Dla nauczyciela
Autor: Martyna Wojtowicz
Przedmiot: Historia
Temat: Walka o przetrwanie. Rosja bolszewicka w latach 1918–1921
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
ustala, w jaki sposób nieliczna grupa bolszewików, która w listopadzie 1918 r. dokonała zamachu w Piotrogrodzie, zdołała rozciągnąć swoje panowanie na całą Rosję i je utrwalić;
ocenia politykę komunizmu wojennego, wskazuje jej największe błędy;
określa, jaki był polski wkład w dzieje wojny domowej w Rosji i czy to jest powód do dumy.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;
analiza materiału źródłowego (porównawcza);
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Faza wstępna:
Prowadzący lekcję określa cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu. Przedstawia kryteria sukcesu oraz wyświetla na tablicy temat lekcji.
Nauczyciel inicjuje rozmowę wprowadzającą w temat lekcji.
Faza realizacyjna:
Praca w grupach z treścią e‑materiału. Każda z nich opracowuje fragment materiału z sekcji „Przeczytaj”:
Grupa 1 – Pierwszy okres władzy
Grupa 2 - Jak utrzymać władzę?
Grupa 3 - Zwycięstwo czerwonych…
Grupa 4 - …i przegrana białych
Grupa 5 - Ofiary i ruiny
Po zakończeniu pracy przedstawiciele zespołów prezentują przydzielone zagadnienie. Pozostali uczniowie sporządzają notatki, mogą zadawać pytania i weryfikować przedstawione informacje.Praca z multimedium („Prezentacja multimedialna”). Uczniowie zapoznają się z e‑materiałem i wykonują polecenie nr 2: „Wyjaśnij, dlaczego polityka gospodarcza wprowadzona przez bolszewików w 1918 r. nazywana była komunizmem wojennym”. Tworzą notatkę w formie mapy myśli.
Uczniowie wykonują ćwiczenia nr od 3 do 6. Nauczyciel sprawdza poprawność wykonanych zadań, omawiając je wraz z uczniami.
Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel wyświetla na tablicy treść ćwiczenia nr 7 z sekcji „Sprawdź się”. Wraz z uczniami rozwiązuje je na forum klasy.
Faza podsumowująca:
Uczniowie, pracując w parach, tworzą krzyżówkę podsumowującą zajęcia. Pary siedzące obok siebie wymieniają się krzyżówkami i je rozwiązują.
Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów.
Praca domowa:
Wykonaj polecenie nr 3 z sekcji „Prezentacja multimedialna”.
Wykonaj w domu ćwiczenia niezrealizowane na lekcji.
Materiały pomocnicze:
P. Oxley, Russia. From Tsars to Comissars, Oxfrod University Press 2001.
E. Czapiewski, J. Tyszkiewicz, Historia powszechna. Wiek XX, Warszawa 2010.
Wielka historia świata. Tomy 1‑12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności); Świat Książki 2004‑2006.
Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011‑2019.
E. Brudnik, A. Moszyńska, B. Owczarska, Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Przewodnik po metodach aktywizujących, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2011.
Wskazówki metodyczne:
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Prezentacja multimedialna” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.