Autor: Jarosław Dyrda

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Media – czwarta władza

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

X. Kontrola władzy.

Uczeń:

2) podaje przykłady kontroli władzy przez media; analizuje – na współczesnych przykładach – przypadki ograniczania praw mediów; wyjaśnia rolę Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w Rzeczypospolitej Polskiej; wykazuje, że poziom krytycyzmu mediów często zależy od ich orientacji politycznej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• prezentuje przykłady kontroli władzy przez media;

• analizuje przypadki ograniczania praw mediów;

• definiuje rolę Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji;

• ocenia, czy poziom krytycyzmu mediów zależy od ich orientacji politycznej.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• analiza materiału źródłowego;

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• mapa myśli;

• dyskusja.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

2. Wspólne zdefiniowanie pojęcia media i mass media – burza mózgów. Następnie klasa zostaje podzielona 4–5‑osobowe grupy, które mają poszukać w dostępnych źródłach informacji na temat funkcji mediów we współczesnym świecie.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie pozostają w swoich grupach i krótko przedstawiają wyniki poszukiwań. Są one zapisywane na tablicy (mapa myśli). Następnie porównują je z informacjami zawartymi na interaktywnej ilustracji dotyczącej funkcji mediów jako czwartej władzy.

3. Omówienie zasad zawartych w Karcie Etyki Mediów – widżet interaktywny.

4. Zespół klasowy pracuje z tekstami źródłowymi: Co po piętnastu latach wiemy naprawdę o aferze Rywina? i  Mija 16 lat od ujawnienia afery »łowców skór«. Uczniowie zastanawiają się, czy teksty są przykładem realizacji przez media funkcji czwartej władzy – dyskusja.

5. Krótkie omówienie afery Watergate i jej wpływu na pozycję prezydenta USA Richarda Nixona.

6. Analiza tekstu Media: Władze Chin chcą zacieśnić kontrolę nad religią w internecie. Uczniowie mają za zadanie wykazać, jak mogą być kontrolowane media.

7. Na podstawie ustawy o KRRiT uczniowie w parach analizują zadania tego organu. Chętne/wybrane osoby przedstawiają wnioski na forum klasy.

8. Uczniowie analizują metody stosowane przez media chcące manipulować informacjami. Omawiają też rolę cenzury.

Faza podsumowująca

1. Praca z filmem i wykonanie ćwiczeń.

2. Rozwiązanie ćwiczeń 1–5 z bloku „Sprawdź się”.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia interaktywne.

Materiały pomocnicze:

Popularna encyklopedia mass mediów, pod red. prof. dr. hab. J. Skrzypczaka, Poznań 1999.

Ustawa z 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji, prawo.sejm.gov.pl.

Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe, prawo.sejm.gov.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Uczniowie mogą wykorzystać film jako inspirację do stworzenia własnej prezentacji lub filmu na temat prawdy w mediach.