Autor: Justyna Szymańska

Temat: Supermocarstwa i mocarstwa regionalne współcześnie

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

XIII. Ład międzynarodowy.

Uczeń:

1) rozróżnia typy ładów międzynarodowych (monocentryczny, dwubiegunowy, policentryczny), odwołując się do historii XX i XXI wieku; przedstawia na przykładach znaczenie supermocarstw dla funkcjonowania tych ładów;

8) wykazuje, że regionalne mocarstwa niezachodnie (Chińska Republika Ludowa, Republika Indii, Federacja Rosyjska, Federacyjna Republika Brazylii) działają w kierunku wzmocnienia własnej pozycji międzynarodowej, także przez organizacje międzynarodowe (BRICS, Szanghajska Organizacja Współpracy).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia pojęcie ładu międzynarodowego i podaje jego typy;

• charakteryzuje przykłady współczesnych supermocarstw;

• ocenia rolę regionalnych mocarstw niezachodnich na przykładzie Chińskiej Republiki Ludowej, Federacji Rosyjskiej, Republiki Indii i Federacyjnej Republiki Brazylii;

• przedstawia wpływ współczesnych supermocarstw na sytuację polityczną na świecie.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja;

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• śniegowa kula.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

Chętni/wybrani uczniowie przygotowują prezentację nt. potencjału militarnego światowych mocarstw. Mogą w tym celu wykorzystać wykresy i mapy zamieszczone w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wstępna:

1. Przedstawienie tematu „Supermocarstwa i mocarstwa regionalne współcześnie” i celów zajęć.

2. Śniegowa kula. Uczniowie w parach przygotowują wyjaśnienie pojęcia ład międzynarodowy. Następnie łączą się w czwórki, porównują swoje pomysły, dyskutują i tworzą wspólną wersję propozycji. W kolejnym kroku łączą się w ósemki i coraz liczniejsze grupy, aż powstanie ogólnoklasowa wersja wyjaśnienia. Chętna/wybrana osoba zapisuje propozycję na tablicy.

3. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej widżet z sekcji „Przeczytaj” dot. rodzajów ładu międzynarodowego. Uczniowie charakteryzują rodzaje ładu, a następnie weryfikują swoje wiadomości z metriałem.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie wspólnie z nauczycielem analizują mapę przedstawiającą PKB, wydatki na obronność i przewidywania dot. wieku produkcyjnego poszczególnych mocarstw.

2. Przedstawienie prezentacji przygotowanej przez uczniów. Po jej zakończeniu reszta klasy może zadawać prelegentom pytania.

3. Dyskusja na temat: „Broń atomowa czy wzrost gospodarczy – co ma większy wpływ na to, że państwo jest supermocarstwem?”. Uczniowie przedstawiają swoje argumenty, kontrargumenty i opinie. Na zakończenie chętna/wybrana osoba dokonuje podsumowania.

4. Praca z materiałem w sekcji „Sprawdź się”. Uczniowie wspólnie rozwiązują ćwiczenia – od najprostszych do najtrudniejszych. Wybrana osoba czyta po kolei polecenia. Po upływie czasu na zastanowienie się chętna osoba udziela odpowiedzi. Reszta uczniów ustosunkowuje się do niej, proponując swoje pomysły. Nauczyciel w razie potrzeby koryguje odpowiedzi, dopowiada istotne informacje, udziela uczniom informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca:

1. Zespół klasowy analizuje informacje zawarte w materiale z sekcji „Mapa interaktywna” i dyskutuje o wpływie współczesnych supermocarstw i mocarstw na sytuację polityczną na świecie. Chętna/wybrana osoba zapisuje na tablicy wnioski.

Praca domowa:

1. Przygotuj kilka pytań dotyczących poruszanych na zajęciach zagadnień, których możesz się spodziewać na kartkówce.

Materiały pomocnicze:

• J. Bryła, Z. Czachór, W. Malendowski, Leksykon współczesnych międzynarodowych stosunków politycznych, Wrocław 2016.

• Kompendium wiedzy o Unii Europejskiej, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2018.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie mogą wykorzystać multimedium z sekcji „Mapa interaktywna” jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej.