Dla nauczyciela
Autor: Dorota Czarny
Przedmiot: historia
Temat: „Doskonała kobieta średniowiecza”
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
zakres podstawowy
XII. Polska w XIV–XV w.
Uczeń:
3) wyjaśnia międzynarodowe i wewnętrzne uwarunkowania związków Polski z Węgrami i Litwą w XIV–XV w.;
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,
kompetencje obywatelskie,
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne:
Uczeń:
wyjaśnia, w jakich okolicznościach na tron powoływano małoletnich i kiedy królem w Polsce mogła zostać kobieta;
tłumaczy, dlaczego akurat Jadwiga została królem Polski;
ocenia, co sprawiło, że Jadwiga Andegaweńska jest najbardziej znaną polską władczynią, a co – że została świętą.
Strategie nauczania:
konstruktywizm,
lekcja odwrócona.
Metody i techniki nauczania:
burza mózgów,
dyskusja,
rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych,
rozmowa kierowana.
Formy zajęć:
praca indywidualna,
praca w grupach,
praca w parach,
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg zajęć:
Przed lekcją
Uczniowie mają za zadanie zapoznać się z tekstem zawartym w e‑materiale (bez treści audiobooka). Chętni lub wybrani uczniowie (trzy grupy trzy-, czteroosobowe) przygotowują krótką prezentację na temat Jadwigi Andegaweńskiej: grupa 1 – narodziny i dzieciństwo; grupa 2 – przyjazd Jadwigi do Polski i koronacja; grupa 3 – małżeństwo z Władysławem Jagiełłą. Każda z grup otrzymuje szczegółowe wytyczne do prezentacji, aby treści w nich zawarte się nie powtarzały i miały ciągłość chronologiczną.
Faza wstępna
Nauczyciel przedstawia uczniom temat i cel lekcji. Zapowiada: Dowiecie się, w jakich okolicznościach i dlaczego to właśnie Jadwiga została królem Polski, a Kościół ogłosił ją świętą.
Nauczyciel prosi uczniów, by przygotowali się do obejrzenia opracowanych wcześniej prezentacji.
Faza realizacyjna
Wyznaczeni uczniowie w kolejności przedstawiają przygotowane przez siebie prezentacje multimedialne. Pozostali uczniowie uważnie słuchają swoich kolegów.
Po obejrzeniu i wysłuchaniu wszystkich prezentacji nauczyciel prosi uczniów, którzy słuchali kolegów, o krótką refleksję na temat prezentowanej osoby. Wybrane osoby omawiają postać Jadwigi Andegaweńskiej. Jeśli to potrzebne, nauczyciel uzupełnia informacje przedstawione przez uczniów.
Praca z audiobookiem. Prowadzący prosi uczniów, aby po wsłuchaniu audiobooka zastanowili się w parach nad celem dzisiejszej lekcji (widocznym na tablicy).
Uczniowie po krótkiej wymianie zdań w parach biorą udział w dyskusji, której tematem jest postać Jadwigi jako króla Polski i jej zasługi dla kraju. Zwracają też uwagę na jej zaangażowanie w rozwój edukacji i kultury. Wybrana osoba zapisuje na tablicy najważniejsze punkty.
Faza podsumowująca
Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie wybranych ćwiczeń, potem następuje wspólne analizowanie i omówienie odpowiedzi. Nauczyciel udziela uczniom informacji zwrotnej.
Na koniec chętni uczniowie formułują wnioski na temat postaci Jadwigi Andegaweńskiej. Nauczyciel rozdaje uczniom ankietę ewaluacyjną z oceną lekcji, pracy własnej ucznia oraz pracy klasy. Udziela im też informacji zwrotnej.
Praca domowa:
Na podstawie e‑materiału lub innych dostępnych źródeł informacji opisz, jaką politykę zewnętrzną prowadziła Jadwiga.
Na podstawie poznanych wiadomości wymyśl herb św. Jadwigi – króla Polski.
Materiały pomocnicze:
J. Długosz, Roczniki, czyli sławnego Królestwa Polskiego, t. 10, Warszawa 1981.
Dzieje cywilizacji w Polsce Jana Matejki. Wystawa objazdowa; opracowanie katalogu Julia Straszewska, Janina Ruszczycówna, Maria Charytańska; Warszawa 1948.
Homilia św. Jana Pawła II z mszy świętej kanonizacyjnej o Bł. Jadwidze Królowej.
J. Besala, Małżeństwa królewskie. Jagiellonowie. Tajemnice alkowy, przyjaźnie i zdrady, Bellona, Warszawa 2006.
A. Klubówna, Cztery królowe Jagiełłowe, Wydawnictwo Spółdzielcze, Warszawa 1990.
E. Rudzki, Polskie królowe, t. I, Instytut Prasy i Wydawnictw Novum, Warszawa 1990.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Audiobook może służyć jako wprowadzenie do lekcji i temat do rozmowy i dyskusji. Nauczyciel może również poprosić uczniów o przygotowanie pracy domowej, w której opiszą oni jedną z legend związanych z Jadwigą Andegaweńską.