Autor: Stanisław Mrozowicz

Temat: Salamina i Plateje

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

zakres podstawowy

III. Świat starożytnych Greków.

Uczeń:

3. opisuje różne formy ekspansji w świecie greckim (kolonizację grecką i fenicką, wojny grecko‑perskie i ekspansję Aleksandra Macedońskiego);

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• opisuje, w jaki sposób Grek okłamał Persa i jakie to miało konsekwencje;

• ocenia warunki pracy greckich wioślarzy;

• wyjaśnia, dlaczego król Persji skomplementował pewną kobietę, nazywając ją… mężczyzną;

• opisuje przebieg i skutki najważniejszych bitew – pod Salaminą i Platejami.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Salamina i Plateje”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

Faza wstępna:

1. Przybliżenie przez nauczyciela wyświetlonych na tablicy: tematu i celów lekcji. Określenie wiążących dla uczniów kryteriów sukcesu.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji, m.in. kto zapoznał się z udostępnionym e‑materiałem.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Nauczyciel ocenia, na podstawie informacji na platformie, stan przygotowania uczniów do zajęć. Jeżeli jest ono niewystarczające, prosi o ciche zapoznanie się z treścią sekcji „Przeczytaj”. Jeżeli zaś uczestnicy zajęć zaznajomili się wcześniej z tekstem, prosi, aby w parach wynotowali minimum trzy najważniejsze, ich zdaniem, kwestie poruszone w e‑materiale. Następnie pary łączą się w grupy czteroosobowe i w czasie dyskusji wybierają wspólnie najważniejszy wątek. Na koniec każda z grup na forum przedstawia i argumentuje swój wybór.

2. Praca z multimedium („Schemat”). Nauczyciel czyta polecenie 1: „Zapoznaj się ze schematem interaktywnym. Następnie scharakteryzuj mocne i słabe strony trier” i poleca uczniom, aby w parach wykonali zadanie w oparciu o wskazówki zawarte w e‑materiale.

3. Uczniowie pracują w parach i wykonują polecenie nr 2 - „Rozstrzygnij, które ilustracje przedstawiają triery, a które inne statki świata starożytnego. Przyporządkuj podpisy do odpowiednich grup”, dyskutują i zapisują wnioski. Wybrane grupy omawiają swoje rozwiązanie i spostrzeżenia na forum klasy.

4. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia interaktywne nr 1‑4 z sekcji „Sprawdź się”. Wyniki pracy omawiane są na forum i komentowane przez nauczyciela.

5. Uczniowie wykonują w grupach ćwiczenia nr 5‑7, następnie wylosowana grupa prezentuje swoje rozwiązania na forum. Pozostałe grupy komentują i uzupełniają informacje.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji „Salamina i Plateje” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli? Na koniec poleca chętnemu uczniowi podsumowanie i – jeśli to potrzebne – uzupełnia informacje.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów.

Praca domowa:

1. Wykonaj w domu ćwiczenia niezrealizowane na lekcji.

Materiały pomocnicze:

• B. Bravo, E. Wipszycka, Historia starożytnych Greków do końca wojen perskich/, Warszawa 1988.

• N. Fields, Grecki okręt wojenny: 500‑322 przed Chr., tłum. B. Jóźwiak, brak miejsca wydania, 2017.

• W. Lengauer, Starożytna Grecja okresu archaicznego i klasycznego, Warszawa 1999.

• D. Musiał, Świat grecki: od Homera do Kleopatry, Warszawa 2008.

• Słownik kultury antycznej, red. R. Kulesza, Warszawa 2012.

• A. Wolicki, Wojny perskie, w: Maraton. 2500 lat od wielkiej bitwy. Grecja i Grecy epoki klasycznej, czyli korzenie Europy, „Pomocnik Historyczny Polityki” 10, 2010, s. 118‑122.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z informacjami w sekcji „Schemat”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.