Autorka: Anna Wąsiel‑Alberska

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Postrzeganie siebie i innych

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

II. Społeczeństwo obywatelskie.

Uczeń:

9) interpretuje wyniki badań opinii publicznej; porównuje wyniki sondaży z rzeczywistymi postawami lub zachowaniami (np. sondaży przedwyborczych oraz rezultatów wyborów), formułuje hipotezy dotyczące przyczyn różnic przekraczających wartość błędu statystycznego.

Zakres rozszerzony

I. Człowiek w społeczeństwie.

Uczeń:

5) wyjaśnia zjawisko alienacji oraz analizuje jego przyczyny i skutki;
6) analizuje poznawcze przyczyny stosowania stereotypów i związane z tym niebezpieczeństwa.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• analizuje czynniki wpływające na samoocenę;

• ocenia wpływ samooceny na poziom aktywności i ambicje jednostki;

• charakteryzuje rolę dysonansu poznawczego dla manipulowania grupami społecznymi.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• metoda akwarium;

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją

Uczniowie zapoznają się z materiałem w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wstępna

1. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

2. Zespół klasowy za pomocą metody burzy mózgów próbuje zdefiniować pojęcia: samoocena, dysonans poznawczy, atrybucja wewnętrzna, atrybucja zewnętrzna.

3. Praca z audiobookiem. Uczniowie zapoznają się z treścią materiału, a następnie wykonują dołączone do niego polecenie. Wybrane osoby przedstawiają propozycje odpowiedzi.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie proszeni są, by podzielili się na dwie grupy. Dowiadują się, że będą uczestniczyć w dyskusji na temat „Postrzegania siebie”.

2. Nauczyciel wyjaśnia, że ten typ dyskusji określany jest jako akwarium. Informuje, że pierwsza grupa siada w kręgu i dyskutuje na zadany temat. Jeśli uczniowie nie potrafią sami znaleźć argumentów, nauczyciel może na początku udzielić im rad, wykorzystać film albo podpowiedzieć pierwsze pytanie: Co wpływa na twój stosunek do samego siebie?

3. Nauczyciel przypomina też zasady obowiązujące w czasie dyskusji, np. mówić zwięźle i na temat, nie obrażać innych, nie przerywać innym, nie podnosić głosu, słuchać uważnie wypowiedzi innych itp.

4. Nauczyciel wyjaśnia, że w tym samym czasie druga grupa zajmuje miejsca dookoła i obserwuje przebieg dyskusji. Jej zadaniem jest analiza doboru i skuteczności argumentów, pilnowanie przestrzegania zasad i ogólnego przebiegu debaty. Nauczyciel wyznacza dokładny czas dyskusji.

Faza podsumowująca

1. Po zakończeniu debaty uczniowie mogą zamienić się rolami. Następnie wybrane/chętne osoby proszone są o dokonanie oceny umiejętności prowadzenia dyskusji, trzymania się tematu, doboru argumentów itp. innych osób z grupy również za pomocą dyskusji.

Praca domowa:

Zapoznaj się z filmem, a następnie wykonaj ćwiczenie 1 do multimedium.

Materiały pomocnicze:

Elliot Aronson, Człowiek – istota społeczna, Warszawa 2004.

Maria Bajak, Adam Pierończyk, Dysonans poznawczy, mfiles.pl.

Grzegorz Tomicki, Atrybucja, pzc.innelektury.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Film i audiobook mogą być wykorzystane jako inspiracja do przygotowania przez uczniów scenek dramowych.