SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Jak walczyć ze smogiem?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa III

PODSTAWA PROGRAMOWA

Cele kształcenia

wymagania ogólne

I. Wiedza geograficzna.

5. Rozumienie prawidłowości w zakresie funkcjonowania środowiska geograficznego oraz wzajemnych zależności w systemie człowiek - przyroda.

6. Rozumienie zasad racjonalnego gospodarowania zasobami przyrody i zachowania dziedzictwa kulturowego.

II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.

6. Przewidywanie skutków działalności gospodarczej człowieka w środowisku geograficznym.

7. Krytyczne, odpowiedzialne ocenianie przemian środowiska przyrodniczego oraz zmian społeczno‑kulturowych i gospodarczych w skali lokalnej, regionalnej, krajowej i globalnej.

III. Kształtowanie postaw.

3. Dostrzeganie aplikacyjnego charakteru geografii.

5. Rozumienie potrzeby racjonalnego gospodarowania w środowisku geograficznym zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju, ochrony elementów dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego oraz konieczności rekultywacji i rewitalizacji obszarów zdegradowanych.

Treści nauczania

XIII. Człowiek a środowisko geograficzne - konflikty interesów: wpływ działalności człowieka na atmosferę na przykładzie smogu, inwestycji hydrologicznych na środowisko geograficzne, rolnictwa, górnictwa i turystyki na środowisko geograficzne, transportu na warunki życia i degradację środowiska przyrodniczego, zagospodarowania miast i wsi na krajobraz kulturowy, konflikt interesów człowiek - środowisko, procesy rewitalizacji i działania proekologiczne.

Uczeń:

1) wykazuje na przykładzie wybranych miejscowości wpływ działalności człowieka na powstawanie smogu typu londyńskiego i fotochemicznego oraz na podstawie dostępnych źródeł podaje przyczyny i proponuje sposoby zapobiegania powstawaniu tego zjawiska.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• dowiaduje się, czym jest smog,

• poznaje metody ograniczenia zanieczyszczeń powietrza i ocenia ich skuteczność,

• ocenia, czy może podjąć skuteczne działania w celu ograniczenia zanieczyszczenia powietrza.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach/grupach

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

• Materiały Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii, gov.pl/web/przedsiebiorczosc‑technologia/czyste‑powietrze [dostęp online: 29.07.2020].

• Główny Inspektorat Ochrony Środowiska – Monitoring jakości powietrza, gios.gov.pl/pl/stan‑srodowiska/monitoring‑jakosci‑powietrza [dostęp online: 29.07.2020].

• Portal jakości powietrza, powietrze.gios.gov.pl/pjp/current [dostęp online: 29.07.2020].

• Materiały dotyczące jakości powietrza na stronie inspektoratu ochrony środowiska województwa właściwego dla miejsca lokalizacji szkoły.

• Program ochrony środowiska dla gminy właściwej dla miejsca lokalizacji szkoły/ zamieszkania ucznia.

• Materiały Polskiego Alarmu Smogowego, polskialarmsmogowy.pl [dostęp online: 29.07.2020].

• Materiały edukacyjne dotyczące smogu, smog.edu.pl [dostęp online: 29.07.2020].

PRZEBIEG LEKCJI

Przed lekcją uczniowie powinni zapoznać się z e‑materiałem oraz innymi źródłami informacji w celu poznania zagadnienia smogu, różnych metod walki z nim oraz ich skuteczności.

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji.

• Wprowadzenie do tematu lekcji poprzez przypomnienie informacji dotyczących form działalności antropogenicznej powodujących zanieczyszczenie powietrza i powstawanie smogu – pytania nauczyciela do uczniów sprawdzające stopień przygotowania do lekcji.

Faza realizacyjna

• Podział uczniów na grupy (liczebność określa nauczyciel), omówienie zasad wykonania zadania; zadaniem uczniów jest opracowanie mapy myśli pt. „Smog – przyczyny, skutki, przeciwdziałanie” służącej uporządkowaniu wiedzy na temat smogu.

• Wyświetlenie zaczątkowej mapy myśli z e‑materiału na ekranie.

• Praca w grupach uczniów (burza mózgów, dyskusja), w której wykorzystane zostaną informacje, schematy, dane i ilustracje zawarte w e‑materiale. Uczniowie rysują ręcznie mapę myśli na arkuszu papieru lub wpisują informacje bezpośrednio do schematu interaktywnego w e‑materiale,

• Prezentacja przy tablicy (alternatywnie na ekranie komputera lub tablicy interaktywnej) przez poszczególne/wskazane przez nauczyciela grupy uczniów przygotowanych map myśli – po zakończeniu wszystkich prezentacji dyskusja z udziałem uczniów; nauczyciel moderuje dyskusję, czuwa nad jej przebiegiem, zadaje pomocnicze pytania, weryfikując poprawność wypowiedzi.

• Podsumowanie prezentowanych treści mające na celu przedstawienie związków przyczynowo‑skutkowych prowadzących do powstania smogu, określenie skutków i niezbędnych form przeciwdziałania zanieczyszczeniu.

• Sporządzenie notatki w zeszycie zawierającej syntetyczne podsumowanie przeprowadzonej dyskusji i prezentacji.

• Prośba nauczyciela o wykonanie wskazanych ćwiczeń z e‑materiału i przedstawienie rezultatów.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa

• Dokończ ćwiczenia z e‑materiału.

• Na portalu powietrze.gios.gov.pl sprawdź jakość powietrza w miejscu swojego zamieszkania.

• Zredaguj pracę pisemną na temat: „Jakie są źródła zanieczyszczenia powietrza w miejscu mojego zamieszkania? Jakimi działaniami mieszkańcy mogą wpłynąć na ograniczenie zanieczyszczenia powietrza?”.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Mapa myśli w e‑materiale może być wykorzystana do samodzielnego rozszerzania i pogłębiania wiedzy przez ucznia w domu i w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego zagrożeń i ochrony środowiska. Może być także przedstawiana podczas innych lekcji dotyczących problemów środowiskowych Polski.