Autor: Dorota Czarny

Przedmiot: Historia

Temat: Upadek „nieskorumpowanego”. Obalenie rządów jakobinów

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

zakres rozszerzony

XXV. Rewolucje XVIII w.

Uczeń:

2) charakteryzuje etapy rewolucji francuskiej i wyjaśnia specyfikę okresu jakobińskiego;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• opisuje, w jaki sposób likwidowano oskarżonych w okresie wielkiego terroru (działanie gilotyny);

• wyjaśnia, dlaczego publiczne egzekucje przestały budzić entuzjazm Francuzów;

• ocenia, czy słusznie postać Maksymiliana Robespierre’a owiana jest czarną legendą.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów,

• elementy dramy,

• dyskusja,

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych,

• rozmowa kierowana.

Formy zajęć:

• praca indywidualna,

• praca w grupach,

• praca w parach,

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki,

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale,

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda,

• flipchaty i markery.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją:

Tydzień przed lekcją 2 lub 3 chętnych uczniów otrzymuje zadanie przygotowania biografii Maksymiliana Robespierre’a na podstawie animacji oraz innych dostępnych źródeł (jeden z nich może się wcielić w tę postać).

Faza wstępna:

1. Nauczyciel podaje temat i cele lekcji.

2. Następnie zadaje uczniom pytania:

• Czy wiecie lub słyszeliście, w jaki sposób ginęli ludzie we Francji za działalność kontrrewolucyjną?

• Kto potrafi powiedzieć, jak działa gilotyna?

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel prosi uczniów, którzy przygotowali biografię Maksymiliana Robespierre’a, o przedstawienie postaci. Pozostałym uczniom przypomina, że powinni uważnie wsłuchać się w prezentację, ponieważ ich zadaniem będzie wypowiedzenie się na pytanie:

• Czy słusznie postać Maksymiliana Robespierre’a owiana jest czarną legendą?

2. Po prezentacji uczniowie wypowiadają się na temat poznanej postaci. Starają się obiektywnie ocenić jej postępowanie – dyskusja. Prowadzący koordynuje dyskusję uczniów.

3. Nauczyciel dzieli klasę na 4 grupy: Grupy 1 i 3 mają za zadanie przeanalizować e‑materiał dotyczący wielkiego terroru oraz ćwiczenie 2 i 3 (Jakie były powody wprowadzenia wielkiego terroru we Francji i jak do tych wydarzeń podchodziło społeczeństwo?). Grupy 2 i 4 zapoznają się z tekstem „Koniec Robespierre’a” oraz ćwiczeniami 7 i 8 (Co sprawiło, że poglądy Robespierre’a straciły na znaczeniu i zakończył on żywot na gilotynie?). Po wyznaczonym czasie grupy łączą się i weryfikują swoje odpowiedzi, wybierają najlepsze, które zapisywane są na arkuszach.

4. Nauczyciel prosi liderów grup o prezentację odpowiedzi z analizą wykonanych ćwiczeń.

5. Arkusze z wypracowanymi przez klasę odpowiedziami zostają zawieszone w widocznym miejscu.

6. Uczniowie w parach wykonują ćwiczenia 1, 4 i 5, a następnie wspólnie z nauczycielem omawiają odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

1. W ramach podsumowania osoby wybrane lub chętne przedstawiają własną ocenę Maksymiliana Robespierre’a. (Być może po zapoznaniu się z całym e‑materiałem zmieniły swoją ocenę poznanej postaci lub utwierdziły się w słuszności swojej obiektywnej wypowiedzi z początku zajęć).

2. Następnie nauczyciel dokonuje oceny osób zaangażowanych w pracę na lekcji. Prosi o samoocenę uczniów dotyczącą współpracy w zespole oraz wykonanego zadania.

Praca domowa:

„Opinia publiczna coraz odważniej mówiła o bezsensowności masowych egzekucji”. Napisz odezwę odnoszącą się do podanego zdania.

Materiały pomocnicze:

Milewska M., Ocet i łzy. Terror Wielkiej Rewolucji Francuskiej jako doświadczenie traumatyczne, Gdańsk 2018.

Fayard J.F., 100 dni Robespierre’a, Warszawa 2006.

Historia powszechna. Czasy nowożytne 1640–1870. Wybór tekstów źródłowych, cz. 1, red. B. Krauze, Warszawa 1951.

Baszkiewicz J., Maksymilian Robespierre, Wrocław 1976.

Gaxotte P., Rewolucja francuska, Gdańsk 2001.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Zasoby multimedium (animacji) mogą służyć jako wprowadzenie do lekcji.