Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Monika Piechowicz‑Kruk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Cechy gospodarcze, społeczne i demograficzne państw o różnym poziomie rozwoju

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa II

Podstawa programowa

VII. Podział polityczny i zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno‑gospodarczego świata: mapa podziału politycznego, system kolonialny i jego rozpad, procesy integracyjne i dezintegracyjne na świecie, konflikty zbrojne i terroryzm, podstawowe wskaźniki rozwoju.

Uczeń:

  1. analizuje zróżnicowanie przestrzenne państw świata według wskaźników rozwoju – PKB na jednego mieszkańca, Wskaźnika Rozwoju Społecznego (HDI), Wskaźnika Ubóstwa Społecznego (HPI).

Kształtowane kompetencje kluczowe

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne

Uczeń:

  • zna różnicę między rozwojem a wzrostem gospodarczym,

  • dzieli kraje względem poziomu rozwoju społeczno‑gospodarczego na podstawie ich wartości PKB na osobę,

  • klasyfikuje kraje na grupy poziomu społeczno‑gospodarczego, uwzględniając cechy demograficzne, społeczne i gospodarcze.

Strategie nauczania: konektywizm

Metody nauczania: burza mózgów, miniwykład, pogadanka, grafika interaktywna, JIGSAW, czyli „uczenie się we współpracy”

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach/praca w grupach, plenum

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy lub tablety, podręcznik przedmiotowy, atlas geograficzny, mapy świata (gospodarcza, demograficzna, HDI)

Materiały pomocnicze

Literatura:

  • Geografia gospodarcza świata, red. I. Fierla, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2005.

  • Geografia ekonomiczna Unii Europejskiej, red. I. Fierla, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2006.

  • D. Jędrzejczyk D., Podstawy geografii ludności, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2001.

  • S. Otok, Geografia polityczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.

  • H. Pitler, E.R. Butler Hubbel, M. Kuhn, Efektywne wykorzystanie nowych technologii na lekcjach, CEO, Warszawa 2015.

  • D. Szymańska, Urbanizacja na świecie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.

Zasoby internetowe:

  • D. Piątek, K. Szarzec, Cechy państw sprzyjające rozwojowi gospodarczemu, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2008, z. 4, dostępny w internecie: repozytorium.amu.edu.pl.

  • B. Szlachetka, Kraje Trzeciego Świata, dostępny w internecie: szlakami.pl.

  • Zbiór danych statystycznych o gospodarce na świecie, dostępny w internecie: WorldBank.org. .

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

  • Dialog z uczniami mający na celu usystematyzowanie podstawowych wiadomości podziału państw na wysoko, średnio i słabo rozwinięte.

  • Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

  • Uczniowie zapoznają się z treściami w bloku tekstowym. Nauczyciel wraz z uczniami na plenum omawiają kraje słabo, średnio i wysoko rozwinięte, wskazując je na mapie świata.

  • Następnie nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy i rozdaje im kartki A4. Uczniowie pracują zgodnie z zasadami metody JIGSAW. Każda grupa wybiera lidera i analizuje wylosowany jeden z trzech fragmentów bloku tematycznego:

    • cechy gospodarcze (udział działalności badawczo‑rozwojowej w tworzeniu PKB, wielkość eksportu, PKB per capita);

    • cechy demograficzne (struktura zatrudnienia, współczynnik przyrostu naturalnego, struktura wieku);

    • cechy społeczne (wskaźnik analfabetyzmu, wskaźnik HDI).

  • Każda grupa ma do dyspozycji treści bloku tekstowego i grafikę interaktywną. Każda grupa korzysta z grafiki interaktywnej w celu wskazania przykładów w analizie opracowywanych cech rozwoju gospodarczego państw oraz wskazuje przykładową grupę państw, posługując się mapami z e‑materiału lub atlasu geograficznego. Następnie uczniowie wymieniają się między grupami, a pozostawiony w każdej grupie lider przedstawia treści rozpisane na kartce A4 i omawia zawarte tam informacje, konfrontując je z treściami poznanymi w innych grupach.

  • Po wyznaczonym czasie na pracę w grupach nauczyciel prosi o przedstawienie na plenum wniosków sformułowanych przez uczniów. Dokonuje podsumowania zebranych informacji, wskazując przykłady na grafice interaktywnej oraz stosuje elementy miniwykładu.

Faza podsumowująca

  • Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami i wprowadza do fazy ćwiczeń na podstawie poznanego materiału. Uczniowie indywidualnie wykonują ćwiczenia z e‑materiału.

  • Omówienie wyników ćwiczeń. Nauczyciel pyta uczniów o to, co w tym temacie było nowe lub trudne. Uczniowie dzielą się swoimi spostrzeżeniami.

Praca domowa:

  • Polska pod względem gospodarczym należy do grupy krajów średnio rozwiniętych. Napisz, jakie działania mogłyby przyspieszyć rozwój gospodarczy, pozwalając zbliżyć się do funkcjonowania krajów wysoko rozwiniętych.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna może zostać wykorzystana podczas zajęć na temat: „Struktura PKB państw o różnych poziomach rozwoju gospodarczego”.