Scenariusz lekcji

Autor: Zuzanna Szewczyk

Przedmiot: biologia

Temat: Wady wzroku i sposoby ich korekcji

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Wyjaśnisz, czym są wady wzroku.

• Przedstawisz główne cechy poszczególnych wad wzroku oraz sposoby ich korekcji.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm;

• strategia asocjacyjna;

• strategia problemowa.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• rozmowa kierowana;

• dyskusja;

• ćwiczenia interaktywne;

• obserwacja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• rzutnik multimedialny.

Przed lekcją

Uczniowie przypominają sobie informacje na temat budowy oka oraz powstawania obrazu i wrażenia wzrokowego.

Przebieg zajęć

Faza wstępna

1. Nauczyciel, odwołując się do wiedzy uczniów zdobytej na wcześniejszych zajęciach, zadaje pytania: „Jak powstaje obraz, który widzimy?”, „Jakie elementy oka odpowiadają za prawidłową refrakcję promieni świetlnych?”. Wybrani uczniowie wypowiadają się, a sposób załamywania promieni świetlnych w oku zostaje zobrazowany samodzielnie narysowanym na tablicy (arkuszu papieru) schematem przez jednego z uczniów.

2. Nauczyciel odczytuje temat e‑materiału „Wady wzroku i sposoby ich korekcji” i zadaje uczniom pytanie: „Czym jest wada wzroku?”. Uczniowie swobodnie wypowiadają się, a następnie zapoznają z wprowadzeniem do e‑materiału i weryfikują swoje definicje wady wzroku.

3. Prowadzący lekcję informuje uczniów o planowanym przebiegu lekcji i przedstawia kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel wprowadza uczniów w temat lekcji, wyświetlajac zamieszczoną w e‑materiale symulację interaktywną przedstawiającą wady wzroku i sposoby ich korekcji, po czym wspólnie z uczniami analizuje ją.

2. Uczniowie łączą się w czteroosobowe grupy. Ich zadaniem jest zapoznanie się z tekstem i materiałem ilustracyjnym w sekcji „Przeczytaj” oraz utworzenie na ich podstawie, a także na podstawie wyszukanych w internecie materiałów, tabeli. Tabela powinna uwzględniać różne wady wzroku i sposoby ich korekcji. W tabelach uczniowie zamieszczają rysunek schematyczny powstawania obrazu w oku z odpowiednią wadą. Liderzy wybranych grup prezentują wyniki pracy.

3. Uczniowie, pracując w parach, raz jeszcze analizują symulację interaktywną, a następnie wykonują polecenie nr 1, dotyczące przyczyn i skutków wad wzroku przedstawionych na symulacji. Chętni uczniowie odczytują swoje odpowiedzi na forum klasy. Nauczyciel ocenia ich poprawność.

4. Uczniowie w parach wykonują polecenie 2: „Wypisz rodzaje soczewek, które są stosowane do korekcji wad wzroku, oraz wyjaśnij sposób ich działania”.

5. Uczniowie w parach wykonują ćwiczenia nr 7 (dotyczące wpływu krótkowzroczności na nadwzroczność starczą) i 8 (dotyczące szkieł progresywnych). Następnie porównują swoje odpowiedzi z sąsiadami. Nauczyciel monitoruje pracę uczniów, a w razie trudności naprowadza podopiecznych na właściwe rozwiązania lub wyjaśnia wątpliwości.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie wykonują ćwiczenia nr 5 (porównanie wad wzroku) i 6 (wskazywanie zdań prawdziwych i fałszywych dotyczących tematu zajęć). Chętne osoby prezentują swoje odpowiedzi.

2. Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy. Zadaniem grup jest ułożenie pytań do przydzielonego im zagadnienia (nadwzroczność, krótkowzroczność i astygmatyzm). Każda grupa zadaje pytania pozostałym grupom. Za poprawne udzielenie odpowiedzi grupa otrzymuje jeden punkt. Wygrywa grupa, która zdobędzie największą liczbę punktów.

3. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.

Praca domowa:

Wykonaj ćwiczenia od 1 do 4.

Materiały pomocnicze

• Encyklopedia szkolna. Biologia, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania symulacji interaktywnej

Symulacja interaktywna może zostać wykorzystana w fazie podsumowującej lekcję. Uczniowie mogą ją również wykorzystać w celu przygotowania się do lekcji powtórkowej.