Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Regionalne zróżnicowanie struktury zatrudnienia w Polsce

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa III

XV. Społeczeństwo i gospodarka Polski: rozmieszczenie ludności i struktura demograficzna, saldo migracji, struktura zatrudnienia i bezrobocie, urbanizacja i sieć osadnicza, warunki rozwoju rolnictwa, restrukturyzacja przemysłu, sieć transportowa, atrakcyjność turystyczna.

Uczeń:

5) Wyjaśnia zmiany w strukturze zatrudnienia, podaje przyczyny bezrobocia i analizuje przestrzenne zróżnicowanie rynku pracy w Polsce.

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Uczeń:

• opisuje zmiany odsetka pracujących w ogólnej liczbie ludności w Polsce od połowy XX w.,

• wskazuje województwa o największych i najmniejszych wartościach odsetka pracujących w ogólnej liczbie ludności oraz opisuje przyczyny tych zjawisk.

• porównuje strukturę zatrudnienia ludności w Polsce w układzie województw oraz wyjaśnia przyczyny tego zróżnicowania.

Strategie: konstruktywizm

Metody nauczania: dyskusja, praca z e‑materiałem, pogadanka

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach (lub grupach), praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub/i tablety z dostępem do internetu), mapa ścienna administracyjna Polski, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Bibliografia:

• Fierla I. (red.), Geografia gospodarcza Polski, PWE, Warszawa 2004.

• Rogacki H. (red.), Geografia społeczno‑gospodarcza Polski, PWN, Warszawa 2007.

Netografia (dostęp: 26.11.2019):

• Rocznik Statystyczny Pracy GUS: https://stat.gov.pl/obszary‑tematyczne/roczniki‑statystyczne/roczniki‑statystyczne/rocznik‑statystyczny‑pracy‑2017,7,5.html.

• Rynek Pracy GUS: https://stat.gov.pl/obszary‑tematyczne/rynek‑pracy/zasady‑metodyczne‑rocznik‑pracy/rynek‑pracy‑w-2017‑r-,4,1.html

PRZEBIEG LEKCJI

• Nauczyciel rozpoczyna burzę mózgów na temat odsetka pracujących w Polsce i czynników, które wpływają na tę wartość. Następnie nauczyciel wyświetla fragment e‑materiału pt. Pracujący w Polsce ogółem. Prosi uczniów o przeanalizowanie wykresu i wykonanie w parach polecenia 1. Po skończonej pracy nauczyciel zbiera pomysły od chętnych uczniów i je weryfikuje.

• W kolejnej części lekcji nauczyciel kontynuuje dyskusję, zadając uczniom pytanie, które województwa - ich zdaniem - odznaczają się bardzo wysokimi i bardzo niskimi odsetkami pracujących w ogólnej liczbie ludności. Chętni uczniowie zgłaszają swoje pomysły. Następnie nauczyciel weryfikuje je, wyświetlając na ekranie i komentując fragment e‑materiału pt. Regionalne zróżnicowanie udziału pracujących w ogólnej liczbie ludności Polski. Następnie prosi uczniów o wykonanie w parach polecenia 2. Po tym zadaniu uczniowie również prezentują swoje pomysły na forum klasy. Zadaniem nauczyciela jest ich weryfikacja.

• Następnie nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy. Każda z grup ma za zadanie podać po trzy przykłady województw o najwyższych odsetkach odpowiednio: grupa I - sektora I, grupa II - sektora II, grupa III - sektora III w strukturze zatrudnienia ludności. Po zakończeniu pracy uczniowie zapisują swoje pomysły na tablicy. Następnie nauczyciel wyświetla na ekranie tabelę z podrozdziału pt. Regionalne zróżnicowanie struktury zatrudnienia w Polsce. Uczniowie weryfikują swoje notatki. W następnej kolejności uczniowie kontynuują pracę w grupach i następuje wśród nich burza mózgów na temat przyczyn największego udziału procentowego danego sektora w strukturze zatrudnienia ludności z każdego z trzech województw.

• Po zakończonej pracy w grupach poszczególne zespoły zgłaszają swoje pomysły. Rozpoczyna się klasowa dyskusja na ten temat. W celu sprawdzenia swoich przypuszczeń, uczniowie zapoznają się z multimedium bazowym wyświetlonym przez nauczyciela na ekranie.

• W następnym etapie lekcji nauczyciel wyświetla na tablicy ćwiczenia z części „Sprawdź się”. Wskazani uczniowie podchodzą do tablicy i rozwiązują je.

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań i udzielanie na nie odpowiedzi przez uczniów. Nauczyciel udziela uczniom informacji zwrotnej, w jakim stopniu ich pomysły na tej lekcji były zgodne ze stanem rzeczywistym.

• Nauczyciel może wyświetlić jeszcze raz grafikę interaktywną.

• Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów, ocenia pracę w grupach i przypomina cele zajęć.

• Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.

• Korzystając z różnych źródeł informacji geograficznej (np. ze ze statystyk międzynarodowych) oraz GIS, stwórz kartodiagram obrazujący strukturę zatrudniania w państwach europejskich oraz napisz pracę pisemną na ten temat.

• Porównaj struktury zatrudnienia w Polsce i innych krajach europejskich.

• Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended‑learning).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafikę interaktywną uczniowie mogą przeanalizować w domu, przed lekcją, a także podczas lekcji (w fazie realizacyjnej i podsumowującej). Mogą oni wyświetlić ją na tabletach podczas pracy w grupie. Dodatkowo może być wykorzystana podczas lekcji powtórzeniowej.