Scenariusz

Autor

Learnetic SA

Temat zajęć

Żołnierze Niezłomni – hołd bohaterom

Grupa docelowa

III gimnazjum / VIII klasa szkoły podstawowej

Ogólny cel kształcenia

Uczeń:

przedstawia cechy dobrego obywatela na przykładzie wybitnych postaci z dziejów Polski.

Kształtowane kompetencje kluczowe

porozumiewanie się w języku ojczystym,
kompetencje informatyczne,
kompetencje społeczne i obywatelskie.

Cele (szczegółowe) operacyjne

bada dzieje polskiego podziemia niepodległościowego w okresie wojny;
przedstawia biogramy bohaterów podziemia antykomunistycznego;
podaje przykłady przywracania pamięci o Żołnierzach Wyklętych;
przytacza przykłady współczesnej twórczości na ten temat (piosenki, koncerty, projekty, wiersze, pomniki i inne upamiętnienia);
prezentuje działania zmierzające do odkrycia miejsc pochówku bohaterów walki niepodległościowej;
pozyskuje informacje o roli IPN w pracach nad przywróceniem pamięci i staraniach Instytutu zmierzających do wskazania i ukarania sprawców zbrodni komunistycznych.

Metody/techniki kształcenia

dyskusja,
mapa mentalna,
pogadanka,
wykład.

Formy organizacji pracy

indywidualna,
grupowa,
zbiorowa.

Przebieg lekcji

Faza wprowadzająca

Czynności organizacyjne. Nauczyciel podaje temat i cele zajęć.

W krótkiej rozmowie nauczającej nauczyciel, posiłkując się fragmentem filmu (scena 1), przypomina okoliczności wybuchu II wojny światowej oraz organizację i działalność Polskiego Państwa Podziemnego w czasie okupacji.

Faza realizacyjna

Nauczyciel, odwołując się do wiedzy uczniów uzyskanych na zajęciach z historii, zadaje pytanie:

Jakie plany miał Stalin wobec Polaków i Polski w czasie II wojny światowej?

Odwołując się do odpowiedzi uczniów, nauczyciel zwraca uwagę, że Polacy działający w ruchu oporu zdawali sobie sprawę, że ziemie polskie zostaną zajęte przez Rosjan.

Po zerwaniu stosunków między ZSRS a rządem na uchodźstwie nie mieli jednak świadomości, co Stalin zamierza zrobić, gdy jego armia wkroczy na dawne terytorium II Rzeczypospolitej. Ta niewiedza spowodowała, że Polacy postanowili przygotować się na spotkanie z Armią Czerwoną. Przed obejrzeniem fragmentu filmu nauczyciel poleca uczniom, aby odnaleźli w nim informacje, które pozwolą rozstrzygnąć, czy zaplanowane działania zakończyły się sukcesem, czy klęską.

Uczniowie oglądają fragmenty filmu (sceny 2–3).

Po projekcji uczniowie przedstawiają działania Polaków i ich rezultat. Następnie nauczyciel zadaje pytanie:

Co zadecydowało o klęsce działań Polaków?

Po udzieleniu przez uczniów odpowiedzi nauczyciel wyjaśnia, że w obliczu zagrożenia zdominowaniem kraju przez mniejszość komunistyczną wspieraną przez wchodzących do Polski Rosjan członkowie środowisk podporządkowanych rządowi na uchodźstwie podjęli kolejne działania zmierzające do przeciwstawienia się dominacji sowieckiej.

Nauczyciel dzieli uczniów na grupy i informuje, że każda z nich będzie miała za zadanie przygotowanie w formie mapy mentalnej wyjaśnienia dla trzech zagadnień. Następnie rozdaje instrukcje.

Grupa I

Na podstawie informacji zawartych w filmie przedstawcie w formie mapy mentalnej działalność podziemia niepodległościowego dążącego do przeciwstawienia się dominacji sowieckiej nad Polską.

Grupa II

Na podstawie informacji zawartych w filmie przedstawcie w formie mapy mentalnej działalność władz komunistycznych skierowaną przeciw polskiemu podziemiu niepodległościowemu.

Grupa III

Na podstawie informacji zawartych w filmie wyjaśnijcie, kogo nazywano żołnierzami wyklętymi i jak władze komunistyczne postępowały w stosunku do tej grupy Polaków.

