Imię i nazwisko autora:

Monika Sitek

Przedmiot:

fizyka

Temat zajęć:

W jakich warunkach występuje stan nieważkości?

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości.
II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
15) wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu.
III. Grawitacja i elementy astronomii. Uczeń:
3) opisuje stan nieważkości i stan przeciążenia oraz podaje warunki i przykłady jego występowania.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
19) wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu.
IV. Grawitacja i elementy astronomii. Uczeń:
8) opisuje stan nieważkości i stan przeciążenia oraz podaje warunki i przykłady jego występowania.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. wyjaśnia czym jest stan nieważkości;

2. opisuje warunki w jakich panuje stan nieważkości;

3. podaje przykłady stanu nieważkości.

Strategie nauczania:

flliped‑classroom / kształcenie wyprzedzające

Metody nauczania

decyzyjna, pokaz multimedialny

Formy zajęć:

praca indywidualna, praca w grupach

Środki dydaktyczne:

filmy SF dostępne w Internecie

Materiały pomocnicze:

e‑materiały: „Co nazywamy stanem nieważkości?”, „W jakich warunkach występuje stan nieważkości?”, „Czy znasz przykłady stanu nieważkości?”

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Lekcję należy przeprowadzić po zrozumieniu przez uczniów zagadnień poruszonych w e‑materiale „Co nazywamy stanem nieważkości?”. Warto wykorzystać też e‑materiał „Czy znasz przykłady stanu nieważkości?”.
Przed lekcją, uczniowie samodzielnie zapoznają się ze wszystkimi trzema e‑materiałami.
Nauczyciel sprawdza, czy uczniowie rozumieją, co to jest stan nieważkości. W przypadku problemów, wyświetla etapami film samouczek i wyjaśnia zawarte w nim zagadnienia, angażując tych uczniów, którzy je zrozumieli. 
Nauczyciel stawia pytania (na przykład wybierając je spośród ćwiczeń zawartych w części „Sprawdź się”) a uczniowie odpowiadają na nie.

Faza realizacyjna:

Nauczyciel wyświetla część wybranego filmu SF (na przykład „Stan nieważkości” z 1994 roku, w reżyserii Macieja Drygasa) lub czyta urywek powieści SF (na przykład Juliusza Verne’a „Wokół Księżyca”). Uczniowie wybierają, które fragmenty są zgodne z prawami fizyki, a które im przeczą, koncentrując się na zagadnieniach związanych ze stanem nieważkości. Wyjaśniając ewentualne wątpliwości, można posłużyć się dostępnymi w Internecie filmami nagrywanymi przez astronautów, pokazującymi jak jeść, spać, myć włosy i wykonywać inne czynności w stanie nieważkości. Jeśli czas pozwoli, warto wyświetlić także film o tym, jak zachowuje się woda w stanie nieważkości.

Faza podsumowująca:

Uczniowie debatują, jak w warunkach domowych przygotować kapsułę prezentującą stan nieważkości. Nauczyciel czuwa merytorycznie nad przebiegiem dyskusji. Następnie uczniowie dzielą się na grupy do wykonania zadania domowego i opracowują wstępny plan działania.

Praca domowa:

Przygotować kapsułę stanu nieważkości i zarejestrować to zjawisko. Przeanalizować zalety i niedoskonałości przeprowadzonego eksperymentu.
Wyniki zostaną zaprezentowane pozostałym uczniom oraz koleżankom i kolegom z młodszych klas.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania filmu samouczka

Film samouczek może zostać wykorzystany do przygotowania się uczniów przed lekcją, do wyjaśnienia zagadnień w trakcie zajęć oraz przy powtarzaniu materiału nauczania.