Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Dla nauczyciela

Autorka: Małgorzata Kosińska‑Pułka

Przedmiot: język polski

Temat: Życie codzienne między wojnami

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

1. Czytanie utworów literackich.

Uczeń:

8) wykazuje się znajomością i zrozumieniem treści utworów wskazanych w podstawie programowej jako lektury obowiązkowe;

9) rozpoznaje tematykę i problematykę poznanych tekstów oraz jej związek z programem epoki literackiej, zjawiskami społecznymi, historycznymi, egzystencjalnymi i estetycznymi; poddaje ją refleksji;

10) rozpoznaje w utworze sposoby kreowania: świata przedstawionego (fabuły, bohaterów, akcji, wątków, motywów), narracji, sytuacji lirycznej; interpretuje je i wartościuje;

13) porównuje utwory literackie lub ich fragmenty, dostrzega kontynuacje i nawiązania w porównywanych utworach, określa cechy wspólne i różne;

15) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty, szczególnie kontekst historycznoliteracki, historyczny, polityczny, kulturowy, filozoficzny, biograficzny, mitologiczny, biblijny, egzystencjalny;

2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:

1) przetwarza i hierarchizuje informacje z tekstów, np. publicystycznych, popularnonaukowych, naukowych;

2) analizuje strukturę tekstu: odczytuje jego sens, główną myśl, sposób prowadzenia wywodu oraz argumentację;

3) rozpoznaje specyfikę tekstów publicystycznych (artykuł, felieton, reportaż), retorycznych (przemówienie, laudacja, homilia), popularnonaukowych i naukowych (rozprawa); wśród tekstów prasowych rozróżnia wiadomość i komentarz; rozpoznaje środki językowe i ich funkcje zastosowane w tekstach; odczytuje informacje i przekazy jawne i ukryte; rozróżnia odpowiedzi właściwe i unikowe.

II. Kształcenie językowe.

2. Zróżnicowanie języka. Uczeń:

2) rozróżnia style funkcjonalne polszczyzny oraz rozumie zasady ich stosowania;

3. Komunikacja językowa i kultura języka. Uczeń:

3) rozpoznaje i określa funkcje tekstu (informatywną, poetycką, metajęzykową, ekspresywną, impresywną – w tym perswazyjną).

III. Tworzenie wypowiedzi.

2. Mówienie i pisanie. Uczeń:

11) stosuje zasady poprawności językowej i stylistycznej w tworzeniu własnego tekstu; potrafi weryfikować własne decyzje poprawnościowe.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • odczytuje główną myśl tekstów kultury, w tym fragmentów reportaży z różnych czasów;

  • wyszukuje i selekcjonuje informacje w tekstach kultury;

  • rekonstruuje literackie obrazy życia w dwudziestoleciu międzywojennym;

  • rozpoznaje cechy gatunkowe reportażu.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • rozmowa kierowana,

  • metoda ćwiczeń przedmiotowych,

  • analiza porównawcza,

  • praca z tekstem literackim.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w parach,

  • praca w grupach,

  • praca całego zespołu klasowego,

  • samokształcenie.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki,

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale,

  • tablica interaktywna/ tablica, pisak/ kreda,

  • wybrane lektury szkolne (książki),

  • fotografie,

  • kartka z cytatem.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

  1. Nauczyciel zapisuje na tablicy zdanie:

Polska w 1918 roku to kraj ogromnych kontrastów.

Uczniowie na podstawie e‑materiałów formułują argumenty potwierdzające to stwierdzenie.

  1. Uczniowie zapoznają się z umieszczonym w e‑materiałach fragmentem tekstu Antoniego Słonimskiego i na jego podstawie opisują Warszawę. Prezentują swoje wypowiedzi na forum klasy i porównują opisy z dowolnymi fotografiami współczesnej Warszawy.

  2. Przedstawienie celu i tematu zajęć.

Faza realizacyjna

  1. Nauczyciel rozmawia z uczniami o Warszawie jako ośrodku życia kulturalnego, artystycznego i naukowego w dwudziestoleciu międzywojennym.

