Autor: Małgorzata Kosińska‑Pułka

Przedmiot: język polski

Temat: Symboliczny język przypowieści o robotnikach w winnicy.

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

2. Czytanie utworów literackich. Uczeń:

5) interpretuje treści alegoryczne i symboliczne utworu literackiego;

14) przedstawia propozycję interpretacji utworu, wskazuje w tekście miejsca, które mogą stanowić argumenty na poparcie jego propozycji interpretacyjnej;

Zakres rozszerzony

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:

1) odczytuje tekst w jego warstwie semantycznej i semiotycznej;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• analizuje i interpretuje przypowieści o robotnikach w winnicy;

• rozpoznaje symbole zawarte w przypowieści o robotnikach w winnicy;

• formułuje argumenty;

• redaguje wypowiedzi na zadany temat;

• odczytuje przypowieść na poziomie znaczeń dosłownych i alegorycznych;

• formułuje wnioski interpretacyjne;

• rozumie na czym polega schematyzm konstrukcji świata przedstawionego przypowieści.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• metoda poglądowa;

• rozmowa kierowana;

• wypełnianie tabeli;

• metoda ćwiczeń przedmiotowych;

• projektowanie wypowiedzi.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/ tablica/ kartki papieru, pisak/ kreda;

Przebieg zajęć

Faza wstępna

1. Nauczyciel zapisuje na tablicy w dwóch kolumnach: obraz z życia codziennego i przenośne znaczenie tego obrazu. Prosi, by uczniowie podali swoje przykłady. Uczniowie dostrzegają, że zwykłe przedmioty odpowiednio zinterpretowane mogą mieć przenośne znaczenie.

2. Nauczyciel wskazuje ucznia, który głośno odczytuje tekst przypowieści o robotnikach w winnicy.

3. Uczniowie, korzystając ze słownika terminów literackich, zapoznają się z definicją paraboli. Nauczyciel przypomina, że parabola dosłownie znaczy „zestawienie obok siebie” i że obrazowy konkret niemal zawsze przemawia mocniej niż teoretyczny abstrakt. Uczniowie rozwiązują ćwiczenie 1. w e‑materiałach.

4. Przedstawienie celu zajęć i podanie tematu.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z informacjami zamieszczonymi w sekcji „Przeczytaj”. Mniej zrozumiałe kwestie mogą wyjaśnić z nauczycielem.

2. Następnie omawiają schematyzm konstrukcji świata przedstawionego i odczytują przypowieść na poziomie znaczeń dosłownych i alegorycznych. Do tego posłuży im mapa myśli, którą analizują samodzielnie lub w parach, uzupełniając cytatami z przypowieści.
   Ćwiczenia 2., 3., 4., 5., 6., utrwalają zdobytą wiedzę.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel zadaje uczniom pytania podsumowujące, np.

• Jak rozumiesz Przypowieść o robotnikach w winnicy?

• Czym różni się twoje rozumienie przypowieści od jej symbolicznego odczytywania? Wyjaśnij na podstawie Przypowieści o robotnikach w winnicy.

• Jaki wizerunek Boga wyłania się z Przypowieści o robotnikach w winnicy?

2. Nauczyciel omawia odpowiedzi uczniów i podsumowuje ich pracę na lekcji.

Zadanie domowe:

1. Uczniowie wykonują ćwiczenia 7 i 8 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

Ks. Kazimierz Bukowski, Biblia a literatura polska, Poznań 1988.

Dodatkowe teksty kultury oraz źródła łączące się z tematem lekcji, do wykorzystania przez nauczyciela:

Film Lato w Prowansji w reżyserii Roselyn Bosch

Tony Buzan, Mapa Twoich myśli, Łódź 2015.

Mariola Paluszek, Maria Czerwińska Mapa myśli (darmowy samouczek), [w:] www.ore.edu.pl/wp=content [dostęp w dniu 12.08.2019]

Brudnik Edyta, Moszyńska Anna, Owczarska Beata, Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Poradnik po metodach aktywizujących, Wydawnictwo JEDNOŚĆ, Kielce 2011.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Uczniowie na mapie myśli mogą rozpisać i skomentować wybrany element (symbol) innymi przykładami tekstów kultury, które oprócz funkcji poznawczej pełnią także funkcję dydaktyczną.