Scenariusz

Autor

Learnetic

Temat zajęć

Dlaczego był Holokaust?

Grupa docelowa

szkoła podstawowa klasa 8, szkoła ponadgimnazjalna

Ogólny cel kształcenia:

Uczeń zdobywa wiedzę o zagładzie Żydów przez Niemców w czasie II wojny światowej.

Kształtowane kompetencje ogólne:

porozumiewanie się w języku ojczystym,
kompetencje społeczne i obywatelskie,
umiejętność uczenia się,
świadomość i ekspresja kulturalna.

Cele (szczegółowe) operacyjne

Uczeń:

rozumie wieloznaczność słowa Holokaust,
poznaje określenia Zagłada Żydów i Shoah,
objaśnia cel gettoizacji,
charakteryzuje życie ludności żydowskiej w gettach,
rozróżnia pojęcia obóz zagłady i obóz koncentracyjny,
definiuje Endlösung, tłumaczone jako ostateczne rozwiązanie kwestii żydowskiej,
lokalizuje największe obozy koncentracyjne i obozy zagłady na terenach okupowanej Polski.

Metody/techniki kształcenia:

metody programowane: z wykorzystaniem e‑podręcznika, z użyciem multimediów;
metody problemowe: aktywizujące: dyskusja, drzewko decyzyjne;
metody podające: pogadanka, wykład;
metody praktyczne:
praca z tekstem źródłowym.

Formy organizacji pracy

indywidualna
zbiorowa
grupowa

Przebieg lekcji

Faza wprowadzająca:

Czynności organizacyjne. Nauczyciel podaje temat i cele zajęć zgodny z podstawą programową.

Następnie pyta uczniów, czy znają znaczenie słowa Holokaust. Wyjaśnia im, że słowo to pochodzi z języka greckiego i oznacza całopalenie, tłumaczy wieloznaczność terminu Holokaust. Jednocześnie informuje, że ludobójstwo kilku milionów europejskich Żydów w czasie II wojny światowej określane jest również terminem Shoah oraz Zagłada Żydów.

Faza realizacyjna:

Nauczyciel informuje uczniów, że na lekcji obejrzą film pt. Dlaczego był Holokaust?.

Uczniowie oglądają film do słów „Szacuje się, że od jesieni 1940 roku do lipca 1942 roku w getcie warszawskim, głównie z głodu, zimna i chorób, zmarło około dziewięćdziesiąt dwa tysiące Żydów.” Prosi aby zwrócili szczególną uwagę na to jak wyglądało życie ludzi w getcie, ponieważ w dalszej części lekcji będą o tym rozmawiać.

Po jego projekcji nauczyciel przypomina uczniom, że na wcześniejszych lekcjach oglądali film Pianista Romana Polańskiego. W nawiązaniu do filmu o Władysławie Szpilmanie oraz do obejrzanego fragmentu inicjuje dyskusję na temat życia w getcie oraz postaw Żydów w obliczu zagrożenia. Zadaje uczniom pytanie, co było potrzebne Żydom, aby przetrwać.

Wśród wymienionych odpowiedzi powinny się znaleźć: pieniądze, jedzenie, zmiana wyglądu, fałszywe dokumenty, mieszkanie.

Następnie uczniowie rozwiązują interaktywne ćwiczenia multimedialne oznaczone numerami 1‑4. Po ich wykonaniu podają odpowiedzi i wspólnie z nauczycielem omawiają zadania.

Następnie uczniowie oglądają fragment filmu, w którym wypowiada się pracownik muzeum. Tym razem uczniowie powinni skupić się na sposobach unicestwienia narodu żydowskiego. Rozróżnieniu obozów zagłady od obozów koncentracyjnych.

Po obejrzeniu fragmentu filmu nauczyciel poleca uczniom przeczytanie tekstu źródłowego, znajdującego się na stronie 4 interaktywnych ćwiczeń multimedialnych. Następnie zadaje uczniom pytania:

Jak należy rozumieć sformułowanie „ostateczny cel”?

Jakie etapy jego realizacji wyróżniono?

Gdzie zamierzano zlokalizować miejsca koncentracji Żydów i dlaczego właśnie tam?

Czy „ostateczny cel” udało utrzymać się w tajemnicy, tak jak polecano w telefonogramie?

