Imię i nazwisko autora:

Ewelina Kędzierska

Przedmiot:

fizyka

Temat zajęć:

Soczewki wypukłe i ich zastosowanie

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa

Cele kształcenia – wymagania ogólne
II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
4) przeprowadza obliczenia liczbowe posługując się kalkulatorem;
19) wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu.
X. Fale i optyka. Uczeń:
17) opisuje jakościowo zależność ogniskowej soczewki od jej krzywizny oraz współczynnika załamania; stosuje do obliczeń pojęcie zdolności skupiającej wraz z jej jednostką;
18) rysuje konstrukcyjnie obrazy wytworzone przez soczewki; stosuje do obliczeń równanie soczewki.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. wyjaśnia, czym są i jaką rolę spełniają w optyce soczewki wypukłe,

2. wskazuje rodzaje soczewek wypukłych,

3. analizuje, jak zmienia się ogniskowa (zdolność skupiająca) soczewki wypukłej w zależności od promienia jej krzywizny oraz współczynnika załamania.

Strategie nauczania

IBSE

Metody nauczania

merytoryczna dyskusja wprowadzająca, obserwacja, podsumowująca rozmowa kierowana

Formy zajęć:

dyskusja grupowa, praca indywidualna

Środki dydaktyczne:

tablica multimedialna lub rzutnik

Materiały pomocnicze:

świeczka, zestaw do prezentacji doświadczeń z optyki

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Pierwszym celem, jak i kluczowym aspektem działań nauczyciela, jest wprowadzenie do tematu i zaciekawienie uczniów poprzez odniesienie do życia codziennego, np. opowiedzenie im o tym, gdzie w otaczającej ich rzeczywistości mogą spotkać soczewki skupiające – pokazanie kilku przykładów w klasie. Uczeń, po takim wstępie, powinien wiedzieć, że nie uczy się o czymś, co jest oderwane od rzeczywistości. Należy także pokazać uczniom, w jaki sposób działają soczewki – z wykorzystaniem zestawu do doświadczeń z optyki i świeczki. Nauczyciel ustawia źródło światła, soczewkę i ekran tak, by był na nim widoczny obraz uzyskany po przejściu światła przez soczewkę.
Nauczyciel rozpoznaje wiedzę wyjściową uczniów w kontekście realizowanego tematu oraz nawiązuje do tej wiedzy w merytorycznej dyskusji wprowadzającej. Nauczyciel prosi uczniów, by przypomnieli sobie podstawowe informacje na temat rozchodzenia się światła oraz soczewek.

Faza realizacyjna:

• Konstruowanie wiedzy z zakresu nowego tematu:

– nauczyciel za pomocą zestawu do doświadczeń z optyki i świeczki pokazuje uczniom sposób powstawania obrazu oraz to, jak cechy tego obrazu zmieniają się wraz ze zmianą odległości świeczki od soczewki,

– uczniowie wyciągają wnioski z zaprezentowanego doświadczenia i zapisują je w zeszycie,

– nauczyciel prosi uczniów o odczytanie zapisanych wniosków i ocenia ich poprawność,

– uczniowie korygują ewentualne błędy.

• Kolejny etap lekcji obejmuje rekonstruowanie wiedzy uczniów:

– uczniowie na podstawie informacji uzyskanych od nauczyciela rozwiązują samodzielnie zadania 1‑4;

– nauczyciel sprawdza (wspólnie z uczniami) rozwiązania zadań 1‑4,

– uczniowie dobierają się w pary - wspólnie rozwiązują zadania 5‑6,

– nauczyciel podchodzi do każdej z par i sprawdza wyniki pracy.

Faza podsumowująca:

Nauczyciel przeprowadza z uczniami rozmowę, podczas której reasumuje przedstawione w trakcie lekcji informacje. Następnie uczniowie zadają pytania dotyczące niejasnych kwestii i odpowiadają na krótkie pytania nauczyciela dotyczące materiału przedstawionego na bieżącej lekcji, pozwalające na ocenę stopnia jego zrozumienia.

Praca domowa:

Zadaniem uczniów jest samodzielne rozwiązanie zadań 7‑8 oraz opisanie w prosty sposób (na podstawie grafiki interaktywnej lub informacji znalezionych w Internecie), jak działa obiektyw aparatu fotograficznego.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Z grafiką interaktywną uczniowie mogą zapoznać się w fazie wprowadzającej lekcji lub w fazie podsumowującej w celu zapoznania się z jednym z wielu zastosowań soczewek.