Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Literatura i filozofia. Prawo rzymskie

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• opisuje, w jaki sposób Rzymianie czerpali z kultury greckiej m.in. w literaturze;

• wyjaśnia, co zawdzięczamy Rzymianom w dziedzinie prawa;

• analizuje przykłady dzieł autorów rzymskich.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

Nauczyciel dzieli uczniów na cztery lub osiem grup (w zależności od liczebności klasy). Zadaniem członków każdego zespołu będzie opracowanie prezentacji przybliżających:

• grupa 1 i 5 – twórców rzymskich zasłużonych w dziedzinie literatury,

• grupa 2 i 6 – filozofów starożytnego Rzymu,

• grupa 3 i 7 – przedstawicieli historiografii,

• grupa 4 i 8 – osiągnięcia prawa rzymskiego i jego wpływ na współczesne systemy prawne.

Uczniowie mogą korzystać z e‑materiałów, ale powinni też wzbogacać swoje prace informacjami z dodatkowych źródeł.

Faza wstępna:

1. Prowadzący lekcję określa cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu. Przedstawia kryteria sukcesu oraz wyświetla na tablicy temat lekcji.

2. Nauczyciel poleca uczniom, aby zgłaszali swoje propozycje pytań do wspomnianego tematu. Jedna osoba może zapisywać je na tablicy. Gdy uczniowie wyczerpią swoje pomysły, a pozostały jeszcze jakieś ważne kwestie do poruszenia, nauczyciel uzupełnia informacje.

Faza realizacyjna:

1. Prezentacje uczniów. Wskazani przed lekcją uczniowie prezentują i omawiają efekty swojej pracy. Nauczyciel oraz inni uczniowie zadają pytania prezentującym, w razie potrzeby uzupełniając ich wypowiedzi.

2. Praca z multimedium („Audiobook”). Wybrana osoba czyta polecenie 2: „Jakie środki retoryczne możesz wskazać w tym fragmencie? Wymień kilka przykładów”” z sekcji „Audiobook”. Po zapoznaniu się z materiałem uczniowie dzielą się na grupy i opracowują odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do nich. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia je, udzielając także uczniom informacji zwrotnej.

3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia nr 1, 2 i 3 z sekcji „Sprawdź się”, a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką.

4. Uczniowie w parach wykonują kolejne zadanie nr 7 i 8. Nauczyciel obserwuje postęp pracy i udziela uczniom informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie, pracując w parach, tworzą krzyżówkę podsumowującą zajęcia. Pary siedzące obok siebie wymieniają się krzyżówkami i je rozwiązują.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów.

Praca domowa:

1. Uczniowie wykonują ćwiczenia nr 4 i 6 z sekcji „Sprawdź się”.

2. Wykonaj polecenie nr 3 z sekcji „Audiobook”.

Materiały pomocnicze:

S. Stabryła, Zarys kultury starożytnej Grecji i Rzymu, Warszawa 2007.

Historia kultury. Wybór tekstów źródłowych, t. 1, Starożytność, Gdańsk 1979.

L. Owczarek, Rzym od czasów najdawniejszych do upadku republiki. Teksty źródłowe do ćwiczeń z historii starożytnej, Kielce 1979.

L. Winniczuk, Kobiety świata antycznego, Warszawa 1973.

J. Klimiński, B. Sztumska, Historia filozofii. Wybór tekstów źródłowych, Bydgoszcz 1990.

A. Paner, J. Iluk, Na tabliczce, papirusie i pergaminie. Źródła historyczne. Starożytność, średniowiecze, Koszalin 1977.

Wskazówki metodyczne:

• Informacje z sekcji „Audiobook” mogą być wykorzystane w trakcie lekcji do pracy uczniów w parach lub samodzielnie.