Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Rozmieszczenie i wielkość pogłowia głównych zwierząt gospodarskich w kraju
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa III
PODSTAWA PROGRAMOWA
XV. Społeczeństwo i gospodarka Polski: rozmieszczenie ludności i struktura demograficzna, saldo migracji, struktura zatrudnienia i bezrobocie, urbanizacja i sieć osadnicza, warunki rozwoju rolnictwa, restrukturyzacja przemysłu, sieć transportowa, atrakcyjność turystyczna. Uczeń:
7. wskazuje obszary o najkorzystniejszych warunkach dla rozwoju rolnictwa oraz analizuje wpływ czynników przyrodniczych i pozaprzyrodniczych na możliwości przemian strukturalnych w rolnictwie Polski.
Kształtowane kompetencje kluczowe
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne
Uczeń:
wyjaśnia powiązania między produkcją zwierzęcą a chowem zwierząt,
określa przeważające kierunki chowu głównych zwierząt gospodarskich w Polsce,
charakteryzuje strukturę globalnej produkcji zwierzęcej w Polsce,
porównuje pogłowie i obsadę głównych zwierząt gospodarskich w Polsce,
wskazuje na mapie główne regiony chowu wybranych zwierząt gospodarskich w Polsce i określa przyczyny tego zróżnicowania przestrzennego,
rozróżnia regiony w Polsce o dużej obsadzie zwierząt gospodarskich i podaje nazwy dominujących zwierząt w strukturze pogłowia na tych obszarach.
Strategie: konektywizm
Metody nauczania: dyskusja, praca z e‑materiałem, JIGSAW
Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca w patach, praca całego zespołu klasowego
Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub/i tablety z dostępem do internetu), zeszyt przedmiotowy
Materiały pomocnicze
Bibliografia:
Bański J., Geografia rolnictwa Polski, PWE, Warszawa 2007.
Rudnicki R., Rolnictwo Polski - studium statystyczno‑przestrzenne, Wyd. UMK, Toruń 2016.
Netografia (dostęp: 2.04.2020)
BDL GUS: bdl.stat.gov.pl/BDL/start,
Charakterystyka gospodarstw rolnych w 2016 r., GUS: stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5507/5/5/1/charakterystyka_gospodarstw_rolnych_2016.pdf,
Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2018, GUS: stat.gov.pl/obszary‑tematyczne/roczniki‑statystyczne/roczniki‑statystyczne/rocznik‑statystyczny‑rolnictwa‑2018,6,12.html,
Rolnictwo w 2018, GUS: stat.gov.pl/obszary‑tematyczne/rolnictwo‑lesnictwo/rolnictwo/.
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wprowadzająca
Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie stanu klasy, sprawdzenie obecności).
Dialog z uczniami mający na celu usystematyzowanie podstawowych wiadomości na temat wybranych zwierząt gospodarskich w Polsce.
Przedstawienie celów lekcji.
Faza realizacyjna
Nauczyciel inicjuje dyskusję klasową na temat powiązań między produkcją roślinną a chowem zwierząt. W tym celu posługuje się wyświetlonym na ekranie fragmentem bloku tekstowego niniejszego e‑materiału.
Po tym zadaniu nauczyciel prosi, żeby uczniowie w parach wykonali polecenie 1 i 2 z bloku tekstowego e‑materiału. Chętni uczniowie przedstawiają wyniki swojej pracy i dyskutują między sobą na ten temat.
Następnie nauczyciel dzieli uczniów na sześć grup. Każda z grup siada w wyznaczonym przez nauczyciela miejscu w klasie i dostaje od nauczyciela kartkę z zagadnieniem do opracowania. Jeżeli lekcja nie odbywa się w pracowni komputerowej, wówczas uczniowie powinni mieć do dyspozycji tablety lub smartfony, na których będą mogli zapoznać się z multimedium bazowym niniejszego e‑materiału. Zagadnienia dla grup (po jednym dla każdej):
Pogłowie i obsada bydła w Polsce, główne obszary chowu tych zwierząt w Polsce i ich przyczyny.
Pogłowie i obsada trzody chlewnej w Polsce, główne obszary chowu tych zwierząt w Polsce i ich przyczyny.
Pogłowie i obsada drobiu w Polsce, główne obszary chowu tych zwierząt w Polsce i ich przyczyny.
Pogłowie i obsada koni w Polsce, główne obszary chowu tych zwierząt w Polsce i ich przyczyny.
Pogłowie i obsada owiec w Polsce, główne obszary chowu tych zwierząt w Polsce i ich przyczyny.
Pogłowie i obsada kóz w Polsce, główne obszary chowu tych zwierząt w Polsce i ich przyczyny.
Uwaga! Ważne jest, żeby liczebność grup była taka sama lub większa niż liczba grup. W ten sposób możliwy będzie do wykonania kolejny etap pracy w grupach. W przypadku klas o małej liczbie uczniów problem ten można rozwiązać poprzez przydzielenie każdej grupie po dwa zagadnienia do opracowania.
Po zakończonej pracy nauczyciel tworzy nowe grupy w taki sposób, żeby w nowej grupie znalazła się przynajmniej jedna osoba z każdej z pierwotnych grup. Nowe grupy siadają w wyznaczonym przez nauczyciela miejscu.
Zadaniem uczniów w nowo utworzonych grupach jest przekazanie swojej wiedzy, czyli tego, co ustalili w poprzednich grupach, swoim kolegom i koleżankom. Ich zadaniem jest tak naprawdę nauczyć pozostałych członków swojej nowej grupy danego fragmentu materiału.
Po zakończonym zadaniu uczniowie wracają do pierwotnych zespołów i wymieniają się zdobytymi informacjami. Natomiast podczas klasowej dyskusji nauczyciel wyświetla na ekranie kartogramy obrazujące obsadę poszczególnych zwierząt gospodarskich i uprawę wybranych roślin celem dostrzeżenia zależności między nimi.
W następnej kolejności nauczyciel rozpoczyna dyskusję na temat struktury globalnej produkcji zwierzęcej w Polsce oraz tłumaczy pojęcie sztuki duże. W tym celu posiłkuje się wyświetlonym na ekranie fragmentem bloku tekstowego. Po tym etapie uczniowie wykonują polecenie 4 z bloku tekstowego niniejszego e‑materiału. Następuje wspólna dyskusja na ten temat. Nad jej przebiegiem czuwa nauczyciel.
Nauczyciel wyświetla na tablicy zadania z bloku ćwiczeń interaktywnych. Wskazani uczniowie podchodzą do tablicy i rozwiązują je.
Faza podsumowująca
Nauczyciel wyświetla na ekranie multimedium bazowe i krótko przypomina najważniejsze informacje. Zadaje w tym czasie krótkie pytania podsumowujące, na które odpowiadają chętni uczniowie.
Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów, ocenia pracę w grupach i przypomina cele zajęć.
Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.
Praca domowa
Sporządzenie w zeszytach przedmiotowych krótkiej notatki z lekcji.
Stworzenie mapy obrazującej rozmieszczenie głównych zakładów drobiarskich w Polsce na tle obsady drobiu w układzie powiatów lub gmin. Zapisanie wniosków w zeszytach przedmiotowych.
Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended‑learning).
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium
Grafika interaktywna może posłużyć zarówno w trakcie lekcji (w fazie realizacyjnej i podsumowującej), jak i przed lekcją (do strategii odwróconej klasy) oraz po lekcji (w celu utrwalenia wiadomości). Może także znaleźć swoje zastosowanie na lekcji powtórzeniowej, a także na innych lekcjach z zakresu geografii rolnictwa Polski.