Imię i nazwisko autora:

Krystyna Wosińska

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Ciepło parowania

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia - wymagania ogólne
I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości.
II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.
Zakres podstawowy
Treści nauczania - wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
4) przeprowadza obliczenia liczbowe posługując się kalkulatorem;
V. Termodynamika. Uczeń:
4) wykorzystuje pojęcie ciepła właściwego oraz ciepła przemiany fazowej w analizie bilansu cieplnego;
Zakres rozszerzony
Treści nauczania - wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
4) przeprowadza obliczenia liczbowe posługując się kalkulatorem;
VI. Termodynamika. Uczeń:
5) wykorzystuje pojęcie ciepła właściwego oraz ciepła przemiany fazowej w analizie bilansu cieplnego.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. definiuje ciepło parowania.

2. wyjaśnia, dlaczego ciepło parowania jest równe ciepłu skraplania.

3. wyjaśnia, czym wrzenie różni się od parowania.

4. stosuje definicję ciepła parowania do obliczania ciepła pobranego przez ciecz podczas procesu parowania lub wrzenia.

5. stosuje definicję ciepła parowania do obliczania ciepła oddanego przez gaz podczas procesu skraplania.

Strategie nauczania:

strategia eksperymentalno‑obserwacyjna (dostrzeganie i definiowanie problemów)

Metody nauczania:

- wykład informacyjny,
- pokaz multimedialny,
- analiza pomysłów.

Formy zajęć:

- praca w grupach,
- praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

komputer z rzutnikiem lub tablety do dyspozycji każdego ucznia.

Materiały pomocnicze:

e‑materiały „Jak definiujemy przemianę fazową?”, „Jak definiujemy ciepło przemiany fazowej?”, „Jak definiujemy ciepło właściwe?”

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

• Wprowadzenie zgodnie z treścią we wstępie.

• Odwołanie do wiedzy uczniów o przemianach fazowych.

Faza realizacyjna:

Nauczyciel w krótkim wykładzie wyjaśnia, czym jest parowanie, wrzenie i skraplanie, następnie wprowadza pojęcie ciepła parowania i skraplania. Uczniowie zastanawiają się, czy te ciepła są sobie równe, argumentując swoje pomysły.
Następnie uczniowie w parach obliczają ciepło pobrane podczas skraplania 8 g pary wodnej i obliczają, na jaką wysokość można podnieść ciało o masie 1 kg przy użyciu takiej samej energii.
Uczniowie oglądają film‑samouczek i w grupach 4‑osobowych szukają odpowiedzi na zadane w nim pytanie. Uczniowie dyskutują wyniki przeprowadzonej analizy.

Faza podsumowująca:

Uczniowie oceniają stopień przyswojonej wiedzy, rozwiązując zadanie 7 i 8 z zestawu ćwiczeń. W razie potrzeby nauczyciel pomaga uczniom.

Praca domowa:

Zadania z zestawu ćwiczeń: obowiązkowo zadania 1- 4, do wyboru jedno zadanie z 5, 6.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Film samouczek można wykorzystać na lekcji. Może też być wykorzystane przez uczniów po lekcji do powtórzenia i utrwalenia materiału.
Zadania z zestawu ćwiczeń można potraktować jako zadania domowe lub niektóre z nich rozwiązać na lekcji.