Uczniowie odnajdują właściwe fragmenty w e‑materiałach i komentują je.

  1. Uczniowie oglądają galerię zdjęć w multimedium i ustalają, na czym polegały kontrasty życia codziennego Polaków.

Nauczyciel dzieli zespół na grupy i każdej przydziela do omówienia jeden problem społeczny. Uczniowie prezentują swoje odpowiedzi na forum klasy.

  1. Nauczyciel formułuje pytanie: Jak na przykładzie kawiarni Ziemiańskiej w umieszczonych w e‑materiałach fragmentach tekstów literackich zostały ukazane znaczenie i funkcje tego miejsca? Uczniowie opracowują odpowiedzi, w których zapisują spostrzeżenia. Chętni uczniowie odczytują swoje wypowiedzi na forum klasy.

  2. Uczniowie indywidualnie wykonują ćw. 7 z sekcji „Sprawdź się”. Nauczyciel sprawdza wyniki pracy, prosi wybranego ucznia o odczytanie odpowiedzi. Inicjuje krótką dyskusję, której celem jest porównanie sytuacji społecznej mieszkańców Warszawy w dwudziestoleciu międzywojennym i współcześnie.

Faza podsumowująca

  1. Nauczyciel rozdaje uczniom kartki z cytatem wypowiedzi Franklina Delano Roosevelta o znaczeniu społecznej wolności.

KARTKA Z CYTATEM

Humanitarna organizacja UNRRA (United Natoins Relief Rehabilitation Administration) została utworzona w Stanach Zjednoczonych krótko po słynnym przemówieniu Franklina Delano Roosevelta, w którym prezydent przekonywał Amerykanów, że poczucie społecznej wolności opiera sie na czterech filarach: wolności słowa, wolności wyznania, wolności od nędzy i wolności od strachu przed własnym państwem.

Uczniowie na podstawie e‑materiałów ustalają, w których dziedzinach życia Polacy nie uzyskali wolności wymienionych przez Franklina Delano Roosevelta.

  1. Nauczyciel cytuje z e‑materiałów zdanie: Koniec wojny i odzyskanie niepodległości wyzwoliły jednak w ludziach ogromną energię, chęć korzystania z życia, głód zabawy i towarzystwa. Uczniowie na podstawie dowolnych źródeł internetowych przygotowują prezentację o polskich wynalazkach technicznych w dwudziestoleciu międzywojennym

(np.: pociąg Luxstorpeda, pierwsze samoloty i próby latania Tadeusza Tańskiego, samochód CWS Jana Tarczyńskiego).

Praca domowa

Nauczyciel podaje uczniom temat do wyboru

  1. Napisz analizę porównawczą obrazu Warszawy w dwóch wybranych tekstach literackich (Bolesław Prus Lalka, Stefan Żeromski Ludzie bezdomni, Stefan Żeromski Przedwiośnie, Bruno Schulz Sklepy cynamonowe, Marek Hłasko Wilk). W tym celu wybierz z dwóch wskazanych tekstów literackich dwa fragmenty, które dotyczą tych samych miejsc, ale odmiennie ukazanych.

  2. Uczniowie oglądają fotografie dawnej Warszawy

Na podstawie fotografii dawnej Warszawy i swoich wyobrażeń zredaguj tekst widokówki ze spaceru, którą zaadresujesz do swojego nauczyciela. Wyobraź sobie, że spacerujesz po przedwojennych warszawskich ulicach Nalewki, Twardej, Gęsiej i Franciszkańskiej. Napisz, co widzisz.

Materiały pomocnicze:

Andrzej Zawada, Dwudziestolecie literackie, Wrocław 1995

Urszula Glensk, Hirszfeldowie. Zrozumieć krew, Kraków 2018

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Fotografie w multimedium bazowym można uzupełnić o ich odpowiedniki współczesne ukazujące te same miejsca w Warszawie. Kwestie żydowskie należy odnieść do ekspozycji w Muzeum Historii Żydów Polin.

Sprawdź się