Uczniowie odpowiadają na pytania. Nauczyciel zachęca uczniów, aby wykorzystali wiedzę pozalekcyjną (Co jeszcze na ten temat można powiedzieć?). Następnie rozwiązują ćwiczenie oznaczone numerem 6. Po wykonaniu podają odpowiedzi i wspólnie z nauczycielem omawiają zadanie.

Następnie nauczyciel dzieli tablicę na trzy części i pyta uczniów o postawy Polaków wobec prześladowania Żydów. Zapisuje na tablicy

- pomoc (bezinteresowna, dla zysku),

- obojętność (związana z brakiem możliwości, strachem lub jako przejaw bierności wobec otaczającej tragedii),

- wrogość (przykłady).

Uczniowie oglądają ostatni fragment filmu w kontekście postaw wypisanych na tablicy. Po projekcji filmu nauczyciel wraz z uczniami wraca do postaw Polaków wypisanych na tablicy.

Przy każdej z postaw nauczyciel zadaje uczniom pytania o skutki takich decyzji oraz motywacje. Prosi uczniów o podanie znanych im przykładów poszczególnych postaw. Uczniowie dokonują oceny postaw.

Uczniowie rozwiązują zadania oznaczone numerami 7‑10. Po ich wykonaniu podają odpowiedzi i wspólnie z nauczycielem omawiają zadania

Faza podsumowująca:

W celu podsumowania lekcji nauczyciel, nawiązując do słów Tomka, rozpoczyna dyskusję o tym, dlaczego tak rzadko podejmujemy się próby odpowiedzi na pytanie, dlaczego był Holokaust. Dyskusja powinna prowadzić do konkluzji, w której uczniowie uznają, że nie da się zrozumieć i wyjaśnić racjonalnych przyczyn tak strasznego zjawiska. Nauczyciel zwraca uwagę uczniów, że zjawisko ludobójstwa i masowych mordów nie zakończyło się wraz z II wojną światową. Wspomina uczniom o Czerwonych Khmerach i przywództwie Pol Pota w Kambodży, o masowych mordach w Rwandzie. Jako przykład rzezi przywołuje również masakrę w Srebrenicy i opisuje uczniom wydarzenia, do jakich doszło w czasie wojny w Bośni. Mówi również o współczesnych obozach koncentracyjnych, na przykład o obozie Yodok, o którym w filmie wspomniał Tomek.

Następnie z wykorzystaniem strony Podsumowanie inicjuje pogadankę, syntezującą zagadnienia poruszane w trakcie lekcji. Kieruje wypowiedziami uczniów w taki sposób aby sparafrazowali oni cele operacyjne lekcji. Nauczyciel pyta uczniów, czy coś jest niezrozumiałe i wyjaśnia ewentualne wątpliwości.

Praca domowa

Inne ofiary niemieckiego ludobójstwa. Korzystając z różnych źródeł, zastanów się i napisz, jakie formy prześladowań spotkały Romów, Słowian, Świadków Jehowy, nieuleczalnie chorych. Podaj konkretne przykłady.

Komentarz do lekcji

Przed przystąpieniem do tematu lekcji nauczyciel w korelacji z nauczycielem języka polskiego lub wychowawcą prezentuje uczniom film Romana Polańskiego pt. Pianista. Film będzie punktem wyjściowym do rozmowy i posłuży do zobrazowania istoty Holokaustu.

m0c37c2f906314b7d_1519378789093_0

Metryczka

Tytuł

Dlaczego był Holokaust?

Temat lekcji z e‑podręcznika, do którego w‑materiał się odnosi

Eksterminacja ludności żydowskiej na ziemiach polskich podczas II wojny światowej z europejską perspektywą w tle

Przedmiot

historia

Etap edukacyjny

szkoła podstawowa, szkoła ponadgimnazjalna

Podstawa programowa

7. II wojna światowa. Uczeń:

5) przedstawia przyczyny i skutki Holokaustu oraz opisuje przykłady oporu ludności żydowskiej;

Nowa podstawa programowa

XXXIII. II wojna światowa i jej etapy. Uczeń:

2) charakteryzuje politykę Niemiec na terenach okupowanej Europy; przedstawia zagładę Żydów oraz Romówi eksterminację innych narodów; zna przykłady bohaterstwa Polaków ratujących Żydów z Holokaustu;

Kompetencje kluczowe:

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 18.12.2006 w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie:

1) porozumiewanie się w języku ojczystym;
5) umiejętność uczenia się;
6) kompetencje społeczne i obywatelskie,
7) świadomość i ekspresja kulturalna.

Cele edukacyjne zgodne z etapem kształcenia