Autor: Dorota Czarny

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Ustrój państwowy

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

III. Organy władzy publicznej w Rzeczypospolitej Polskiej.

Uczeń:

1) charakteryzuje zasady ustrojowe zawarte w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (demokratycznego państwa prawnego, unitarnej formy państwa, zwierzchnictwa narodu, gwarancji praw i wolności jednostki, konstytucjonalizmu, podziału i równowagi władz, republikańskiej formy rządu, pluralizmu, decentralizacji, samorządności, społecznej gospodarki rynkowej); analizuje sformułowania preambuły Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Zakres rozszerzony

VIII. Modele sprawowania władzy.

Uczeń:

2) analizuje sposób wyboru i charakteryzuje formę (jednoosobowa lub kolegialna) głowy państwa we współczesnych republikach; odróżnia prerogatywy Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej od innych jego uprawnień;

3) przedstawia, odwołując się do współczesnych przykładów, typologie współczesnych monarchii ze względu na pozycję głowy państwa (absolutna, konstytucyjna, parlamentarna); analizuje normy dotyczące sukcesji;

14) przedstawia ustroje terytorialno‑prawne we współczesnych państwach demokratycznych – wyjaśnia podział na państwa unitarne i złożone oraz ze względu na stopień decentralizacji; wykazuje różne przyczyny funkcjonowania terytoriów autonomicznych.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• analizuje typy poleceń do ćwiczeń dotyczących ustroju państwowego;

• ocenia swoją wiedzę, wykonując zestaw ćwiczeń;

• wyjaśnia, czym jest ustrój państwowy;

• charakteryzuje różne typy ustrojów.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• lekcja odwrócona.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• prezentacje;

• analiza tekstu źródłowego;

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• flipcharty i markery.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Uczniowie mają za zadanie przypomnieć sobie wiadomości dotyczące ustroju politycznego z e‑materiału w celu aktywnego uczestnictwa w lekcji podsumowującej. Chętni lub wybrani uczniowie mają za zadanie przygotować prezentacje multimedialne dotyczące reżimu politycznego oraz form rządu: monarchii i republiki.

2. Nauczyciel przedstawia temat i cele lekcji.

3. Prowadzący prosi uczniów, aby wyjaśnili swoimi słowami, jakie są funkcje konstytucji w państwie. Spostrzeżenia i odpowiedzi uczniów zapisywaane są na tablicy.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie, którzy mieli w domach przygotować prezentacje, przedstawiają je klasie. Pozostałe osoby notują najważniejsze informacje.

2. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia uczniowskie wypowiedzi.

3. Chętne osoby, które nie przygotowały prezentacji, podsumowują wypowiedzi koleżanek i kolegów.

3. Uczniowie na podstawie wysłuchanych prezentacji oraz podsumowań w parach zapisują na kartkach po 2 wnioski, które prezentowane są na forum. Najtrafniejsze zapisane zostają w zeszytach jako notatka z lekcji.

4. Klasa dzieli się na trzyosobowe zespoły, które wykonują ćwiczenia dołączone do multimedium. Chętne lub wyznaczone przez nauczyciela osoby udzielają odpowiedzi, pozostali uczniowie w razie potrzeby uzupełniają wypowiedź.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel poleca, aby jako podsumowanie tematu uczniowie wykonali wskazane ćwiczenia. Następnie wspólnie przygotowują odpowiedzi.

2. Osoby, które przygotowały prezentacje, zostają ocenione.

Praca domowa:

Utrwalenie powtarzanego materiał do sprawdzianu.

Wykonanie samodzielnie ćwiczeń w e‑materiale.

Ułożenie trzech pytań, które mogłyby się znaleźć na kartkówce po lekcji.

Materiały pomocnicze:

Justyna Grażyna Otto, Demokratyczne i niedemokratyczne reżimy polityczne, elipsa.pl.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., sejm.gov.pl.

Maryanna Prokop, Demokratyczno‑autorytarna hybryda: redefinicja kategorii teoretycznej, apcz.umk.pl.

Słownik języka polskiego PWN: Autokracja.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Zasoby multimedium „schemat interaktywny” mogą zostać wykorzystane jako wprowadzenie do lekcji.