Uczniowie oglądają fragmenty filmu (sceny 4–6). Po upływie wyznaczonego czasu przedstawiciele grup prezentują przygotowane mapy mentalne. Po prezentacji nauczyciel inicjuje krótką dyskusję na temat postaw prezentowanych przez władze komunistyczne oraz przez żołnierzy wyklętych. Przyczynkiem do dyskusji może być prezentacja postaci Witolda Pileckiego (scena 7).

W dalszej części lekcji nauczyciel, korzystając z metody wykładu i posiłkując się kolejnymi fragmentami filmu (sceny 8–9), przedstawia działalność Instytutu Pamięci Narodowej zmierzającą do przywrócenia tożsamości tysiącom ofiar komunistycznego reżimu oraz współczesne formy upamiętnienia postaci żołnierzy niezłomnych.

W podsumowaniu lekcji nauczyciel odczytuje uczniom współczesne wybrane wiersze upamiętniające żołnierzy niezłomnych i odtwarza wybrane utwory muzyczne o tej tematyce (Myśmy rebelianci w wykonaniu De Press, nagrania polskich wykonawców Panny Wyklęte). Następnie zadaje pytania:

W jakim celu powstały te utwory?

Co artyści tworzący te utwory chcą przekazać odbiorcy?

Faza podsumowująca

Nauczyciel inicjuje pogadankę w celu omówienia i utrwalenia zagadnień poruszonych w filmie i na zajęciach. Uczniowie oceniają, w jakim stopniu poszerzyli swoje wiadomości o działalności polskiego podziemia niepodległościowego i współczesnych przejawach, których celem jest uhonorowanie i upamiętnienie żołnierzy wyklętych.

Następnie wykonują ćwiczenia interaktywne. Mają one usystematyzować wiedzę uczniów. Nauczyciel omawia wszystkie zadania, uczniowie podają odpowiedzi.

Nauczyciel podsumowuje lekcję, wykorzystując do tego ostatnią stronę „Podsumowanie”.

Praca domowa

Przygotujcie film pt. „Żołnierze Niezłomni w mojej małej ojczyźnie”.

Celem filmu będzie upamiętnienie postaci lokalnego bohatera walczącego o niezależność państwa polskiego po II wojnie światowej.

W filmie powinny znaleźć się materiały ilustracyjne dotyczące działalności polskiego podziemia niepodległościowego w środowisku lokalnym, a także wywiad ze świadkiem historii (np. krewnym lub znajomym żołnierza).

m77b63e4af506ded5_1520432863196_0

Metryczka

Tytuł

Żołnierze Niezłomni – hołd bohaterom.

Temat lekcji z e‑podręcznika, do którego e‑materiał sie odnosi

Żołnierze Niezłomni

Przedmiot

WOS

Etap edukacyjny

III Gimnazjum / VIII klasa szkoły podstawowej

Podstawa programowa

4. Być obywatelem. Uczeń:

3) przedstawia cechy dobrego obywatela; odwołując się do historycznych i współczesnych postaci, wykazuje znaczenie postaw i cnót obywatelskich.

Nowa podstawa programowa

VIII. Wspólnoty narodowe/etniczne i ojczyzna. Uczeń:

1) wyjaśnia, co oznacza być Polakiem lub członkiem innej wspólnoty narodowej/ etnicznej oraz co łączy człowieka z ojczyzną – Polską; przedstawia te więzi na własnym przykładzie;

IX. Udział obywateli w życiu publicznym – społeczeństwo obywatelskie. Uczeń:

1) podaje cnoty obywatelskie (odpowiedzialność, troska o dobro wspólne, aktywność, przedsiębiorczość, solidarność, roztropność, tolerancja, odwaga cywilna); wykazuje, odwołując się do działań wybitnych Polaków, znaczenie ich urzeczywistnienia dla pożytku publicznego;

Kompetencje kluczowe

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 18.12.2006.

Kompetencje kluczowe:

porozumiewanie się w języku ojczystym (1),
kompetencje informatyczne (4),
kompetencje społeczne i obywatelskie(6),

Cele edukacyjne zgodne z etapem kształcenia