Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Autor: Sylwia Brawata

Przedmiot: biologia

Temat: Biosynteza kwasów tłuszczowych

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
III. Energia i metabolizm.
5. Pozyskiwanie energii użytecznej biologicznie. Uczeń:
7) analizuje na podstawie schematu przebieg utleniania kwasów tłuszczowych, syntezy kwasów tłuszczowych, glukoneogenezy, glikogenolizy i wykazuje związek tych procesów z pozyskiwaniem energii przez komórkę.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

  • Opiszesz ogólny mechanizm biosyntezy kwasów tłuszczowych w komórkach.

  • Wyjaśnisz, jaką rolę pełni acetylokoenzym A w syntezie kwasów tłuszczowych.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • z użyciem komputera;

  • metoda kuli śniegowej;

  • rozmowa kierowana;

  • ćwiczenia interaktywne;

  • dyskusja.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

  1. Nauczyciel, odwołując się do wiedzy uczniów zdobytej na wcześniejszych lekcjach, zadaje pytania:

    • Do jakich związków należą kwasy tłuszczowe?

    • Jakie rodzaje kwasów tłuszczowych wyróżniamy?

    • W jaki sposób kwasy tłuszczowe są zbudowane?

  2. Nauczyciel przedstawia temat i cele zajęć.

Faza realizacyjna:

  1. Nauczyciel informuje uczniów, że będą pracować metodą kuli śniegowej, poszukując we wprowadzeniu do e‑materiału oraz w tekście zamieszczonym w sekcji „Przeczytaj” odpowiedzi na następujące pytania:

    • Gdzie przebiega synteza kwasów tłuszczowych?

    • Jaka jest budowa i rola syntazy kwasów tłuszczowych (FAS)?

    • Jaka jest rola acetylokoenzymu A w syntezie kwasów tłuszczowych?

    • Jakie etapy procesu syntezy kwasów tłuszczowych można wyróżnić? Czym się charakteryzuje każdy z nich?

    • Jakie są podstawowe funkcje fizjologiczne pełnione przez kwasy tłuszczowe?

    Nauczyciel objaśnia wspomnianą wyżej metodę i wynikające z niej kolejne etapy pracy:

    • najpierw uczniowie będą indywidualnie opracowywać odpowiedzi na zadane pytania;

    • potem połączą się w pary i porównają swoje propozycje, a na osobnej kartce zapiszą wspólne odpowiedzi;

    • kolejnym krokiem będzie połączenie się par w czwórki, które – jak poprzednio – skonfrontują swoje odpowiedzi;

    • na koniec uczniowie utworzą ośmioosobowe zespoły i znów porównają swoje propozycje.

  2. Nauczyciel informuje uczniów, że za chwilę obejrzą film samouczek pt. Biosynteza kwasów tłuszczowych. Prosi, aby podczas projekcji zwrócili uwagę na zagadnienia, nad którymi pracowali metodą kuli śniegowej, a po zapoznaniu się z filmem ustalili ostateczne wersje swoich odpowiedzi. Po wykonaniu tego zadania uczniowie przedstawiają wyniki swojej pracy na forum klasy. Nauczyciel koryguje ewentualne błędy i wyjaśnia wątpliwości. Upewnia się, że uczniowie zrozumieli przebieg poszczególnych etapów procesu biosyntezy kwasów tłuszczowych i zapisy ilustrujących je reakcji.

  3. Uczniowie w czteroosobowych grupach wykonują ćwiczenia nr 7 i 8, a po upływie wyznaczonego czasu dyskutują nad poprawnymi rozwiązaniami.

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel rozdaje uczniom wydruki z równaniami reakcji poznanych w czasie lekcji (zob. materiały pomocnicze). Zadaniem uczniów jest uzupełnienie brakujących związków.

  2. Chętni uczniowie podsumowują wiedzę zdobytą na zajęciach.

Materiały pomocnicze:

Równania reakcji chemicznych do uzupełnienia:

1. Malonylo-CoA + ACP → ........ + CoA

2. Acetylo-CoA + .... → acetylo‑ACP + CoA

3. Acetylo‑ACP + malonylo‑ACP → ........ + COIndeks dolny 2 + ACP

4. .......... + NADPH + HIndeks górny + → hydroksyacylo‑ACP + NADPIndeks górny +

5. Hydroksyacylo‑ACP – ......... → enoilo‑ACP + HIndeks dolny 2O

6. Enoilo‑ACP+ NADPH + ....... → acylo‑ACP + NADPIndeks górny +

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania filmu samouczka:

Uczniowie mogą wykorzystać film samouczek, przygotowując się do lekcji powtórkowej.