Autorka: Anna Rabiega

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Konstytucyjne zasady działania sądów

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

III. Organy władzy publicznej w Rzeczypospolitej Polskiej. Uczeń:

10) przedstawia strukturę sądownictwa powszechnego i administracyjnego w Rzeczypospolitej Polskiej oraz zadania Sądu Najwyższego; uzasadnia potrzebę niezależności sądów i niezawisłości sędziów;

Zakres rozszerzony

X. Kontrola władzy. Uczeń:

6) przedstawia genezę i zasady państwa prawnego; przedstawia zasady organizacji i funkcjonowania władzy sądowniczej;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia konstytucyjne zasady działania sądów: niezależność, niezawisłość oraz instancyjność;

• analizuje przykłady możliwych naruszeń każdej z zasad;

• rozważa znaczenie przestrzegania konstytucyjnych zasad działania sądów dla praworządności państwa.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja;

• burza mózgów;

• analiza materiałów źródłowych;

• analiza przypadku.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Nauczyciel pyta uczniów, co ich zdaniem:

• kryje się pod pojęciem prawa do sądu;

• decyduje o tym, że sąd jest sprawiedliwy.

2. W razie potrzeby nauczyciel może przeczytać uczniom art. 45 ust. 1 Konstytucji RP: Każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd.

Faza realizacyjna

1. Klasa podzielona jest na trzy grupy. Każdej z nich przydzielona zostaje jedna z konstytucyjnych zasad sprawowania wymiaru sprawiedliwości zawartych w multimedium. Zadaniem uczniów pracujących w grupach jest:

• analiza opisanego przypadku;

• ustalenie, czego w przydzielonym przypadku mogło dotyczyć naruszenie prawa do sądu, i rozstrzygnięcie, czy doszło do takiego naruszenia;

• dyskusja, czy i w jaki sposób sytuacja opisana w przydzielonym grupie przypadku stanowi zagrożenie dla praworządności państwa;

• wskazanie innych przypadków naruszeń przydzielonej zasady.

2. Po upływie czasu przeznaczonego na pracę w grupach ich przedstawiciele prezentują pozostałym uczniom klasy opis przydzielonego im przypadku oraz wnioski z pracy grupowej.

3. Uczniowie pracują w parach lub grupach trzyosobowych. Każda grupa analizuje inne z przykazań „Dekalogu dobrego sędziego” prof. Łętowskiej i rozwiązuje przypisane do niego ćwiczenie (blok ćwiczeń interaktywnych 5–14). Po upływie czasu przeznaczonego na rozwiązanie ćwiczenia nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej mapę myśli obejmującą dekalog, a poszczególne grupy kolejno przedstawiają rozwiązania przydzielonych im ćwiczeń.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie w parach rozwiązują ćwiczenia 1–4 i samodzielnie je sprawdzają.

2. Nauczyciel pyta uczniów, czy uzupełniliby dekalog zaproponowany przez prof. Łętowską o dodatkowe „przykazania”. Uczniowie przedstawiają swoje propozycje wraz z ich uzasadnieniem.

Praca domowa:

Odwiedź stronę internetową Krajowej Rady Sądownictwa i przeanalizuj różne rodzaje działań podejmowanych przez tę instytucję (np. w dziale „Aktualności”). Wybierz trzy różne zadania realizowane przez KRS i krótko opisz, na czym polegają.

Materiały pomocnicze:

Cytowane materiały źródłowe.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Uczniowie mogą spróbować ocenić rzeczywistość sądową Polski i innych krajów. Na podstawie schematu interaktywnego mogą przygotować symulacje postępowania sądowego.