Scenariusz zajęć

Autor: Marta Wróbel, Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: chemia

Temat: Zagospodarowanie odpadów przemysłowych i komunalnych.

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym.

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

XXI. Chemia wokół nas. Uczeń:

11) uzasadnia potrzebę zagospodarowania odpadów pochodzących z różnych opakowań.

Zakres rozszerzony

XXI. Chemia wokół nas. Uczeń:

11) uzasadnia potrzebę zagospodarowania odpadów pochodzących z różnych opakowań.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• rozpoznaje i przyporządkowuje odpady, które powinny zostać poddane recyklingowi;

• proponuje sposoby zagospodarowania wybranego odpadu komunalnego i przemysłowego.

Strategie nauczania:

• asocjacyjna;

• problemowa.

Metody i techniki nauczania:

• metoda lekcji odwróconej;

• dyskusja dydaktyczna;

• analiza materiału źródłowego;

• ćwiczenia uczniowskie;

• kieszeń i szuflada;

• film edukacyjny.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca zbiorowa.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• rzutnik multimedialny.

Przed lekcją:

W ramach metody lekcji odwróconej – zadaniem uczniów jest zapoznanie się z treściami zawartymi w e‑materiale, w tym obejrzenie filmu edukacyjnego, dotyczącymi tematu w zakładce blok tematyczny. Uczniowie mają ułożyć pytania do treści nowego tematu.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel pyta uczniów o znajomość okolicznej infrastruktury zagospodarowywania odpadów (wysypisko śmieci, spalarnia, sortownia odpadów, PSZOK, punkty zbioru baterii/żarówek, miejsca odbioru leków itp.).

2. Rozpoznanie wiedzy wyjściowej uczniów. Uczniowie starają się odpowiedzieć na pytanie: Jakie wyróżnia się rodzaje recyklingu?

3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują na kartkach i gromadzą w portfolio.

Faza realizacyjna:

1. Metoda lekcji odwróconej. Uczniowie na forum zadają sobie nawzajem pytanie, które mieli przygotować w domu do treści tematu i udzielają odpowiedzi. Pozostali uczniowie weryfikują poprawność wypowiedzi uczniów. Jeżeli pojawiają się wątpliwości, nauczyciel stanowi wsparcie i ewentualnie wyjaśnia niezrozumiałe kwestie.

2. Nauczyciel dzieli zespół klasowy na pięć grup, rozdaje arkusze papieru A3, mazaki. Każda grupa przygotowuje plakat kampanii społecznej dotyczące wybranego tematu:

• zachęcenie do redukcji ilości odpadów w gospodarstwach domowych;

• zalety zastosowania odpadów jako paliw alternatywnych;

• alternatywy dla składowania odpadów;

• od żółtego kosza na recykling do recyklatu – znaczenie środowiskowe odzysku plastiku;

• recykling niejedno ma imię – formy recyklingu i ich znaczenie.

3. Praca w grupach. Każda grupa ma za zadanie stworzenie plakatu kampanii społecznej skierowanej do mieszkańców miasta/gminy/powiatu wykorzystując różne dostępne źródła informacji, w tym e‑materiał. Po wyznaczonym czasie grupy prezentują swoje efekty pracy na forum (propozycje, hasła promujące i argumenty, których użyto). Pozostali uczniowie mogą komentować, udzielać informacji zwrotnej i dodawać swoje pomysły. Wspólnie wyciągają wnioski.

4. Uczniowie samodzielnie sprawdzają swoją wiedzę, wykonując ćwiczenia zawarte w e‑materiale – „Sprawdź się”.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel sprawdza wiedzę uczniów poprzez zadawanie pytań lub nauczyciel może przygotować quiz z wykorzystaniem aplikacji Kahoot!, Quizizz lub LearningApss.org z zastosowaniem smartfonów/tabletów.

2. Kieszeń i szuflada. Nauczyciel rozdaje uczniom sklerotki. Prowadzący zajęcia rysuje na tablicy kieszeń, a obok niej zapisuje: Co zabieram ze sobą? Tutaj uczeń ma wpisać to, co wyniósł z zajęć, co do niego szczególnie przemówiło, co się spodobało lub co mu się przyda w przyszłości. Poniżej nauczyciel rysuje szufladę i białą plamę. Obok szuflady zapisuje: Co mi się nie przyda?, a obok białej plamy: Czego zabrakło? Poniższe rysunki uczeń wypełnia sklerotkami z zapisanymi krótkimi zdaniami, równoważnikami zdań lub kluczowymi słowami. Jest to okazja także do analizy przebiegu zajęć i szybkiej powtórki.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia w e‑materiale – „Sprawdź się”, których nie zdążyli wykonać na lekcji..

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Film edukacyjny uczniowie mogą wykorzystać przygotowując się do zajęć lub mogą go użyć podczas lekcji powtórzeniowej. Uczniowie nieobecni na lekcji mogą skorzystać z medium jako uzupełnienie luk kompetencji.

Materiały pomocnicze:

Nauczyciel zapisuje na kartkach tematy kampanii (jeśli tematy będą losowane przez grupy).

Nauczyciel przygotowuje sklerotki (samoprzylepne karteczki) do podsumowania lekcji oraz białe arkusze papieru, pisaki/kredki/kolorowe długopisy.