Dla nauczyciela
Autor: Marcin Sawicki
Przedmiot: Historia 2022, Historia
Temat: Oktawian August: genialny mąż stanu czy cyniczny tyran?
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
dowiaduje się, jak wiele treści propagandowych może się zmieścić na jednym cesarskim pancerzu.
ocenia, czy „komedia republiki” była śmieszna, a jeśli tak, to dla kogo.
wyjaśnia, w jaki sposób przy zachowaniu pozorów istnienia republiki udawało się Oktawianowi Augustowi sprawować rządy absolutne.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
lekcja odwrócona.
Metody i techniki nauczania:
rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;
analiza materiału źródłowego (porównawcza);
elementy dramy.
analiza SWOT
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg zajęć:
Przed lekcją:
Wybrani uczniowie zostają zobowiązani przez nauczyciela, aby przygotować inscenizacje - wystąpienia dotyczące oceny rządów Oktawiana Augusta przez różne postaci (historyczne i nie tylko). Wystąpienia, obok oceny władcy, powinny zawierać element biograficzny i wyjaśnienie związków postaci z Oktawianem Augustem.
Propozycje postaci:
Marek Antoniusz
Liwia, żona Oktawiana Augusta
Julia, córka Oktawiana Augusta
Kleopatra
żołnierz Oktawiana Augusta, uczestnik bitwy pod Akcjum
Brutus
Agryppa
obywatel rzymski z prowincji
rzymski proletariusz
senator
Tacyt
Wergiliusz
Horacy
fotograf
współczesny historyk.
Ponadto nauczyciel wyznacza:
osoby odpowiedzialne za przygotowanie elementów strojów
osoby odpowiedzialne za przygotowanie relacji z procesu
Uczniowie powinni też zapoznać się z materiałem tekstowym wprowadzającym do lekcji oraz multimedium.
Faza wstępna:
Nauczyciel wyświetla na tablicy uczniom temat lekcji, nawiązując do zagadnień opisanych w sekcji „Wprowadzenie”. Omawia cele lekcji.
Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji, m.in. kto zapoznał się z udostępnionym e‑materiałem.
Prowadzący zadaje uczniom pytanie o umiejscowienie tematu lekcji w czasie. Pyta: W jakim okresie się znajdujemy? Co ważnego działo się wcześniej?Nauczyciel inicjuje rozmowę wprowadzającą w temat lekcji.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel przypomina o prezentacjach przygotowanych przed lekcją przez wybranych uczniów. Ustala czas każdego wystąpienia i ich kolejność. Prosi, aby uczniowie notowali podczas prezentacji najwazniejsze dla nich informacje.
Wystąpienia uczniów.
Prowadzący zapowiada, że na podstawie wystąpień uczniowie wypiszą mocne i słabe strony Oktawiana Augusta jako polityka. Określa czas na realizację zadania.
Wybrana osoba przedstawia swoje propozycje, pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie konieczności dopowiada informacje, udziela uczniom informacji zwrotnej.
Uczniowie udzielają odpowiedzi na pytanie postawione w temacie zajęć wraz z uzasadnieniem.
Faza podsumowująca
Nauczyciel opowiada o okolicznościach śmierci cesarza. Zadaje uczniom pytanie: Jak można rozumieć ostatnie słowa władcy o “skończonej komedii” w kontekście jego rządów? Wybrany uczeń lub uczennica proponują swoją odpowiedź.
Nauczyciel omawia przebieg zajęć, ocenia pracę wybranych uczniów, udzielając informacji zwrotnej.
Materiały pomocnicze:
M. Jaczynowska, Historia starożytnego Rzymu, Warszawa 1984.
M. Jaczynowska, D. Musiał, M. Stępień, Historia starożytna, Warszawa 2001.
A. Krawczuk, Poczet cesarzy rzymskich, Warszawa 1986.
T.R. Martin, Rzym. Od Romulusa do Justyniana, Poznań 2014.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Praca ze schematem może być elementem przygotowania uczniów przed lekcją.