Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Autor: Bożena Święch

Przedmiot: język polski

Temat: Propaganda i agitacja – sztuka czasów wojny

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:

6) odczytuje pozaliterackie teksty kultury, stosują kod właściwy w danej dziedzinie sztuki;

7) odróżnia dzieła kultury wysokiej od tekstów kultury popularnej, stosuje kryteria pozwalające odróżnić arcydzieło od kiczu.

II. Kształcenie językowe.

1. Gramatyka języka polskiego. Uczeń:

3) rozpoznaje argumentacyjny charakter różnych konstrukcji składniowych i ich funkcje w tekście; wykorzystuje je w budowie własnych wypowiedzi;

4) rozumie rolę szyku wyrazów w zdaniu oraz określa rolę jego przekształceń w budowaniu znaczenia wypowiedzi.

2. Zróżnicowanie języka. Uczeń:

7) rozpoznaje słownictwo o charakterze wartościującym; odróżnia słownictwo neutralne od słownictwa o zabarwieniu emocjonalnym(…).

3. Komunikacja językowa i kultura języka. Uczeń:

1) rozumie pojęcie znaku językowego oraz języka jako systemu znaków; rozróżnia typy znaków i określa ich funkcje w tekście;

2) zna pojęcie aktu komunikacji językowej oraz jego składowe (komunikat, nadawca, odbiorca, kod, kontekst, kontakt);

3) rozpoznaje i określa funkcje tekstu (informatywną, poetycką, metajęzykową, ekspresywną, impresywną – w tym perswazyjną);

4) rozpoznaje zjawiska powodujące niejednoznaczność wypowiedzi (homonimie, anakoluty, elipsy, paradoksy), dba o jasność i precyzję komunikatu.

Zakres rozszerzony

II. Kształcenie językowe.

2. Zróżnicowanie języka. Uczeń:

1) rozumie i wyjaśnia różnice między etymologicznym a realnym znaczeniem wyrazu;

5) określa właściwości języka jako nośnika i przekaźnika treści kulturowych.

3. Komunikacja językowa i kultura języka. Uczeń:

3) określa funkcje języka: poznawczą (kategoryzowanie świata), komunikacyjną (dostosowanie języka do sytuacji komunikacyjnej) oraz społeczną (budowanie wspólnoty regionalnej, środowiskowej, narodowej);

4) określa rolę języka w budowaniu obrazu świata.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

- rozpoznaje cechy propagandy stosowane w polskich plakatach wojennych;

- identyfikuje środki propagandowe w polskich plakatach wojennych;

- tworzy plakat potępiający wojnę;

- dopasowuje defincję funkcji do jej nazwy;

- ocenia efekty pracy swojej i kolegów.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • praca z plakatem;

  • rozmowa kontrolowana;

  • przekład intersemiotyczny;

  • metoda ćwiczeń przedmiotowych;

  • praca z tekstem teoretycznym;

  • analiza i analiza porównawcza.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego;

  • samokształcenie.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica/karty flipchart;

  • farby plakatowe.

Przebieg zajęć

Faza wstępna

1. Nauczyciel prosi uczniów o odtworzenie treści ukazanych na zapamiętanym przez nich przypadkowo bilbordzie.

2. Uczniowie wyliczają zapamiętane elementy i ustalają, co spowodowało, że dana treść pozostała w ich pamięci.

3. Nauczyciel podsumowuje wypowiedzi uczniów i wprowadza do tematu dotyczącego plakatu o charakterze propagandowym.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie zapoznają się z e‑materiałem i na jego podstawie przygotowują wypowiedź uzasadniającą funkcjonalność plakatów w czasie wojny. W swoich wypowiedziach wykorzystują tytuły porządkujące e‑materiał: Sztuka w służbie propagandy, Plakat jako medium propagandy, Wojna na obrazy, Plakat wojenny jako komunikat.

2. Uczniowie korzystają z galerii zdjęć interaktywnych i wypisują cechy wspólne plakatów z wojny polsko‑bolszewickiej oraz II wojny światowej.

3. Uczniowie dobierają definicje do ich funkcji podanych w tabeli.

funkcja ekspresywna

funkcja perswazyjna

funkcja wychowawcza

funkcja fatyczna

Do uzupełnienia:

  • przykucie uwagi odbiorcy

  • ukształtowanie systemu wartości odbiorcy

  • przekonanie odbiorcy do zaangażowania w walkę z wrogiem

  • wyrażenie nienawiści do wroga bądź miłości do ojczyzny.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie przygotowują w grupach plakaty propagujące pokój/potępiające wojnę.

2. Nauczyciel tak aranżuje przestrzeń klasy, aby stała się galerią dla uczniowskich plakatów.

3. Nauczyciel ocenia wraz z uczniami efekty ich pracy i zwraca uwagę na kreatywne wykorzystanie mechanizmów plakatu propagandowego.

Zadanie domowe

1. Nauczyciel formułuje polecenie pracy domowej:

  • Wypisz i nazwij zastosowane w plakatach z galerii zdjęć środki językowe typowe dla wojennego plakatu propagandowego, możesz wykorzystać formę tabeli.

Materiały pomocnicze:

Anna Ślósarz, Plakat i reklama na lekcjach języka polskiego, ORE 2015

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Plakaty z interaktywnej galerii mogą stanowić kontekst kulturowy do omawiania lektur, których akcja rozgrywa się w czasach przedstawionych na plakatach.