Autorka: Anna Rabiega

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Zasady demokracji

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

V. Państwo, myśl polityczna i demokratyzacja.

Uczeń:

13) charakteryzuje główne fazy kształtowania się demokracji i upowszechniania praw wyborczych.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje fundamentalne zasady demokracji;

• wyjaśnia znaczenie każdej z nich dla funkcjonowania ustroju demokratycznego;

• rozważa współczesne zagrożenia dla demokracji w Polsce i na świecie.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• metoda projektu;

• dyskusja;

• analiza materiałów źródłowych;

• rozwiązywanie ćwiczeń interaktywnych.

Formy zajęć:

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją

1. Podczas wcześniejszych zajęć klasa podzielona jest na siedem grup. Każdej z nich przydzielona zostaje jedna z fundamentalnych zasad demokracji: suwerenność narodu, reprezentacja, pluralizm, poszanowanie praw mniejszości, trójpodział władzy, konstytucjonalizm oraz państwo prawa. Zadaniem każdej z grup jest:

• analiza różnych aspektów przydzielonej zasady;

• ocena, na podstawie dostępnych przykładów z polskiego życia politycznego, zakresu ich realizacji w Polsce w ciągu ostatniej dekady;

• wskazanie czynników, które w Polsce sprzyjają urzeczywistnianiu przydzielonej zasady;

• wskazanie czynników, które w Polsce utrudniają urzeczywistnianie przydzielonej zasady.

Uczniowie przygotowują prezentację rezultatów swoich poszukiwań w wybranej formie wizualnej – prezentacji multimedialnej, filmu etc.

Faza wstępna

1. Wybrane osoby wyjaśniają znaczenie poszczególnych fundamentalnych zasad demokracji.

Faza realizacyjna

1. Grupy kolejno przedstawiają rezultaty swojej pracy, omawiając przydzielone zasady demokracji, zakres i warunki ich realizacji we współczesnej Polsce.

2. Pozostali uczniowie komentują wystąpienia koleżanek i kolegów, wskazując ich mocne i słabe strony – zarówno w odniesieniu do treści, jak i formy wystąpienia.

3. Po każdej prezentacji odbywa się krótka dyskusja na temat metod wzmocnienia omawianej zasady demokracji w Polsce.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie w parach rozwiązują ćwiczenia interaktywne. Wybrane osoby przedstawiają swoje rozwiązania, pozostali uczniowie weryfikują ich poprawność.

Praca domowa:

Rozważ, w jakim stopniu każda z omawianych podczas zajęć fundamentalnych zasad demokracji realizowana jest w III RP.

Materiały pomocnicze:

Alexis de Tocqueville, O demokracji w Ameryce, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1976.

Ryszard Kapuściński, Lapidaria, Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, Warszawa 2002.

Andrew Heywood, Politologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Film może być inspiracją dla uczniów do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej o zagrożeniach dla demokracji.