Autor: Tomasz Malinowski

Temat: Cechy grupy społecznej

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

I. Człowiek i społeczeństwo.

Uczeń:

3) charakteryzuje role społeczne człowieka w związku z jego przynależnością do różnych grup społecznych; analizuje zasady wzajemności, zaufania i pomocy.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia role społeczne człowieka w związku z jego przynależnością do różnych grup społecznych i przeanalizujesz zasady wzajemności, zaufania i pomocy;

• charakteryzuje poszczególne typy zbiorowości społecznych i odróżnisz je od grup jako zbiorowości;

• ocenia konkretną grupę społeczną, stosując do jej opisu uniwersalne cechy grupy jako zbiorowości.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych.

Formy pracy:

• praca w parach;

• praca w grupach.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Wybrane osoby przygotowują prezentację na temat uniwersalnych cech grupy.

Faza wstępna:

1. Wybrana osoba odczytuje temat lekcji: „Cechy grupy społecznej”, na forum klasy formułowane są cele zajęć.

2. Uczniowie w parach odpowiadają na pytania:

• Czego chcą się dowiedzieć?

• Co ich interesuje?

Zapisują odpowiedzi na kartkach.

Faza realizacyjna:

1. Praca z widżetem „Zbiorowości społeczne niebędące grupami”. Na początku uczniowie zapoznają się ze schematem zawartym w punkcie 1. Następnie dzielą się na grupy. Każda z nich na podstawie dostępnych źródeł opisuje jedną ze zbiorowości: kręgi, publiczność, tłum, zbiegowisko.

2. Po wykonaniu zadania przedstawiciele grup prezentują rezultaty pracy. Pozostali uczniowie mogą im zadawać pytania. Następnie weryfikują odpowiedzi z widżetem.

3. Przedstawienie uczniowskiej prezentacji i omówienie na forum klasy.

4. Praca ze schematem interaktywnym „Rodzina jako grupa społeczna”. Uczniowie zapoznają się z materiałem i w parach wykonują ćwiczenie. Wybrane pary przedstawiają propozycje odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do nich. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia je, udzielając także uczniom informacji zwrotnej.

5. Praca z materiałem w sekcji „Sprawdź się”. Uczniowie wspólnie rozwiązują ćwiczenia – od najprostszych do najtrudniejszych. Wybrana osoba czyta po kolei polecenia. Po upływie czasu na zastanowienie się ochotnicy udzielają odpowiedzi. Reszta uczniów ustosunkowuje się do nich, proponując swoje pomysły. Nauczyciel w razie potrzeby koryguje odpowiedzi, dopowiada istotne informacje, udziela uczniom informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca:

1. Praca w grupach z treścią e‑materiału. Uczniowie na podstawie przeczytanego tekstu oraz informacji zawartych w multimedium w sekcji „Schemat interaktywny” układają pytania do quizu dla innych grup. Następnie wspólnie określają zasady rywalizacji i punktowania dobrych odpowiedzi (np. gra na czas lub na liczbę poprawnych odpowiedzi).

2. Przeprowadzenie gry w klasie. Wybrana osoba dba o prawidłowy przebieg quizu zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami. Nauczyciel nagradza zwycięską drużynę, na przykład ocenami z aktywności.

Praca domowa:

Napisz krótką notatkę, w której odpowiesz na pytania zapisane na kartce na początku lekcji.

Materiały pomocnicze:

Statut Stowarzyszenia „Ludzie dla ludzi”, ludziedlaludzi.com.

Piotr Sztompka, Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków 2002.

Agata Sochaczewska, Motłoch a tłum w „Psychologii tłumu” Le Bona, racjonalista.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Uczniowie mogą wykorzystać schemat interaktywny do przygotowania porównania opisanej rodziny z inną wybraną przez siebie.