Autor: Dorota Czarny

Przedmiot: Historia

Temat: Czy wolno nawracać siłą? - spór polsko‑krzyżacki na soborze w Konstancji

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

zakres podstawowy

XII. Polska w XIV – XV w.

Uczeń:

4. charakteryzuje i ocenia stosunki polsko – krzyżackie na płaszczyźnie politycznej, gospodarczej i kulturowej;

5. zestawia najważniejsze wydarzenia z dziejów Polski i Europy w XIV – XV w.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacj;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia polski wkład w ideę tolerancji, sięgającą czasów średniowiecza;

• charakteryzuje różne sposoby rozwiązywania sporów między państwami;

• ocenia wady i zalety sposobów rozwiązywania sporów między państwami.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• JIGSAW;

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• dyskusja.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• flipcharty i markery.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna:

1. Nauczyciel prosi uczniów, aby przypomnieli sobie i porozmawiali przez chwilę w parach w jaki sposób zakończyła się najsłynniejsza bitwa średniowiecza – burza mózgów.

2. Wyznaczona osoba lub chętna omawia rokowania pokojowe w Toruniu – mocne i słabe strony traktatu.

3. Nauczyciel podaje temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel dzieli klasę na grupy 3 osobowe. Każda z nich zapoznaje się z materiałem e – podręcznika dotyczącym sporu polsko – krzyżackiego po traktacie pokojowym w Toruniu. Zespoły otrzymują arkusze filpcharta i markery.

2. Każdy członek grupy opracowuje przydzielone mu materiały. Nauczyciel informuje uczniów, że będą pracować metodą JIGSAW –w razie potrzeby wyjaśnia na czym ona polega. Każdy członek grupy ma zadanie do wykonania, po wyznaczonym czasie grupy mieszają się - uczniowie z poszczególnych zespołów, opracowujący ten sam fragment materiału, spotykają się w grupach ekspertów. Tam porządkują swoją wiedzę, wyjaśniają wątpliwości i zastanawiają się, w jaki sposób najlepiej przedstawić, zinterpretować swoje zadanie. Uczniowie wracają do swoich macierzystych zespołów i uczą się wzajemnie. Każdy członek grupy powinien umieć wyjaśnić i odpowiedzieć na wszystkie pytania.

• W każdej grupie jedynki - mają omówić w jaki sposób król Polski chciał odzyskać od Krzyżaków wszystkie utracone ziemie włącznie z Pomorzem Gdańskim;

• Dwójki – mają wyjaśnić jaką rolę odegrał Sobór w Konstancji w sprawie polskiej;

• Trójki – mają wyjaśnić jakie poglądy na Soborze w Konstancji przedstawili Paweł Włodkowic i Jan Falkenberg.

3. Po wyznaczonym czasie wszystkie grupy w widocznym miejscu wywieszają swoje arkusze a chętne osoby lub wyznaczone odpowiadają na pytania.

4. Nauczyciel zadaje pytanie do dyskusji:

• Czy wolno nawracać siłą?
  Na podstawie poznanych materiałów uczniowie wypowiadają się.

5. Prowadzący rysuje na tablicy tabelę w której zapisuje – „wady” i „zalety” - proszę abyście się teraz zastanowili i ocenili te rozwiązania.

6. Uczniowie podają swoje propozycje.

7. Nauczyciel poleca wykonanie ćwiczeń 5 i 6. Po wykonaniu wspólnie omawiają odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

1. Na podsumowanie uczniowie w parach wykonują ćwiczenia 1,2 i 3 a następnie podają prawidłowe odpowiedzi.

2. Osoby, które były najaktywniejsze lub grupy zostają ocenione.

3. Na zakończenie nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów.

Praca domowa:

Wykonanie pozostałych ćwiczeń.

Obejrzyj animację w zasobach multimedium i wykonaj polecenia.

Materiały pomocnicze:

Kronika konfliktu Władysława króla polskiego z Krzyżakami [...], [w:] K. Baczkowski, Wielka Historia Polski, tom 3, Dzieje Polski późnośredniowiecznej (1370–1506), Kraków 1999, s. 96.

J. Długosz, Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego, ks. XI, Warszawa 2009, s. 42.

J. Iluk, A. Paner, Na tabliczce, papirusie i pergaminie, Koszalin 1997, s. 254–255.

Saevientibus, [w:] P.Włodkowic, Pisma wybrane Pawła Włodkowica, t. 1, oprac. L. Ehrlich, Warszawa 1968, s. 13–58.

J. Falkenberg, Księga o doktrynie władzy cesarza i papieża, [w:] K. Baczkowski, Wielka Historia Polski, tom 3, Dzieje Polski późnośredniowiecznej (1370‑1506), Kraków 1999, s. 112.

Stanisław ze Skarbimierza, O wojnach sprawiedliwych.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Prezentację i animację uczniowie mogą wykorzystać do przygotowania lekcji odwróconej.