Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Imię i nazwisko autora: Jerzy Lechnio

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Analiza współzależnych elementów środowiska geograficznego

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa I

Podstawa programowa

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Wiedza geograficzna

1. Poznawanie terminologii geograficznej.

3. Poznanie zróżnicowania środowiska geograficznego, głównych zjawisk i procesów geograficznych oraz ich uwarunkowań i konsekwencji.

5. Rozumienie prawidłowości w zakresie funkcjonowania środowiska geograficznego oraz wzajemnych zależności w systemie człowiek – przyroda.

II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce

3. Identyfikowanie relacji między poszczególnymi elementami środowiska geograficznego.

4. Formułowanie twierdzeń o podstawowych prawidłowościach dotyczących funkcjonowania środowiska geograficznego.

III. Kształtowanie postaw

1. Rozwijanie zainteresowań geograficznych, budzenie ciekawości świata.

2. Docenianie znaczenia wiedzy geograficznej w poznawaniu i kształtowaniu przestrzeni geograficznej.

5. Rozumienie potrzeby racjonalnego gospodarowania w środowisku geograficznym zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Źródła informacji geograficznej, technologie geoinformacyjne oraz metody prezentacji danych przestrzennych: obserwacje, pomiary, mapy, fotografie, zdjęcia satelitarne, dane liczbowe oraz graficzna i kartograficzna ich prezentacja.

Uczeń:

1. przedstawia możliwości wykorzystywania różnych źródeł informacji geograficznej i ocenia ich przydatność.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  1. kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  2. kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

  3. kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

  • potrafi zdefiniować sfery Ziemi i pojęcie przyrodniczego systemu Ziemi,

  • określa składniki przyrodniczego system Ziemi,

  • analizuje zależności między poszczególnymi sferami Ziemi.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach/grupach

Środki dydaktyczne: e‑materiał, zdjęcia satelitarne, fotografie, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze: Geografia Świata. Środowisko przyrodnicze, red. J. Puskarz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

  • czynności organizacyjne,

  • sprawdzenie ewentualnego zadania domowego,

  • przedstawienie celów lekcji,

  • krótkie omówienie (przypomnienie) definicji sfer Ziemi, systemu, przyrodniczego systemu Ziemi.

Faza realizacyjna:

  • prośba do uczniów o przeczytanie wprowadzenia i wstępu do e‑materiału,

  • dyskusja z udziałem wszystkich uczniów, której celem jest określenie podstawowych współzależności (interakcji) sfer przyrodniczego systemu Ziemi,

  • rozdanie uczniom zdjęć prezentujących różne przykłady współdziałania sfer Ziemi lub podanie przykładów konkretnych czynników (oddziaływań), np.: kwaśne deszcze, wybuch wulkanu, pożar buszu, kopalnia odkrywkowa, farma wiatrowa, dziura ozonowa itp.

  • omówienie zasad wykonania zadania; zadaniem uczniów jest ustalenie interakcji, jakie zachodzą między elementami reprezentującymi poszczególne sfery Ziemi na udostępnionej fotografii lub w związku z występowaniem określonego czynnika (por. jw.) z wykorzystaniem grafiki interaktywnej i e‑materiału;

  • kilkuminutowa dyskusja w grupach; uczniowie identyfikują obiekty na zdjęciu i łączą je z określonymi sferami Ziemi, a następnie ustalają możliwe powiązania sfer, zapisując hasłowo zidentyfikowane oddziaływania i powiązania,

  • prezentacja przy tablicy spostrzeżeń, wniosków przez poszczególne grupy – dyskusja klasy moderowana przez nauczyciela,

  • podsumowanie mające na celu wskazanie ogólnych prawidłowości i powiązań z wykorzystaniem e‑materiału; nauczyciel może wykorzystać opracowaną grafikę interaktywną,

  • prośba nauczyciela o wykonanie kilku wskazanych ćwiczeń z e‑materiału i przedstawienie rezultatów.

Faza podsumowująca:

  • podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań,

  • ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć,

  • pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.

Praca domowa:

  • zadanie pracy domowej w postaci dokończenia ćwiczeń zawartych w e‑materiale i zapoznanie się z pozostałymi informacjami w domu;

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Zawarta w e‑materiale grafika interaktywna może być wykorzystane do samodzielnego rozszerzania i pogłębiania wiedzy przez ucznia. Nauczyciel może także prosić uczniów o zapoznanie się z tekstem e‑materiału i grafiką interaktywną przed lekcją w celu opanowania podstawowej wiedzy, umożliwiającej  wykonanie podczas lekcji określonych zadań.

Podczas fazy realizacyjnej uczniowie w grupach/parach szczegółowo analizują konkretne przypadki – zdjęcia prezentujące określone środowisko geograficzne lub zjawisko katastrofalne albo analizują oddziaływanie i powiązania z przyrodniczym systemem Ziemi konkretnego czynnika. Spostrzeżenia są przedmiotem dyskusji, a następnie poszczególne zespoły przedstawiają na forum klasy uzgodnioną wersję.

Grafika interaktywna w części lub całości może być wykorzystana podczas lekcji dotyczących poszczególnych sfer Ziemi jako materiał wprowadzający. Znajdą także zastosowanie podczas samodzielnej pracy ucznia w domu i w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloków tematycznych dotyczącego poszczególnych sfer Ziemi i omawianych w ich obrębie procesów.

W zależności od doboru materiału do „studium przypadku” i wymagań co do szczegółowości analizy przez grupy uczniowskie, e‑materiał i grafika interaktywna mogą być wykorzystane przy realizacji podstawowego, jak i rozszerzonego zakresu podstawy programowej.