość życia Polaków, red. Janusz Czapiński, Tomasz Panek, diagnoza.com.

Wiktor Osiatyński, Rzeczpospolita obywateli, Warszawa 2004.

Elżbieta Korolczuk, Społeczeństwo obywatelskie w Polsce – kryzys czy nowe otwarcie?, Warszawa 2017.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Uczniowie na podstawie mapy myśli mogą wykonać plakat obrazujący stan społeczeństwa obywatelskiego w Polsce.