Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Dla nauczyciela

Autor: Marta Kulikowska

Przedmiot: Język polski

Temat: Lot nad kukułczym gniazdem, czyli opowieść o pragnieniu wolności

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
5) interpretuje treści alegoryczne i symboliczne utworu literackiego;
6) rozpoznaje w tekstach literackich: ironię i autoironię, komizm, tragizm, humor, patos; określa ich funkcje w tekście i rozumie wartościujący charakter;
9) rozpoznaje tematykę i problematykę poznanych tekstów oraz jej związek z programami epoki literackiej, zjawiskami społecznymi, historycznymi, egzystencjalnymi i estetycznymi; poddaje ją refleksji;
10) rozpoznaje w utworze sposoby kreowania: świata przedstawionego (fabuły, bohaterów, akcji, wątków, motywów), narracji, sytuacji lirycznej; interpretuje je i wartościuje;
14) przedstawia propozycję interpretacji utworu, wskazuje w tekście miejsca, które mogą stanowić argumenty na poparcie jego propozycji interpretacyjnej;
15) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty, szczególnie kontekst historycznoliteracki, historyczny, polityczny, kulturowy, filozoficzny, biograficzny, mitologiczny, biblijny, egzystencjalny;
16) rozpoznaje obecne w utworach literackich wartości uniwersalne i narodowe; określa ich rolę i związek z problematyką utworu oraz znaczenie dla budowania własnego systemu wartości.
2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:
6) odczytuje pozaliterackie teksty kultury, stosując kod właściwy w danej dziedzinie sztuki;
II. Kształcenie językowe.
1. Gramatyka języka polskiego. Uczeń:
1) wykorzystuje wiedzę z dziedziny fleksji, słowotwórstwa, frazeologii i składni w analizie i interpretacji tekstów oraz tworzeniu własnych wypowiedzi;
IV. Samokształcenie.
2. porządkuje informacje w problemowe całości poprzez ich wartościowanie; syntetyzuje poznawane treści wokół problemu, tematu, zagadnienia oraz wykorzystuje je w swoich wypowiedziach;
Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń: spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:
11) porównuje różnorodne propozycje odczytania tego samego utworu literackiego;
13) rozumie i określa związek wartości poznawczych, etycznych i estetycznych w utworach literackich.
II. Kształcenie językowe.
2. Zróżnicowanie języka. Uczeń: spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:
5) określa właściwości języka jako nośnika i przekaźnika treści kulturowych;
IV. Samokształcenie. spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:
2. włącza się w życie kulturalne szkoły, regionu.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • analizuje powieść Kena Keseya Lot nad kukułczym gniazdem,

  • porównuje wymowę powieści z wymową jej wersji filmowej w reż. M. Formana,

  • charakteryzuje postać Wielkiej Oddziałowej,

  • analizuje sposób ukazania wartości uniwersalnych, np. wolności, w książce i filmie.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • drama.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Lot nad kukułczym gniazdem, czyli opowieść o pragnieniu wolności”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji „Audiobook” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i rozwiązywać zadania. Przed lekcją nauczyciel organizuje wspólne oglądanie filmu w reż. Formana (np. podczas zajęć dodatkowych albo nocy filmowej) lub prosi uczniów, by zapoznali się z nim samodzielnie.

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel wyświetla i odczytuje temat lekcji oraz zawarte we wprowadzeniu do e‑materiału cele zajęć i prosi uczniów lub wybraną osobę o sformułowanie kryteriów sukcesu.

  2. Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: Co sprawiło, że M. Forman uznał książkę Keseya za świetny materiał filmowy? Jak czasy, w których żył, oraz kraj, z którego pochodził, mogły wpłynąć na jego sposób interpretacji powieści amerykańskiego pisarza?

Faza realizacyjna:

  1. Zgodnie z tematem lekcji kluczowym pojęciem, wokół którego koncentrują się rozważania uczniów i nauczyciela, jest wolność. Nauczyciel rozpoczyna dyskusję, w której uczniowie interpretują znaczenie symboliczne szpitala psychiatrycznego, postaci Wielkiej Oddziałowej, tytułu powieści. Rozwinięciem dyskusji mogą być zadania związane z audiobookiem: nauczyciel poleca uczniom wysłuchanie go i wykonanie ćw. 1 i 2 w parach. Następnie weryfikuje poprawność uczniowskich odpowiedzi.

  2. W drugiej części tej fazy lekcji uczniowie zastanawiają się nad odniesieniami do rzeczywistości społecznej i politycznej XX wieku zawartymi w książce i filmie. Pomaga im w tym mapa myśli zamieszczona w e‑materiale i pierwsze polecenie związane z nią, które wykonują indywidualnie, a następnie prezentują odpowiedzi na forum klasy. Nauczyciel weryfikuje poprawność wykonania zadań.

Faza podsumowująca:

  1. W dyskusji podsumowującej nauczyciel stawia pytanie (problem) z polecenia 2 towarzyszącego mapie myśli: Indianin – morderca czy wyzwoliciel? Sformułuj ocenę postaci w formie tezy i poprzyj ją dwoma argumentami. Zilustruj je przykładami z fabuły Lotu nad kukułczym gniazdem. Pytanie to nawiązuje do kluczowego problemu rozpatrywanego podczas lekcji, czyli wolności. Uczniowie odpowiadają na nie ustnie, a notatki, które przygotują przy okazji, wykorzystają w zadaniu domowym.

Praca domowa:

  1. W ramach zadania domowego uczniowie wykonują pisemnie polecenie 2 związane z mapą myśli.
    Zadanie dodatkowe: Wybierz dowolne dzieło literackie, które zostało zekranizowane (lub odwrotnie – film był inspiracją dla powieści), dokonaj analizy porównawczej pomiędzy filmem a książką. Uzasadnij, która wersja jest według ciebie lepsza.

Materiały pomocnicze:

  • Wojciech Strokowski, Polonista polimedialny, w: Polonista w szkole, pod red. Anny Janus‑Sitarz, Kraków 2004.

  • Encyklopedia kina pod red. Tadeusza Lubelskiego, Warszawa 2003.
    Film Lot nad kukułczym gniazdem w reż. M. Formana.

Wskazówki metodyczne

  • Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Audiobook” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.

Mapa myśli