Autor: Justyna Szymańska

Temat: Kiedy wojna jest sprawiedliwa?

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

I. Człowiek w społeczeństwie. Uczeń:

10) wyjaśnia mechanizm konfliktów międzygrupowych, w tym ich eskalacji;

XIII. Ład międzynarodowy.

Uczeń:

14) charakteryzuje na przykładach najczęściej stosowane sposoby rozwiązywania długotrwałych konfliktów między narodami i państwami.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia, jak chrześcijańscy myśliciele rozumieli pojęcie wojny sprawiedliwej;

• ocenia, czy pojęcie wojny sprawiedliwej może mieć zastosowanie do czasów współczesnych;

• analizuje przykład interwencji w Iraku w roku 1991;

• ocenia, czy ta interwencja spełnia kryteria „wojny sprawiedliwej”.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja panelowa;

• dyskusja;

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przed lekcją zespół klasowy zostaje podzielony na grupy. Zadaniem każdej z nich jest przygotowanie prezentacji multimedialnej dotyczącej przydzielonego zagadnienia z sekcji „Przeczytaj”. Zagadnienia:
   – gr I – Wojna a sprawiedliwość (w tym postępowanie wobec heretyków, pokój Boży);
   – gr. II – Wojny z niewiernymi;
   – gr. III – Wojna sprawiedliwa w XXI wieku.

   Prezentacje powinny trwać ok. 5 min, zawierać materiał audiowizualny.

Faza wstępna:

1. Wybrana osoba odczytuje temat lekcji: „Kiedy wojna jest sprawiedliwa?”, na forum klasy formułowane są cele zajęć.

2. Śniegowa kula. Uczniowie w parach przygotowują wyjaśnienie pojęcia wojna sprawiedliwa. Następnie łączą się w czwórki, porównują swoje pomysły, dyskutują i tworzą wspólną wersję propozycji. W kolejnym kroku łączą się w ósemki i coraz liczniejsze grupy, aż powstanie ogólnoklasowa wersja wyjaśnienia. Chętna/wybrana osoba zapisuje propozycję na tablicy.

Faza realizacyjna:

1. Przedstawienie uczniowskich prezentacji. Po każdej z nich następuje omówienie: uczniowie mogą zadawać pytania prelegentom, weryfikować i uzupełniać informacje.

2. Uczniowie zapoznają się z treścią audiobooka „Bellum iustum – teoria” i wynotowują najważniejsze informacje. Następnie odliczają do trzech, łączą się w grupy wg numerów i opracowują główne załozenia wojny sprawiegliwej wg Cycerona, św. Augustyna i św. Tomasza z Akwinu. Reprezantanci grup przedstawiają efekty pracy.

3. Chętna/wybrana osoba odczytuje tekst źródłowy z ćwiczenia 4 w sekcji „Audiobook”. Uczniowie dyskutują i przedstawiają swoje opinie na temat tego, czy zachowanie krzyżowców w trakcie i po zdobyciu Jerozolimy było godne rycerza.

4. Praca z filmem. Po projekcji zadaniem uczniów jest przygotowanie argumentów do dyskusji za i przeciw stwierdzeniu, że interwencję w Iraku w 1991 roku można uznać za wojnę sprawiedliwą.

5. Uczniowie dzielą się na dwie grupy i przeprowadzają dyskusję, przedstawiając na zmianę argumenty za i przeciw. Na zakończenie uczniowie mogą zmienić strony, jeśli przekonały ich argumenty przeciwników.

Faza podsumowująca:

1. Chętne/wybrane osoby dokonują podsumowania zajęć ze swojego punktu widzenia.

Praca domowa:

1. Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne, których nie rozwiązali na zajęciach.

Materiały pomocnicze:

• Pierre Crépon, Religie a wojna, Gdańsk 1994.

• Karta Narodów Zjednoczonych, unic.un.org.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Uczniowie mogą wykorzystać multimedium z sekcji „Audiobook” jako inspirację do przygotowania scen dramowych: wcielić się w postaci historyczne i przedstawić ich poglądy.