Imię i nazwisko autora: Monika Piechowicz‑Kruk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Skład i właściwości powietrza atmosferycznego.

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa

III. Dynamika procesów atmosferycznych: pionowa budowa atmosfery, zjawiska i procesy w atmosferze, przestrzenne zróżnicowanie elementów klimatu, strefy klimatyczne i typy klimatów.

Uczeń:

1) wykazuje związek między budową atmosfery a zjawiskami i procesami meteorologicznymi;

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wie, czym jest powietrze atmosferyczne,

• wskazuje składniki powietrza atmosferycznego,

• analizuje właściwości fizyczne powietrza.

Strategie nauczania: konektywizm

Metody nauczania: burza mózgów, miniwykład, pogadanka, grafika interaktywna, plakaty, wędrujące plakaty

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach, plenum

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy lub tablety, atlas, mapa świata, plakat, tablica/flipchart, arkusze papieru A3, atlas, mapa świata

Materiały pomocnicze:

• Kożuchowski K., Meteorologia i klimatologia, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2006.

• Serwis internetowy poświęcony aktualnym informacjom o zmianiach klimatu www.naukaoklimacie.pl.

• Strona internetowa Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ) www.powietrze.gios.gov.pl.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

Nauczyciel metodą „burzy mózgów” rozpoczyna definiowanie powietrza atmosferycznego. Na bazie posiadanej dotychczas wiedzy uczniowie próbują zdefiniować i określić skład powierza atmosferycznego. Nauczyciel trafne określenia i informacje zapisuje na tablicy/flipcharcie. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy, a każda grupa z zapisanych informacji opisuje powietrze atmosferyczne w 2‑3 zdaniach. Na plenum odczytane są wszystkie opisy i zostaje oceniona ich prawdziwość.

Po pogadance nauczyciel podsumowuje zebrane informacje i przedstawia temat lekcji. Uczniowie zapoznają się z treścią wstępu do materiału multimedialnego i zapoznają się z celami lekcji.

Faza realizacyjna

Uczniowie zapoznają się z blokiem tekstowym. Następnie nauczyciel dzieli uczniów na 5 grup. Zapisuje na plakatach hasła związane z powietrzem atmosferycznym: 1) zanieczyszczenia powietrza, 2) areozole atmosferyczne, 3) gazy w powietrzu atmosferycznym, 4) ciśnienie atmosferyczne, 5) wilgotność powietrza. Następnie plakaty przekazywane są w obieg tak, że każda grupa najpierw otrzymuje jeden plakat i co 3‑4 minuty plakat ten zostaje przekazany kolejnej grupie zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Każda grupa czyta, co napisały wcześniejsze grupy i dopisuje te informacje, których jeszcze brakuje. Gdy plakat początkowy wróci do każdej z grup, oznacza to, że każda grupa dopisała informacje na każdym plakacie.

Po pracy grupowej plakaty są wywieszane na ścianie i wspólnie omawiane na plenum.

Na plenum uczniowie wspólnie zapoznają się z treściami grafiki interaktywnej, dopełniając wiedzę o składnikach powietrza i ich właściwościach. Nauczyciel podsumowuje zebrane wspólnie informacje w formie miniwykładu, szczególnie zwracając uwagę na podział składników powietrza na stałe i zmienne z uwzględnieniem składów procentowych. Uwzględnia też składniki zawieszone i właściwości (m.in. ciśnienie, wilgotność, temperatura).

Faza podsumowująca

Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami i wprowadza do fazy ćwiczeń na podstawie poznanego materiału. Uczniowie wykonują ćwiczenia z e‑materiału.

Omówienie wyników ćwiczeń. Nauczyciel pyta o ewentualne trudności i oczywistości w temacie oraz o to, co było nową widzą dla uczniów. Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami.

Praca domowa

Czy uważasz, że w twoim regionie powietrze jest czyste? Jakie widzisz zagrożenia i szanse w twoim najbliższym środowisku? Uzasadnij swoją wypowiedź.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Podczas lekcji grafika może stanowić punkt wyjścia zajęć o składzie powietrza lub jego podsumowanie. Grafika interaktywna może zostać wykorzystana przy omawianiu przyczyn zmian zachodzących w atmosferze oraz wynikających z nich zagrożeń i skutków.