Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Odbudowa kraju, reforma rolna i nacjonalizacja przemysłu i handlu

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• omawia wysiłek społeczeństwa związany z powojenną odbudową kraju;

• wyjaśnia polityczne i społeczne cele reformy rolnictwa i nacjonalizacji przemysłu;

• ocenia gospodarcze skutki reformy rolnictwa i nacjonalizacji przemysłu.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy uczniom temat lekcji, nawiązując do zagadnień opisanych w sekcji „Wprowadzenie”. Omawia cele lekcji.

2. Nauczyciel inicjuje rozmowę wprowadzającą w temat lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Metoda jigsaw. Uczniowie odliczają do trzech. Łączą się w zespoły wg przydzielonych numerów. Każda grupa opracowuje fragment materiału z sekcji „Przeczytaj”.
   Grupa 1 – Odbudowa kraju ze zniszczeń wojennych;
   Grupa 2 – Reforma rolna;
   Grupa 3 – Nacjonalizacja przemysłu banków i handlu;
   Po zakończeniu pracy uczniowie zmieniają zespoły tak, by w każdym znalazła się przynajmniej jedna osoba z poprzednich grup. Uczniowie dzielą się wiedzą zdobytą wcześniej i uczą się od siebie nawzajem. Chętne/wybrane osoby omawiają przydzielone zagadnienia. Pozostali uczniowie mogą zadawać pytania i weryfikować przedstawione informacje.

2. Praca z multimedium („Prezentacja multimedialna”). Nauczyciel poleca wybranemu uczniowi, aby przeczytał polecenie 1: „Zapoznaj się z prezentacją multimedialną. Ustosunkuj się do poglądu, że ustrój rolny stworzony w wyniku reformy rolnej był rozwiązaniem tymczasowym i stanowił etap przejściowy w drodze do całkowitej kolektywizacji rolnictwa”. Poleca uczniom, aby podzielili się na grupy i opracowali w nich odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia odpowiedź, udzielając także uczniom informacji zwrotnej.

3. Nauczyciel czyta polecenie 2: „Wyjaśnij różnice zachodzące między programem Stanisława Mikołajczyka w zakresie ustroju rolnego a realizowaną przez PKWN reformą rolną” i poleca uczniom, aby wykonali je w parach. Wybrana osoba prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, udziela też uczniom informacji zwrotnej.

4. Uczniowie wykonują w parach ćwiczenia nr 1, 2, 3 i 4, które zostały wyświetlone na tablicy. Nauczyciel śledzi na platformie postępy uczestników zajęć, sprawdza poprawność wykonanych zadań, omawiając je wraz z uczniami.

5. Nauczyciel wyświetla kolejne ćwiczenia nr 5 i 6, które uczniowie wykonują w czteroosobowych grupach. Po każdym zakończonym zadaniu wybrana grupa prezentuje swoje rozwiązanie.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli?

2. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

3. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów.

Praca domowa:

1. Napisz streszczenie tekstu zawartego w sekcji „Przeczytaj”.

2. Wykonaj ćwiczenia interaktywne nr 7 i 8. Przygotuj uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.

Materiały pomocnicze:

Jezierski A., Petz B., Historia gospodarcza Polski Ludowej 1944–1985, Warszawa 1988.

Kaczmarek R., Historia Polski 1914–1989, Warszawa 2010.

Morawski W., Dzieje gospodarcze Polski, Warszawa 2010.

Roszkowski W., Historia Polski 1914–2015, Warszawa 2017.

Skodlarski J., Historia gospodarcza, Warszawa 2013.

Dziewanowski‑Stefańczyk B., Wymiany pieniądza w Polsce w latach 1945–1950, „Mówią Wieki” 5/2015.

Miś W., UNRRA – Polsce, „Mówią Wieki” 4/1976.

Sawicki J. Z., Misja UNRRA w Polsce, „Mówią Wieki” 3/2019.

Wskazówki metodyczne:

• Materiały z sekcji „Prezentacja multimedialna” mogą być wykorzystane w trakcie lekcji do pracy uczniów w parach lub samodzielnie. Cały e‑materiał może być wykorzystany do realizacji zajęć metodą odwróconej klasy. W szkole następuje czytanie i ocena koleżeńska opracowań uczniów.