Imię i nazwisko autora:

Nina Tomaszewska

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Ruch naładowanej cząstki w skrzyżowanych polach

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa

Cele kształcenia – wymagania ogólne
II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
4) przeprowadza obliczenia liczbowe posługując się kalkulatorem;
7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach;
19) wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu.
VII. Elektrostatyka. Uczeń:
7) analizuje ruch cząstek naładowanych w polu elektrycznym.
IX. Magnetyzm. Uczeń:
3) analizuje tor cząstki naładowanej w jednorodnym polu magnetycznym.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. zastosuje wiedzę o sile elektrycznej i magnetycznej, które działają na naładowaną, poruszającą się cząstkę do wyznaczania wartości, kierunku i zwrotu tej siły oraz do analizowania ruchu cząstki;

2. przeanalizuje ruch naładowanej cząstki w skrzyżowanych polach elektrycznym i magnetycznym wtedy, gdy jej prędkość początkowa leży w płaszczyźnie prostopadłej do wektora indukcji magnetycznej;

3. wyjaśni zasadę działa separatora prędkości naładowanych cząstek.

Strategie nauczania

blended‑learning

Metody nauczania

wykład informacyjny wspomagany pokazem multimedialnym

Formy zajęć:

praca w zespole klasowym

Środki dydaktyczne:

niniejszy e‑materiał + komputer z rzutnikiem lub tablety do dyspozycji każdego ucznia

Materiały pomocnicze:

-

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Już sam enigmatycznie sformułowany tytuł e‑materiału prawdopodobnie zaciekawi uczniów. Nauczyciel wyjaśnia, co oznacza sformułowanie „skrzyżowane pola”. Mimo, że układ pól jest stosunkowo prosty (pola jednorodne o liniach wzajemnie prostopadłych), to tor ruchu, poza jednym szczególnym przypadkiem, nie jest łatwy do przewidzenia.

Faza realizacyjna:

Nauczyciel, wspólnie z uczniami, omawia sytuację szczególną – ruch ładunku po prostej. Stawia uczniom pytania: jak musi być skierowana prędkość, aby to było możliwe? Czy dla każdej wartości prędkości jest to możliwe. Przy okazji, to dobre ćwiczenie przypominające, jak oblicza się wartość sił magnetycznej i elektrycznej oraz wyznacza ich kierunki. Następnie nauczyciel omawia działanie selektora prędkości, co nie powinno sprawić uczniom trudności. Potem uczniowie, pod kierunkiem nauczyciela, rozpoczynają pracę z symulacją. Działają wspólnie lub samodzielnie, wypełniając polecenia zawarte w e‑materiale.

Faza podsumowująca:

W fazie podsumowującej nauczyciel wraz z uczniami rozwiązuje następujące zadania: 5, 6 i 9 z zestawu ćwiczeń.

Praca domowa:

Zadania: 1, 2, 3, 4, 7 i 8 z zestawu ćwiczeń.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Ponieważ podczas lekcji w symulacji (zgodnie z zaleceniami) zmieniano tylko jeden parametr, w domu uczniowie mogą zbadać różne inne możliwości. Nauczyciel mógłby ogłosić konkurs na „najciekawszy tor” cząstki.