Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Autor: Joanna Oparek

Przedmiot: Język polski

Temat: Księga Hioba – opowieść o wielkim cierpieniu

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
12) w interpretacji utworów literackich odwołuje się do tekstów poznanych w szkole podstawowej, w tym: trenów i pieśni Jana Kochanowskiego, bajek Ignacego Krasickiego, Dziadów cz. II oraz Pana Tadeusza Adama Mickiewicza, Zemsty Aleksandra Fredry, Balladyny Juliusza Słowackiego;
13) porównuje utwory literackie lub ich fragmenty, dostrzega kontynuacje i nawiązania w porównywanych utworach, określa cechy wspólne i różne;
14) przedstawia propozycję interpretacji utworu, wskazuje w tekście miejsca, które mogą stanowić argumenty na poparcie jego propozycji interpretacyjnej;
15) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty, szczególnie kontekst historycznoliteracki, historyczny, polityczny, kulturowy, filozoficzny, biograficzny, mitologiczny, biblijny, egzystencjalny;
16) rozpoznaje obecne w utworach literackich wartości uniwersalne i narodowe; określa ich rolę i związek z problematyką utworu oraz znaczenie dla budowania własnego systemu wartości.
IV. Samokształcenie.
6. wybiera z tekstu odpowiednie cytaty i stosuje je w wypowiedzi;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • zna historię Hioba;

  • potrafi zdefiniować poemat dydaktyczny jako gatunek literacki;

  • rozwija umiejętność formułowania pytań i odpowiedzi związanych z treścią Księgi Hioba;

  • interpretuje postać Hioba jako literacki archetyp cierpienia;

  • analizuje opowieść o Hiobie na poziomie dosłownym i metaforycznym;

  • przedstawia swoje stanowisko na temat sensu niezawinionego cierpienia.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • dyskusja;

  • gra dydaktyczna;

  • rozmowa kierowana;

  • grafnotka.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

  • telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Nauczyciel inicjuje dyskusję na temat: Czym jest cierpienie w życiu człowieka? Czy można go uniknąć? Dlaczego ludzie cierpią?. Podczas dyskusji nauczyciel naprowadza uczniów na przykład Hioba – symbolu cierpienia niezawinionego.

  2. Nauczyciel udostępnia uczniom drukowane fragmenty Księgi Hioba (zawarte w e‑materiale). Uczniowie zapoznają się z nimi. Chętnym uczniom można zaproponować przeczytanie całości.

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel udostępnia uczniom e‑materiał „Księga Hioba – opowieść o wielkim cierpieniu”.

  2. Nauczyciel wyświetla na tablicy cele zajęć i wspólne z uczniami ustala kryteria sukcesu.

  3. Nauczyciel sprawdza wiedzę uczniów na temat Księgi Hioba i cech gatunkowych poematu dydaktycznego. Uczniowie tworzą grafnotkę, w której umieszczają słowa kluczowe np.: Księga Hioba, dzieło dydaktyczne, księgi mądrościowe, dysputa, dialogi, monologi, elementy starożytnego procesu sądowego.

  4. Nauczyciel może zwrócić uwagę na fakt, że historia Hioba stanowiła przedmiot analiz teologów i filozofów zajmujących się problemem cierpienia. Księga Hioba inspirowała Goethego, który pisząc Fausta, wzorował się na rozmowie Boga z diabłem, jak również Kochanowskiego (treny). Archetyp człowieka cierpiącego bez winy pojawia się również w utworach powstałych po II wojnie światowej, ukazujących cierpienia ofiar totalitaryzmów.

Faza realizacyjna:

  1. Chętni uczniowie (ci , którzy przeczytali całość) streszczają dzieje Hioba, skupiając uwagę na reakcjach Hioba na nieszczęścia, które go dotykają. Nauczyciel zadaje pytanie: Jak zachowują się ludzie, kiedy spada na nich nieszczęście i cierpią?
    Możliwe odpowiedzi:
    ludzie są bezsilni
    przyjmują cierpienie z pokorą
    nie przyjmują cierpienia
    buntują się przeciw cierpieniu
    obwiniają Boga
    nie rozumieją dlaczego cierpienie ich dotknęło
    złorzeczą Bogu
    odchodzą od Boga
    ufają Bożej mądrości
    szukają sensu cierpienia

  2. Uczniowie przechodzą do sekcji „Sprawdź się”. Określają, jak zachowywał się Hiob wobec cierpienia. Następnie wykonują ćwiczenia: 1, 4, 7.

  3. Fazę realizacyjną należy podsumować pytaniem: Czy Hiob był grzesznikiem? Jak uczniowie rozumieją wyrażenie: niezawinione cierpienie?

Faza podsumowująca:

  1. W fazie podsumowującej uczniowie analizują Księgę Hioba na poziomie metaforycznym. Wykonują ćwiczenie: 2, 5.

  2. Uczniowie przechodzą do sekcji „Gra edukacyjna” – wykonują test samosprawdzający. Jeśli uczniom nie uda się wykonać testu w wyznaczonym czasie, nauczyciel proponuje drugą próbę dla chętnych. Wyznaczona osoba na zakończenie pracy z grą odczytuje prawidłowe odpowiedzi. Następnie uczniowie przechodzą do polecenia 2 z sekcji, układają pytania z odpowiedziami i wymieniają się materiałem z partnerem z ławki. Nauczyciel sprawdza poprawność wykonania zadania.

Praca domowa:

  1. Rozważania o cierpieniu. Napisz do jakich refleksji na temat cierpienia skłonił cię temat dzisiejszej lekcji.

Materiały pomocnicze:

  • Kazimierz Bukowski, Biblia a literatura polska, Warszawa 1990.

  • Jakubiec C., Księga Hioba, Poznań 1974.

Wskazówki metodyczne

  • Nauczyciel może wykorzystać multimedium „Gra edukacyjna” przed lekcją, jako sprawdzenie znajomości Księgi Hioba.