Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Autor: Katarzyna Lewandowska

Przedmiot: Język polski

Temat: Romans alegoryczny

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Treści nauczania – wymagania szczegółowe
Zakres podstawowy
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945–1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.;
2) rozpoznaje konwencje literackie i określa ich cechy w utworach (fantastyczną, symboliczną, mimetyczną, realistyczną, naturalistyczną, groteskową);
3) rozróżnia gatunki epickie, liryczne, dramatyczne i synkretyczne, w tym: gatunki poznane w szkole podstawowej oraz epos, odę, tragedię antyczną, psalm, kronikę, satyrę, sielankę, balladę, dramat romantyczny, powieść poetycką, a także odmiany powieści i dramatu, wymienia ich podstawowe cechy gatunkowe;
5) interpretuje treści alegoryczne i symboliczne utworu literackiego;
14) przedstawia propozycję interpretacji utworu, wskazuje w tekście miejsca, które mogą stanowić argumenty na poparcie jego propozycji interpretacyjnej;
15) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty, szczególnie kontekst historycznoliteracki, historyczny, polityczny, kulturowy, filozoficzny, biograficzny, mitologiczny, biblijny, egzystencjalny;
2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:
6) odczytuje pozaliterackie teksty kultury, stosując kod właściwy w danej dziedzinie sztuki;
III. Tworzenie wypowiedzi.
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
11) stosuje zasady poprawności językowej i stylistycznej w tworzeniu własnego tekstu; potrafi weryfikować własne decyzje poprawnościowe;
IV. Samokształcenie.
5) dokonuje krytycznej selekcji źródeł;
9) wykorzystuje multimedialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • wykaże, że Wizerunek własny Mikołaja Reja oraz Rozbój duchowny Wacława Potockiego mają cechy romansu alegorycznego;

  • przyporządkuje bohaterów alegorycznych Wizerunku własnego Mikołaja Reja do dwóch grup: postaci pozytywnych oraz negatywnych;

  • wyjaśni alegoryczny sens drogi w Wizerunku własnym Mikołaja Reja oraz Rozboju duchownym Wacława Potockiego;

  • scharakteryzuje elementy przestrzeni opisane w Wizerunku własnym Mikołaja Reja oraz Rozboju duchownym Wacława Potockiego jako motywy alegoryczne.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • plansze.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

  • telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel udostępnia uczniom e‑materiał i wprowadza ich w temat lekcji. Pyta uczniów, czy pamiętają, czym jest symbol, a czym alegoria. Więcej informacji na ten temat uczniowie przypomną sobie po przeczytaniu sekcji „Przeczytaj”.

  2. Uczniowie w grupach opracowują na podstawie e‑materiału i innych źródeł plansze dotyczące jednego zagadnienia związanego z lekcją o romansie alegorycznym:
    Grupa 1. Alegoria a symbol
    Grupa 2. Polskie romanse alegoryczne
    Grupa 3. Poemat alegoryczny i romans alegoryczny
    Uczniowie wraz z nauczycielem urządzają w klasie ekspozycję swoich prac.

  3. Nauczyciel wraz uczniami ustala cele zajęć i kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna:

  1. Uczniowie zapoznają się z multimedium zamieszczonym w sekcji „Galeria interaktywna”. Następnie dobierają się w pary i wykonują polecenia 1. i 2. Wybrana osoba prezentuje odpowiedź, nauczyciel komentuje.

  2. Wybrani uczniowie na głos odczytują teksty zamieszczone w sekcji „Sprawdź się”.

  3. Nauczyciel dzieli zespół na dwie grupy i każdej przypisuje do wykonania ćwiczenia z sekcji „Sprawdź się”. Zespół 1. - zadania 1., 3., 5., a zespół 2. - 2., 4., 6. Po wykonaniu ćwiczeń odpowiedzi przedstawiane są na forum klasy.

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji i inicjuje krótką rozmowę na temat spełnienia kryteriów sukcesu. Na koniec prosi chętnego ucznia o podsumowanie zdobytej wiedzy i – jeśli to potrzebne – uzupełnia informacje.

  2. Nauczyciel w podsumowaniu zwraca uwagę uczniów na dydaktyczny charakter poematów i nauki z nich płynące.

Praca domowa:

  1. Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne nr 7 i 8. Przygotowują uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.

Materiały pomocnicze:

  • Władysław Kopaliński, Słownik symboli, Warszawa 2012.

  • Jacek Sokolski, „Miejsce to zową żywot...” : staropolskie romanse alegoryczne, Wrocław 1988.

Wskazówki metodyczne

  • Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Galeria zdjęć interaktywnych”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.