SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Charakterystyka pasa Nizin Środkowopolskich

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres rozszerzony, klasa III

Podstawa programowa

Cele kształcenia - wymagania ogólne

I. Wiedza geograficzna.

1. Rozumienie specjalistycznych pojęć i posługiwanie się terminami geograficznymi.

2. Rozszerzenie wiedzy niezbędnej do zrozumienia istoty zjawisk oraz charakteru i dynamiki procesów zachodzących w środowisku geograficznym w skali lokalnej, regionalnej, krajowej i globalnej.

II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.

2. Analizowanie i wyjaśnianie zjawisk i procesów geograficznych oraz zróżnicowania przyrodniczego, społeczno‑gospodarczego i kulturowego świata.

4. Formułowanie twierdzeń o prawidłowościach dotyczących funkcjonowania środowiska przyrodniczego i społeczno‑gospodarczego oraz wzajemnych zależności w systemie przyroda - człowiek - gospodarka.

8. Wykorzystywanie zdobytej wiedzy i umiejętności geograficznych w analizie i ocenie przemian przestrzeni geograficznej.

III. Kształtowanie postaw.

1. Rozwijanie dociekliwości poznawczej, ukierunkowanej na poszukiwanie prawdy, dobra i piękna.

3. Rozumienie pozautylitamych wartości elementów środowiska geograficznego i krajobrazów.

Treści nauczania:

XIII. Związki między elementami środowiska przyrodniczego na wybranych obszarach Polski: gór, wyżyn, nizin, pojezierzy i pobrzeży.

Uczeń:

5) wyjaśnia wpływ lądolodu na środowisko przyrodnicze pojezierzy i nizin oraz porównuje rzeźbę młodoglacjalną i staroglacjalną;.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne.

Uczeń:

• wymienia polskie niziny oraz wskazuje je na mapie,

• wskazuje cechy krajobrazu nizinnego Polski,

• charakteryzuje krajobraz staroglacjalny,

• opisuje niziny polskie.

Strategie nauczania: asocjacyjna, badawcza (problemowa)

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE

Formy zajęć: praca indywidualna

Środki dydaktyczne: e‑materiał, atlas geograficzny, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy, mapy rzeźby terenu i geologiczne

Materiały pomocnicze:

• Kondracki J., Geografia regionalna Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, warszawa 2011.

• Mapy regionalizacji fizycznogeograficznej Polski

  • mapa hipsometryczna regionów wg Kondrackiego, wikimedia.org [dostęp online: 26.05.2020],

  • mapa fizycznogeograficzna regionów Polski, wikimedia.org [dostęp online: 26.05.2020].

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji.

• Wprowadzenie do tematu lekcji poprzez krótkie omówienie (przypomnienie) pojęć region fizycznogeograficzny, regionalizacja fizycznogeograficzna Polski – pogadanka, pytania nauczyciela, odpowiedzi uczniów.

Faza realizacyjna

• Omówienie przez nauczyciela podziału fizycznogeograficznego pasa nizin, typów krajobrazu, cech charakterystycznych środowiska/krajobrazu poszczególnych makroregionów fizycznogeograficznych – równoległe wyświetlanie na ekranie schematów, zdjęć ilustrujących omawiane treści (np. granice mezoregionów na tle mapy hipsometrycznej, fotografie dokumentujące różne formy rzeźby staroglacjalnej, systemy dolinne dużych rzek – Bug, Narew itp.).

• Prośba do uczniów o sporządzanie notatek w trakcie wykładu, dotyczących cech charakterystycznych środowiska pasa nizin i poszczególnych makroregionów.

• Po zakończonej prezentacji przedstawienie przez wybranych uczniów zestawu wspólnych cech środowiska/krajobrazu nizin i indywidualnych, wyróżniających cech poszczególnych makroregionów – dyskusja z udziałem wszystkich uczniów.

• Prezentacja uczniom grafiki interaktywnej w celu weryfikacji sformułowanych wniosków, wyjaśnienia wątpliwości i usystematyzowania dotychczasowej wiedzy.

• Podsumowanie prezentowanych treści mające na celu określenie charakterystycznych cech środowiska/krajobrazu pasa Nizin Środkowopolskich i poszczególnych makroregionów.

• Sporządzenie notatki w zeszycie zawierającej syntetyczne podsumowanie przeprowadzonej dyskusji i prezentacji.

• Prośba nauczyciela o wykonanie kilku wskazanych ćwiczeń z e‑materiału i przedstawienie rezultatów.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i udzielanie odpowiedzi przez uczniów.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa:

• dokończenie ćwiczeń zawartych w e‑materiale,

• zapoznanie się z pozostałymi informacjami z e‑materiału,

• zebranie dodatkowych, nieuwzględnionych w e‑materiale i podczas lekcji informacji (np. osobliwości przyrodniczych, problemów środowiskowych itp.) dotyczących omawianego regionu – uczeń na podstawie zebranych danych rozszerza charakterystykę omawianego regionu; zebrane informacje prezentuje ustnie podczas następnej lekcji.

\ Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Grafika interaktywna może być wykorzystana w czasie lekcji dotyczącej pasowości krajobrazowej Polski. Uczniowie, w fazie realizacyjnej, analizują cechy środowiska, w tym ukształtowanie terenu i wysokości bezwzględne, poszczególnych pasów i występujących w ich obrębie regionów fizycznogeograficznych, wskazują różnice i podobieństwa, identyfikują przyczyny.