Imię i nazwisko autora:

Monika Sitek

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Rok świetlny – kosmiczna jednostka długości

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości.

II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
1) przedstawia jednostki wielkości fizycznych, opisuje ich związki z jednostkami podstawowymi; przelicza wielokrotności i podwielokrotności;
2) posługuje się materiałami pomocniczymi, w tym tablicami fizycznymi i chemicznymi oraz kartą wybranych wzorów i stałych fizykochemicznych;
4) przeprowadza obliczenia liczbowe posługując się kalkulatorem.

III. Grawitacja i elementy astronomii. Uczeń:
4) opisuje budowę Układu Słonecznego i jego miejsce w Galaktyce; posługuje się pojęciami jednostki astronomicznej i roku świetlnego.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
1) przedstawia jednostki wielkości fizycznych, opisuje ich związki z jednostkami podstawowymi; przelicza wielokrotności i podwielokrotności;
2) posługuje się materiałami pomocniczymi, w tym tablicami fizycznymi i chemicznymi oraz kartą wybranych wzorów i stałych fizykochemicznych;
4) przeprowadza obliczenia liczbowe posługując się kalkulatorem.

IV. Grawitacja i elementy astronomii. Uczeń:
9) opisuje budowę Układu Słonecznego i jego miejsce w Galaktyce; posługuje się pojęciami jednostki astronomicznej, roku świetlnego i parseka.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. podaje definicję roku świetlnego,

2. wyjaśnia, skąd bierze się taka jednostka długości,

3. potrafi przeliczać rok świetlny na inne jednostki długości.

Strategie nauczania:

blended‑learning

Metody nauczania:

- analiza pomysłów,
- burza mózgów.

Formy zajęć:

praca indywidualna

Środki dydaktyczne:

tablety dla każdego z uczniów

Materiały pomocnicze:

brak

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Warto połączyć zajęcia z tego e‑materiału z zajęciami o innych jednostkach astronomicznych tzn. parsek, jednostka astronomiczna. Uczniowie zapoznają się z e‑materiałem w domu (tekst i multimedium). Nauczyciel stawia cele lekcji. Pyta uczniów, czy osiągnęli cele zapoznając się z e‑materiałem samodzielnie. Jeżeli którykolwiek z uczniów nie zrozumiał jakiegoś pojęcia, lub ma problemy z ich zrozumieniem, należy przeprowadzić dyskusję w klasie. Pozostali uczniowie, którzy samodzielnie opanowali materiał, powinni wyjaśnić zagadnienie pozostałym osobom.

Faza realizacyjna:

Nauczyciel przydziela każdemu uczniowi obiekt astronomiczny spośród najjaśniejszych obiektów na niebie (np.: Gwiazda Polarna, Betelgeza, Syriusz, Wega, Aldebaran, Deneb, Wielki Obłok Magellana, Mały Obłok Magellana, Galaktyka Andromedy). Mogą to też być gwiazdozbiory, jak na przykład Wielka Niedźwiedzica, Mała Niedźwiedzica, Orion, Kasjopea, Byk, Ryby, Koziorożec, itp. Uczniowie muszą zapoznać się z podstawowymi informacjami o tym obiekcie – jak daleko od Ziemi się znajduje, w jakim gwiazdozbiorze, jakie są najbliższe do niego inne obiekty astronomiczne, w przypadku gwiazdozbiorów opisać odległości pomiędzy głównymi gwiazdami tworzącymi gwiazdozbiór. Do opisu należy użyć tylko roku świetlnego. Jeżeli lekcja jest połączona z materiałami o innych jednostkach długości w astronomii, wszystkie wartości należy przeliczyć na jednostki stosowane w astronomii, o których mowa na lekcji. W razie problemów uczniowie mogą konsultować się między sobą i porównywać wyniki.

Faza podsumowująca:

Uczniowie referują wyniki swojej pracy.

Praca domowa:

Zadania sprawdzające z tego e‑materiału do wyboru dla uczniów.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Uczeń może zapoznać się z e‑materiałem (tekst i multimedium) na lekcji.