Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Autor: Martyna Wojtowicz

Przedmiot: Historia 2022, Historia

Temat: Wielka kolonizacja

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
Zakres podstawowy
III. Świat starożytnych Greków. Uczeń:
3) opisuje różne formy ekspansji w świecie greckim (kolonizację grecką i fenicką, wojny grecko‑perskie i ekspansję Aleksandra Macedońskiego);
Treści nauczania - wymagania szczegółowe
Zakres rozszerzony
III. Świat starożytnych Greków. Uczeń:
2) charakteryzuje kolonizację grecką w basenie Morza Śródziemnego i Czarnego; porównuje ją z kolonizacją fenicką w odniesieniu do zasięgu oraz konsekwencji kulturowych, politycznych i gospodarczych;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • wyjaśnia, dlaczego jeden z historyków przyrównał Greków do żab;

  • opisuje, co Greków pchało na drugi koniec znanego im świata;

  • wyjaśnia, skąd się wzięło słowo „metropolia” i co Grecy mieli na myśli, mówiąc o talencie.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

  • analiza materiału źródłowego (porównawcza);

  • dyskusja.

Formy pracy:

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

  1. Wyświetlenie na tablicy uczniom tematu oraz celów lekcji, a następnie określenie kryteriów sukcesu.

  2. Nauczyciel inicjuje rozmowę wprowadzającą w temat lekcji.

Faza realizacyjna:

  1. Metoda jigsaw. Uczniowie odliczają do trzech lub do sześciu (w zależności od liczebności klasy). Łączą się w zespoły wg przydzielonych numerów. Każda grupa opracowuje fragment materiału z sekcji „Przeczytaj”.

  • Grupa 1 i 4 – Faktorie i kolonie

  • Grupa 2 i 5 - Przyczyny...

  • Grupa 3 i 6 - ...i skutki

Po zakończeniu pracy uczniowie zmieniają zespoły tak, by w każdym znalazła się przynajmniej jedna osoba z poprzednich grup. Uczniowie dzielą się wiedzą zdobytą wcześniej i uczą się od siebie nawzajem. Chętne/wybrane osoby omawiają przydzielone zagadnienia. Pozostali uczniowie mogą zadawać pytania i weryfikować przedstawione informacje.

  1. Praca z multimedium („Mapa interaktywna”). Nauczyciel czyta polecenie 1: „Zapoznaj się z mapą interaktywną. Następnie wyjaśnij, dlaczego jeden z historyków porównał Greków do żab, a Morze Śródziemne do stawu, który obsiadły. W swojej odpowiedzi uwzględnij wszystkie kierunki greckich wypraw kolonizacyjnych.” i poleca uczniom, aby w parach wykonali zadanie w oparciu o wskazówki zawarte w e‑materiale.

  2. Uczniowie w zespołach dwuosobowych zapoznają się z treścią polecenia nr 2 „Przyporządkuj odpowiednie regiony do fragmentów z opracowań historycznych.” i wspólnie rozwiązują zadanie.

  3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy. Każda z grup wykonuje po dwa wskazane przez prowadzącego ćwiczenia z sekcji „Sprawdź się”. Wspólnie weryfikują odpowiedzi, nauczyciel udziela uczniom informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście ich realizacji następuje omówienie ewentualnych problemów z rozwiązaniem ćwiczeń i poleceń z sekcji „Sprawdź się”.

  2. Nauczyciel rozdaje uczniom ankietę ewaluacyjną z oceną lekcji, pracy własnej ucznia oraz pracy klasy.

  3. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.

Praca domowa:

  1. Opracuj podsumowanie tematu „Wielka kolonizacja” w formie pytań do krzyżówki.

Materiały pomocnicze:

  • B. Bravo, E. Wipszycka, Historia starożytnych Greków: do końca wojen perskich, t. 1, Warszawa 1988.

  • Ch.S. Lane, Archegetes oikistes, and new-oikistes: the cults of founders in Greek southern Italy and Sicily, Vancouver 2009.

  • W. Lengauer, Starożytna Grecja okresu archaicznego i klasycznego, Warszawa 1999.

  • D. Musiał, Świat grecki: od Homera do Kleopatry, Warszawa 2008.

  • K. Nawotka, Ojczyzny za morzami, w: Grecja i Grecy epoki klasycznej, czyli korzenie Europy, „Pomocnik Historyczny Polityki” 10, 2010.

  • Słownik kultury antycznej, red. R. Kulesza, Warszawa 2012.

  • A. Ziółkowski, Historia powszechna: starożytność, Warszawa 2010.

Wskazówki metodyczne:

  • Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z e‑materiałami z sekcji „Mapa interaktywna”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.